रातोपाटी स्पेसल

नेपालको क्षेत्रफल एक लाख ४७ हजार १८१ वर्गकिलोमिटर नै हो ?

काठमाडौं । नेपालको जनसंख्या प्रत्येक १० वर्षमा गणना हुन्छ । मानिसको जन्म र मृत्युको नियमित प्रक्रियाका कारण निश्चित समयचक्रमा देशको जनसंख्या गणना गरिन्छ । तर देशको भूगोल स्थिर रहने भएकाले...

‘राजा त्रिभुवन हिन्दुस्तान गएर बस्नु नै गल्ती थियो, हामी अहिले त्यो ऋण तिर्दैछौँ !’

भारतले नेपाली भूमि लगातार अतिक्रमण गर्नुमा दुईवटा पक्ष छन् । एउटा हिन्दुस्तानले हामीलाई गनेन । उसले जे गरे पनि हुन्छ भन्ठान्यो । किन भन्ठान्यो ? यो राजनीतिक मूल्यमा जोडिन्छ ।...

सरकारका आँखा, प्रधानमन्त्रीको भाका

‘लकडाउनमा राज्यले जनतालाई घरभित्र रोगको डर देखाएर थुनेको छ र आफू मनलाग्दी राजनीति गरिरहेको छ ।’ — विमल निभा, अनलाइन खबर समय कुन हो, जनजीवनको...

कोरोना भाइरसका फरक परीक्षण र तिनका रिपोर्टहरुलाई कसरी बुझ्ने ?

प्रत्येक दिन हामीले कोरोनाको ल्याब परीक्षणको रिपोर्टहरु एउटा टेस्टमा पोजिटिभ त अर्कोमा नेगेटिभ, कुनैमा दुवै पोजिटिभ त कुनैमा दुवै नेगेटिभ भनी सुन्ने गरेका छौँ । यसबाट जनमानसमा केही अलमल जस्तो...

कोभिड–१९ विरुद्ध चीनको अनुभव र नेपालसँगको सहकार्य

काठमाडौँ । चीनको ऊहानमा पहिलो पटक देखिएको कोरोनाभाइस (कोभिड–१९) यतिबेला महामारीको रुपमा विश्वभर फैलिएको छ । यतिबेला पूरै विश्व महामारीलाई नियन्त्रण गर्नका लागि संघर्षरत रहेको छ र यसका लागि सबैले...

के मार्क्सले पर्यावरणलाई बेवास्ता गरेका थिए ?

Title Photo: https://spontaneousorder.in गस फागन कहिलेकाहीँ मार्क्स र मार्क्सवादीहरूमाथि औद्योगिक समाज र त्यसले वातावरणमा पुर्‍याएको क्षतिको विषयमा आलोचनात्मक नभएको भन्ने आरोप लाग्ने गरेको छ । फ्रान्सेली–ब्राजिली...

गायक बद्री पङ्गेनीको लकडाउन डायरी : कोरोनापछि सुनौलो दिन आउँछ

काठमाडौँ । नेपाली सङ्गीतिक क्षेत्रका चर्चित लोकदोहोरी गायक हुन् बन्द्री पङ्गेनी । ५ दर्जनभन्दा बढी गीत गाएका पङ्गेनीका थुप्रै लोकदोहोरी गीत हिट छन् । गीत सङ्गीतका कारण आफ्नो अधिकांश समय...

सरकार सनक सिं, लकडाउन सनक

‘बुझ्दै जाँदा यो लकडाउनलाई यस्तो अवैज्ञानिक तरिकाले अघि बढाउनुमा जनस्वास्थ्य नभई राजनीतिक कारण बढी देखिन थाल्यो । त्यसैले हालको अवस्थामा उच्च जोखिम बाहेकका अधिकांश ठाउँमा लकडाउनको औचित्य के हो, प्रश्नचिन्ह...

‘असफलता र संकटबाट गलत तरिकाले उम्किन्छु भन्दा नै फासीवाद जन्मन्छ’

‘पूँजीपतिवर्गले आफ्नो सत्ता र स्वार्थको रक्षा बन्दुकद्वारा गरेसम्म श्रमिकवर्गको मुक्ति निशस्त्र र अलापविलापबाट संभव छैन’ सरकारले प्रतिबन्ध लगाएको नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीका महासचिव नेत्र विक्रम चन्द ‘विप्लव’ यतिबेला...

धन्दा ठगीको, सरकार नेकपा डबलको

कसैलाई केको धन्दा कसैलाई केको धन्दा, अल्छे सरकारलाई घरिघरि लकडाउन लाउनको धन्दा । फेरि लायो ! त्यो पनि सातादिन होइन, द–दश दिन ! अल्छे सरकारका दृष्टिमा हर रोगका...

‘मलाई जीवनभर एक पेजको कथा बोकेर बसिरहनु छैन’

निखिल उप्रेती नेपाली फिल्म क्षेत्रका चर्चित एक्सन स्टार हुन् । थुप्रै हिट फिल्म दिएका निखिलले फिल्म अभिनयमा १८ वसन्त बिताइसकेका छन् । यो अवधिमा उनले ७ तलाबाट हामफाल्नेदेखि विभिन्न अवार्ड...

भाइरोलोजिष्ट भन्छन्, ‘नेपालमा स्थानीयभन्दा सीमापारबाट आउने संक्रमणको खतरा बढी’

चैत ११ गतेबाट सुरु भएको लकडाउन अब वैशाख २५ गतेसम्म लम्बिसकेको छ । अन्य कुरा यथावत रहेमा वा नयाँ संक्रमणको अवस्था नदेखिएमा वैशाख २५ गतेपछि देशका केही भूभागहरुमा लकडाउन खुकुलो...

कोरोना महाव्याधि डढेलोझैँ झनै सल्कँदै : कहिले बन्ला औषधी र भ्याक्सिन ?

कोरोना कहरको भयावहता अझै सकिएको छैन । यो महामारी डढेलोझैँ झनै सल्कँदै गइरहेको छ । भयावह स्थितिको अन्त्यका लागि कोहीकोही ईश्वर अर्थात् भगवान, परमेश्वर, अल्लाह, गड आदि उपमाले चिनिने आफ्ना...

सरकारमै निर्भर छ राजनीतिक स्थिरता, सुशासन र विकासका अभिलाषाहरु

केपी शर्मा ओली नेतृत्वको झण्डै दुई तिहाई बहुमतको सरकार गठनपछि मुलुकमा राजनीतिक स्थिरताको नयाँ अध्यायमा प्रवेश गर्ने अपेक्षा गरिएको थियो । सरकारले दुई वर्ष पार गर्दा नगर्दै आम जनताको अपेक्षा...

के प्रधानमन्त्री ओलीले संसद् विघटन गर्न सक्लान् ?

आफ्नो पार्टी नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) भित्र कुनै छलफल नै नगरी दुई अध्यादेश ल्याएपछि साेही पार्टीका अध्यक्षसमेत रहेका प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली विवादमा तानिए । प्रधानमन्त्री ओलीकै मन्त्रिपरिषदमा रहेका केही मन्त्रीहरुले...

पम्फा भुसालको लकडाउन डायरी : कोरोनापछिको चिन्तन र चिन्ता

काठमाडौँ । मुलुकले कोरोना महामारी नियन्त्रणका लागि लकडाउन झेलेको एक महिना नाघेको छ । आम नागरिकको दैनिकी पनि थप कष्टकर बन्दै गएको छ । मुलुकमा चरम आर्थिक मन्दी सिर्जना हुँदै...

कोरोना कालमा छिमेकीको माया

दुई हप्ताको स्वैच्छिक गृह–क्वारेन्टाइनपछि मैले चैनको सास फेरेँ । धन्य श्री पशुपतिनाथ, अबलाई मैले यो खड्गो काटेँ । बहुविध ज्ञानीहरुले कानै खाने गरी दोहोर्‍याएर सुनाएको कुरा यस्तो थियो । ज्यानमा...

काँग्रेस सांसद राजनकुमार केसीको जीवन : चुनावमा प्रचण्डसँग भिड्न सहज थिएन

काँग्रेस सांसद राजनकुमार केसीको जीवन ः प्रचण्डसँग भिड्न सहज थिएन – कुवेर गिरी काठमाडौँ । पूर्वखेलकुदमन्त्री एवं नेपाली काँग्रेसका वर्तमान सांसद राजनकुमार केसी नेपाली राजनीतिका परिचित व्यक्ति हुन् ।...

राजनीतिमा अपराधीकरणको गन्ध !

काठमाडौं । बहुदलपछि नेपालको संसदीय राजनीतिमा सांसद पदको किनबेच, होटलमा सांसदलाई हप्तौ राखेर मोजमस्ती गराउने र विदेश सयर गराउनेसम्मको विकृतरुप नौलो होइन । सरकार ढाल्न तथा पार्टी फुटाउने ‘मिसन’ मा...

०६२/६३ को जनआन्दोलन : तत्कालीन विद्यार्थी कमान्डरको अनुभव र अनुभूति

काठमाडौं । २०६२/०६३ को जनआन्दोलनको एउटा महत्त्वपूर्ण पक्षका रुपमा नेपालको विद्यार्थी संगठनलाई लिने गरिन्छ । एक समय राजाको निरंकुशताविरुद्ध जनआन्दोलनमा ऊर्जा भरिरहने दायित्त्व विद्यार्थी संगठनहरुकै काँधमा थियो । दुई...

इटालियन फिल्ममेकरको लकडाउन अनुभव– पोखरा त साँच्चै पोखरा नै रैछ

रिकार्डो बियान्को, फिल्ममेकर द टेल ब्रदर्स नामक समूहमार्फत म र मेरो साथी म्याट सेलारान्डिस विगत केही वर्षदेखि फिल्म निर्माणमा संलग्न छौँ र यही क्रममा म एक महिनाभन्दा लामो समयदेखि...

बाग्लुङकी कोरोनासंक्रमित अंशु भन्छिन्– संक्रमणको भन्दा समाजको भय धेरै थियो

गत चैत ३ गते बेल्जियमबाट नेपाल उड्दै गर्दा उनलाई एउटै कुराको मात्र चिन्ता थियो– कक्षा ११ को परीक्षा । २०७७ वैशाख २१ गतेदेखि सुरु हुने भनिएको परीक्षाका लागि तयारी गर्नुपर्ने...

जनगायक जीवन शर्माको लकडाउन डायरी : रोकिएनन् जनताका गीत

काठमाडौं । जीवन शर्मा जनगायकको रुपमा सर्वपरिचित छन् । जनताको सुखदुःख गीतसंगीत मार्फत बाहिर ल्याउने शर्माका ‘सिमली छायाँमा बसी’, ‘छेकेर छेकिन्न’, ‘चाँहिदैन मलाई सिसाको महल’, ‘रोकेर रोकिँदैन‘लगायतका थुपै गीत सर्वप्रिय छन्...

निर्दयी सरकारको उदण्ड सिपाही !

‘नयाँ युगको सुरुवात’, यही आकर्षक नारासहित ०७५ पुसमा प्रधानमन्त्री केपी ओली नेृतत्वको सरकारले ‘योगदानमा आधारित सामाजिक सुरक्षा’ कार्यक्रमको शुभारम्भ गर्‍यो । उक्त योजनाको उद्देश्य नै हुँदा खाने र हुने खाने,...

कोरोना संक्रमित ६५ वर्षीया वृद्धा भन्छिन्, ‘मैले त रोगलाई जितेँ’

‘६५ वर्षको भएँ बा, दमको रोग छ त नि । दमको रोग लागेको २०/२२ वर्ष नै भइसक्यो, औषधि खान थालेको पनि १५ वर्ष भयो । अहिले खै के आयो आयो...

के हो एन्टीबडी परीक्षण र कोरोना भाइरस महामारीमा यसको कस्तो भूमिका रहन्छ ?

मालोरी सिमोन र जिना यु कोरोना भाइरस महामारीले ल्याएको ‘घरमै बस्ने’ निर्देशिका र सामाजिक दूरीको अभ्यास कहिले समाप्त होला भनेर व्यग्रताका साथ संसारले प्रतीक्षा गरिरहेको छ, यो...

बाहुबली स्वास्थ्य नीति, सरकारी नरकयात्रा

‘सरकारले बुझोस्— डाक्टर, नर्स रोबोट होइनन्, स्वीच अन गरको भरमा चल्ने । तिनलाई पनि अरु मान्छेलाई झैँ मृत्युको भय हुन्छ । तिनको पनि परिवार हुन्छ । आत्मसम्मान हुन्छ...

अर्थमन्त्रीज्यू, यहाँको नैतिकता परीक्षामा छ !

राजधानी काठमाडौंको सनसिटी अपार्टमेन्टमा कोरोना संक्रमित फेला परेको घटना आफैंमा गम्भीर र चिन्ताजनक कुरा हो । त्योभन्दा पनि गम्भीर चिन्ताजनक कुरा हो– कोरोना नियन्त्रणका लागि हात धोएर लाग्नुपर्ने मन्त्रीहरु समेत...

बजारका पत्रु खानेकुराहरुभन्दा घरमै बनाइने खानाहरुले स्वस्थ रहन सकिन्छ

लकडाउनको कारण करिब ४ हप्तादेखि नेपाली जनता घरबाहिर निस्कन पाएका छैनन् । आफ्नै काममा व्यस्त भइरहँदा सरकारले कोरोनाभाइरसको संक्रमण फैलिन नदिनको लागि नेपालभर लकडाउनको घोषणा गरेको छ ।...

कोरोना भाइरसको र्‍यापिड टेष्ट किट : यसले कसरी काम गर्छ ?

कोरोना रोग लागेको वा नलागेको थाहा पाउनका लागि द्रुत गतिमा गरिने टेष्ट हो, आरडिटी अर्थात् र्‍यापिड डाइग्नोष्टिक टेष्ट । कोरोना संक्रमणको अवस्थालाई प्रारम्भिक रुपमा हेर्नका लागि यो टेष्ट किटको प्रयोग...

जहाँ म्याराडोनालाई भगवान मानिन्छ

फुटबलका महान् खेलाडी डिएगो म्याराडोनाको ६० वर्षको उमेरमा निधन भएको छ । गत नोभेम्बरमा मात्र अर्जेन्टिनाका पूर्वमिडफिल्डर तथा पूर्वम्यानेजरको मस्तिष्कको अपरेशन गरिएको थियो । सन् १९८६ को विश्व विजेता अर्जेन्टिना टोलीका...

सरकार अस्वस्थ, स्वास्थ्य नीति बर्बाद

कुरो सुन्दा मजा लाग्छ— हाम्रो सरकार खूब बोल्छ, र खुबै मीठो बोल्छ । तर जब यो हाई काड्दै काम गर्न खोज्छ, यसको व्यवहार र बोलीको र्‍याङठ्याङ मिल्दैन । भानुभक्त भन्ने...

‘आफू पटक्कै नबदलिने, समाजचाहिँ बदल्छु भन्ने ?’

आन्दोलनका दुई एजेन्डा मुख्यतः ०६२/६२ सालको आन्दोलनमा दुईवटा एजेन्डा थिए । पहिलो, माओवादीसँग वार्ता । दोस्रो, गणतन्त्रको स्थापना । अरू कुरा पनि अन्तरनिहित थिए । मानिसलाई तत्काल परिचालन...

सक्नेले नसक्नेलाई सहयोग गरौँ

हरेक दिन बिहान आधा घण्टाको सामान्य व्यायामबाट सुरु हुन्छ अशोक शेरचनको दैनिकी । बिहानमात्र होइन, बेलुका पनि उनी आधा घण्टा घर वरपर नियमित दौडने तथा व्यायाम गर्ने गर्छन् । प्रभु...

गोकर्ण विष्टको लकडाउन डायरी : शरीर घरभित्रै मन श्रमिकतिर

कोरोना भाइरसको रोकथाम र नियन्त्रणका लागि मुलुक तीन सातादेखि लकडाउनमा छ । लकडाउनको मार सबैभन्दा बढी ज्यलादारी श्रमिक वर्गमा परेको छ । नेकपा नेता एवम् पूर्वश्रम तथा रोजगारमन्त्री गोकर्ण विष्टले...

लुकिँदैन, लडिन्छ र जितिन्छ

म न जनस्वाथ्यविद् हुँ न चिकित्सा शिक्षाको पण्डित । तैपनि सुझ न बुझ यो कोरोना कैरन कोर्दै म किन नजानेको बाटोमा हिँड्न खोजेको होला ? आफैँलाई कुरिकुरी गदै घरिघरि सोध्छु...

०६२–६३ को जनआन्दोलन : राजनीतिक नेतृत्वको चरित्रमा हराएको आर्थिक र सामाजिक परिवर्तन

काठमाडौं । २४ चैत २०६२ लाई वर्तमान राज्य व्यवस्थाको जग मानिन्छ । त्यसैले पनि नेपालको इतिहासमा २४ चैतलाई ऐतिहासिक दिनका रुपमा लिइन्छ । जसले नेपाली जनताको संघर्ष र...

नीर शाहको जीवन : अब ऐतिहासिक साहसी पात्रका विषयमा फिल्म बनाउने मन छ

नेपाली कलाक्षेत्रमा कलाकार, निर्माता, निर्देशक नीर शाहको जति ठूलो योगदान छ त्यति नै नेपालमा टेलिभिजन स्थापित गर्नमा छ । नेपालको पहिलो टेलिभिजन नेपाल टेलिभिजनका संस्थापक महाप्रबन्धकसमेत रहेका शाह चलचित्र,...

लोकगायक कृष्ण कँडेलको लकडाउन डायरी : म त पूरै सिपाही भएको छु

कृष्ण कँडेल वरिष्ठ लोकदोहोरी गायक हुन् । लोकप्रिय लोकदोहोरी कार्यक्रम ‘इन्द्रणी’का सञ्चालकसमेत रहेका कँडेल समाज सेवामा निकै अग्रसर रहँदै आएका छन् । मिर्गौला फेल भएका, दीर्घ रोगी लगायत विभिन्न समस्याबाट...

‘कोरोना महामारीले हामी आत्मनिर्भर हुनुपर्छ भन्ने शिक्षा दिएको छ’

काठमाडौँ । मुलुक कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) को सङ्क्रमणले आक्रान्त छ । चैत ११ गतेबाट जारी लकडाउनले जनजीवन ठप्प छ । कोरोना रोकथाम र नागरिकको दैनिक जीवनमा आइपर्ने समस्यामा राजनीतिक दल...

यो राष्ट्रवाद प्रभुको, यो देश कसको ?