स्वास्थ्य अन्य

बैंकरको कोरोना डायरी : मसँग कोठामा थुनिएर बस्नुबाहेक कुनै विकल्प थिएन

कोरोनाबारेमा म आफूलाई जानकार तथा सतर्कता र सावधानी अपनाउने व्यक्ति ठान्थेँ । दैनिक कार्य सम्पादनमा विश्व स्वास्थ्य संगठन र नेपाल सरकारले जारी गरेका मापदण्डलाई पालना गर्दथेँ...

महिनावारीबाहेक अन्य समयमा रक्तस्राव हुने १० कारण

एजेन्सी । महिनाको समयमा योनीबाट रक्तस्राव हुनुलाई सामान्य मानिन्छ । तर, कहिलेकाँही केही महिलाहरुको योनीबाट महिनावारी नभएको समयमा पनि रक्तस्राव हुने गर्छ । महिलाहरु यस्तो समस्यालाई सामान्य रुपमा पनि लिने...

नेपालमा संक्रमण दर घटे पनि सरकारसँग पुष्टि गर्ने कुनै आधार छैन

नेपालमा स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले जारी गर्ने सार्वजनिक तथ्याङ्कमा कोरोना संक्रमणको दर घट्दो क्रममा छ । पिसिआर परीक्षण दर घट्दा संक्रमण दर घटेको हो वा साँच्किै नेपालमा पछिल्लो...

महिनावारी : अमर्यादित होइन, सृष्टिको सुन्दरतम् उपहार !

काठमाडौं—दैलेखकी सरिता शर्मा पहिलो पटक महिनावारी हुँदा ११ दिनसम्म अध्यारो अनि साघुँरो छाउँ गोठमा बसिन् । सोहीअनुरुप हरेक पटक महिनावारी हुँदा ५ दिन छाउगोठमा रात कटाउन थालिन् । करिब ५...

चिसो मौसममा बढी सताउने रोग निमोनिया : के हो, बच्ने कसरी ?

जाडो मौसम शुरु भएको छ । जाडो मौसमसँगै मौसमी फ्लू, रुघाखोकी, निमोनिया जस्ता समस्याहरुले पनि बढी नै सताउने गर्छ । त्यसमाथि थप अहिले कोरोनाको कहर बढिनै रहेको छ...

क्यान्सरको उपचार खोज्ने एक जोडीको अभियानले विश्वलाई यसरी कोरोनाको खोप दिलायो

पश्चिमा जगत्मा सबैभन्दा पहिले स्वीकृति पाउने, फाइजर र बायोएनटेकले बनाएको कोभिड– १९ भ्याक्सिन बनेको छ । उक्त भ्याक्सिनको विकासको कथा ३० वर्षअघि जर्मनीमा सुरु भएको थियो, जब भर्खरै...

‘७२ प्रतिशत जनतालाई सरकारले नै खोप दिने योजना’

कोरोना महाव्याधिले सारा संसारलाई व्यथित र त्रसित बनाइरहेको बेला कोरोनाभाइरसविरुद्ध निर्माण गरिएका खोपहरुले तेस्रो चरणको क्लिनिकल ट्रायल पास गर्दा विश्वभर खुशीसँगै आशाका किरण छाएको छ । दर्जनभन्दा बढी...

पखाला रोक्ने ५ घरेलु उपाय

कहिले खानेकुरामा ध्यान राख्दाराख्दै पनि पखालाको सिकार हुन पुगिन्छ । विशेष गरेर अफिसमा काम गर्नेहरु जो बाहिर खानपर्ने हुन्छ, उनीहरुका लागि त यो ठूलो समस्या हुने गरेको छ । पखाला...

धुम्रपानका कारण मस्तिष्क रक्तश्राव हुने खतरा

एजेन्सी – धुम्रपान स्वास्थ्यका लागि हानिकारक छ । धुम्रपानले शारिरीक, मानसिक स्वास्थ्यसँगसँगै सामाजिक रुपमा पनि नराम्रो बनाउँछ । धुम्रपान गर्ने बानीले विभिन्न प्रकारका ज्यानमारा रोग लाग्ने गर्छ । धुम्रपान गर्दा...

स्वाब परीक्षणमै लापरवाहीको यो हद, अनि किन नबढोस् कोरोना संक्रमितको संख्या !

नवरात्रिको तेस्रो दिन अर्थात् कार्तिक ३ गते सोमबार हिन्दु धर्मावलम्बीहरुको घर–घरमा एवं मन्दिरमा दुर्गा भवानीका ९ रुपमध्येको एक अर्थात् चन्द्रघण्टा देवीको पूजाअर्चना हुँदै थियो...

मोटोपन समस्या र निराकरणको उपाय

मोटोपन विकसित देशको मात्र समस्या नभई नेपाल जस्ता विकासशील देशका लागि पनि जन स्वास्थ्यको ठूलो समस्याको रूपमा देखा पर्दै गइरहेको छ । मोटोपन हुँदा शरीरमा बोसो अत्यधिक मात्रामा जम्मा हुन्छ...

किन पुरुषलाई यौनसम्पर्क राख्नेवित्तिकै निन्द्रा लाग्छ ?

महिला र पुरुषबीच यौनसम्पर्क भइसकेपछि कतिपय पुरुषहरु तुरुन्तै निदाउने गर्छन् भने कतिपय महिलाहरुमा त्यसको असर २४ घण्टासम्म देखिने गर्छ । यौनसम्बन्ध राख्नेवित्तिकै महिलालाई अंगालो नहाली वा कुराकानी नगरी निदाउने...

बारम्बार रिगंटा लाग्नु हुनसक्छ गम्भीर रोगको संकेत

एजेन्सी – हाम्रो शरीरलाई सन्तुलन राख्न आँखा, दिमाग, कान, गोडा र मेरुदण्डको नसाले एकसाथ काम गरिरहेको हुन्छ । यो मध्ये हुनै एक अंगले काम गर्न छोडेमा चक्कर (रिगंटा) लागेको महसुस...

के सम्पूर्ण माग पूरा नभई अनसन तोडेका हुन् डा. गोविन्द केसीले ?

‘स्वास्थ्य क्षेत्रको समग्र सुधार तथा स्वास्थ्य शिक्षामा आम जनताको सहज पहुँच’का लागि पटक पटक अनसन बस्दै आएका डा. गोविन्द केसीको १९ औं आमरण अनसन आखिरमा सरकारसँगको सहमतिपश्चात पटाक्षेप भयो ।...

कोरोना नियन्त्रणमा जापानले के कस्ता उपायहरु अपनाएका छन् ?

अहिले ज्यानमारा भाइरस कोरानाले सयौँ मुलुकलाई आफ्नो चपेटामा पारिसकेको छ । धेरै यसबाट पीडित भएका छन्, मरिसकेका पनि छन् । कोराना अहिले जापानमा पनि पसिसकेको छ । अहिले...

बाँदरको अभावले अमेरिकालाई भ्याक्सिन निर्माणमा चुनौती

पछिल्ला ७ महिनामा १ सयभन्दा धेरै कोभिड–१९ भ्याक्सिन, विभिन्न थेरोपी र औषधीहरु विकासको चरणमा छन् । यी सबै उपचार मानिसअघि पहिले बाँदरमा प्रयोग हुन्छ । र, अहिले अमेरिकाका...

उच्च रक्तचाप, रोकथाम र नियन्त्रण कसरी गर्न सकिन्छ?

विश्वमा सबैभन्दा धेरै मानिसको मृत्युको कारण मुटु रोग हो । विश्वमा करिब एक करोड र नेपालमा करिब ३३००० मानिसको मृत्यु उच्च रक्तचाप अथवा यसको जटिलताबाट हुने गरेको छ। हाम्रो मुटुको...

कोरोना सन्त्रास : आफ्नै परिवारबाट प्रताडित एक नर्सको पीडा

स्थानीय अस्पतालमा विगत ५ वर्ष अघिदेखि काम गर्दै आएकी चन्द्रिका (नाम परिवर्तन) हिजोआज निकै तनावमा छिन् । उनी कहिल्यै नसोचेको पीडाबाट ग्रसित छन् । उनलाई यस्तो दिन आउला र भोग्नुपर्ला...

स्वाब सङ्कलनपछि यसरी गरिन्छ पीसीआर परीक्षण (भिडियो रिपोर्ट)

विश्वव्यापी रुपमा फैलिएको कोरोना सक्रमणदर बढ्दो क्रममा छ । विश्वमा २ करोड ३५ लाखभन्दा संक्रमित भइसकेका छन् भने ८ लाख १० हजारले ज्यान गुमाएका छन् । गत माघ ९ गते...

कोरोना संक्रमितको सम्पर्कमा आइहाले गर्ने के ? यस्तो छ ज्ञानमित्रको टिप्स

विज्ञान र अध्यात्मसम्बन्धी लेखनमा रुची राख्ने लेखक–कवि ज्ञानमित्रले पछिल्ला कालखण्डमा कोरोनासम्बन्धी विषयमा थुप्रै जनोपयोगी लेखरचनाहरु लेख्दै आएका छन् । उनी हालसालैमात्रै कोरोना संक्रमितको सम्पर्कमा आइपछि आफूलाई आइसोलेसनमा राखेका...

आईसीयू सेवाको शुल्क अस्पतालपिच्छे फरक किन ?

काठमाडौं । राजधानीका सरकारी तथा निजी अस्पतालहरूले बिरामीलाई आईसीयू सेवा दिएबापत लिने शुल्क अस्वाभाविक रुपमा भिन्नता पाइन्छ । महालेखापरीक्षकको कार्यमुलक प्रतिवेदनमा समेत राजधानीका अस्पतालहरूले बिरामीलाई आईसीयूमा राखेर उपचार गर्दा फरक–फरक...

कलेजो बिग्रिएको कसरी थाहा पाउने ? यस्ता छन् ५ संकेत

कलेजो शरीरको छालाभन्दा दोस्रो ठूलो अंग हो । अन्य अंगहरु जस्तै कलेजो पनि शरीरको महत्त्वपूर्ण अंग हो । यसको सम्बन्ध पाचन प्रक्रियासँग हुन्छ । कलेजोले काम गर्न छोड्यो भने मानिसको...

लक्षणसहितका कोरोना संक्रमितको संख्या बढ्दै

काठमाडौं । नेपालमा लक्षणसहितका कोरोना संक्रमित बढ्न थालेका छन् । हालसम्म फेलापरेका कोरोना संक्रमितमध्ये ९९.७ प्रतिशतमा कुनै लक्षण देखिएको थिएन । तर पछिल्लो समयमा लक्षणसहितका संक्रमित देखापर्न थालेका छन् । ...

कोरोनाका कारण स्क्रब टाइफसका बिरामी ओझेलमा

काठमाडौं । कोरोना महामारीकै बेलामा नेपालमा स्क्रब टाइफसका बिरामी देखिन थालेका छन् । विगतका वर्षमा पनि यो समयमा प्रकोपकै रूपमा स्क्रब टाइफस देखिएको थियो । तर अहिले कोरोना महामारीका कारण...

‘कोभिड–१९’को उपचारमा संलग्न ५४ प्रतिशत स्वास्थ्यकर्मी मानसिक तनावमा

‘कोभिड–१९’ अर्थात्, कोरोनाभाइरस नियन्त्रण तथा रोकथामका लागि नेपालमा गत चैत ११ गतेबाट करिब तीन महिनासम्म देशभर पूर्ण रुपमा लकडाउन गरिए पनि संक्रमितको संख्या बढ्न छाडेन । करिब ३ महिनासम्म लकडाउनका कारण...

मास्कको प्रयोगमा अलमल र कचकच !

हालसम्मको विज्ञानलाई नै चुनौती दिँदै संसारभरि फैलिएको महाव्याधि कोभिड–१९ को हालसम्म कुनै भरपर्दो खोप वा औषधि फेला पर्न सकेको छैन । अत्यन्तै तीब्र दरमा संक्रमण फैलिने, हालसम्म विश्वव्यापी रुपमा जनालाई...

वैश्विक महामारी बन्न सक्ने सम्भावना भएको अर्को भाइरस चीनमा फेला

चीनमा वैज्ञानिकहरुले महामारी बन्न सक्ने फ्लु (रुघा) को नयाँ स्ट्रेन पत्ता लगाएका छन् । यो हालै मात्र पत्ता लागेको र सुँगुरहरुले यसलाई बोक्ने र मानिसहरुलाई पनि संक्रमित बनाउन सक्ने उनीहरु...

किन पिउनु हुँदैन पानी पनि धेरै ?

दिनभरि घाममा हिँडेपछि हामी सबैलाई तिर्खा लाग्छ । त्यो तिर्खा मेटाउन हामी पानी पिउने गर्छौँ । पानीले हामीलाई धेरै फाइदा पुर्‍याउँछ । हामीले विभिन्न किताबहरुमा पनि पानीको फाइदाहरुका...

जनस्वास्थ्य विज्ञको चेतावनी : सावधानी नअपनाए फेरि लकडाउन हुन सक्छ

सरकारले गत सातादेखि लकडाउनलाई खुकुलो बनाएपछि मानिसको चहलपहल बढेको छ । योसँगै कोरोना संक्रमितको संख्या बढ्ने जोखिम पनि बढेको जनस्वास्थ्य विज्ञहरु बताउँछन् । सरकारले लकडाउनको ढाँचा परिर्वतन गरेर जनजीवनलाई सामान्य बनाउन...

कोरोना संक्रमण नभएका मानिसमा पनि कोभिड–१९ सँग लड्ने प्रतिरोधी क्षमता रहेको फेला पर्‍यो !

कोभिड–१९ का विरुद्ध खोप बनाउने दौड जारी छ, विभिन्न चरणमा त्यसको परीक्षण भइरहेछ । तर अहिलेसम्म खोप बनिसकेको भने छैन । यो स्थितिबीच विभिन्न अध्ययहरुले एउटा आशालाग्दो नतिजा देखाएको छ...

कोरोनाविरुद्ध खोप बनाउने दौड : कहाँ पुग्यो, के हुँदैछ ?

सार्स–कोभ–२ को महाव्याधिले यतिखेर सारा संसारमा हाहाकार, उथलपुथल मच्चाइरहेको छ । यस महाव्याधिका सामु विश्वका मै हुँ भन्ने देशहरु लाचार भएका छन्, धनीमानी र सर्वशक्तिमान भनिएका देशहरुमै मानिसहरुको ज्यान अकल्पनीय...

यी देश जसले कोरोना महामारी जिते

स्लोभानिया सरकारले १५ मेमा देशमा कोरोना महामारी आधिकारिक रूपमा खत्तम भएको घोषणा गरेको थियो । यस्तो घोषणा गर्ने स्लोभानिया पहिलो युरोपेली मुलुक थियो । हरेक दिन एकदेखि दुई सङ्क्रमित मात्र...

कोरोनाविरुद्धको अनिश्चितकालीन लकडाउन प्रत्युत्पादक, विज्ञका कुरा नसुन्दा स्थिति झनै खराब बन्यो !

कोरोनाभाइरसलाई नियन्त्रण र रोकथाम गर्नको लागि ‘संसारकै सबैभन्दा ठूलो लकडाउन’ भारतमा लगाइएको छ । तर लकडाउनले त्यहाँ भाइरसको संक्रमण फैलिन र त्यसबाट मानिसहरु मर्न रोक्न सकेको छैन । उल्टो लडकडाउनले...

बहुरुपी नोबेल कोरानाभाइरस– फोक्सो मात्रै हैन, अन्य अंगहरु पनि सखाप बनाउँछ

नोबेल कोरोनाभाइरसले लगाउने रोगलाई कोभिड–१९ नामाकरण गरिएको छ । यस रोगले ग्रसित मानिस रोग चरमोत्कर्षतिर पुगेपछि फोक्सो खराब हुन्छ, सास फेर्न सक्दैन र मर्छ । मोटामोटीमा भन्दा नोबेल कोरोनाभाइरसले प्रारम्भिक...

कोभिड–१९ को कारण गर्भवती तथा सुत्केरी मारमा

घटना १ः संखुवासभाकी गंगा कार्कीलाई बच्चा जन्माउन समस्या भएपछि हेलिकप्टर मार्फत शुक्रबार काठमाडौं ल्याइयो । उनलाई थापाथलीस्थित परोपकार प्रसूति तथा स्त्रीरोग अस्पतालमा त ल्याइपुर्याइयो तर सोही साँझ उनको निधन भयो...

‘मर्यादित महिनावारी’ सम्बन्धी अन्तर्राष्ट्रिय कार्यशाला स्थगित

काठमाडौं– ‘मर्यादित महिनावारी’ सम्बन्धी अन्तर्राष्ट्रिय कार्यशाला गोष्ठी कोभिड–१९का कारण अर्को सूचना जारी नभएसम्मका लागि स्थगन भएको छ । महिला बालबालिका तथा जेष्ठ नागरिक मन्त्री पार्वत गुरुङले एक सूचना जारी...

कटहर : यौन दुर्बलतादेखि क्यान्सरसमेतमा फाइदा गर्ने बहुउपयोगी फल

रुख कटहर, अंग्रेजीमा ज्याकफ्रुटको नामले चिनिने यो फलसँग नेपालमा बसोबास गर्ने सम्भवतः सबैजना परिचित नै हुन्छन् । दक्षिण एशियाभरि नै र प्रशान्त क्षेत्रमा खेती गरिने यो फलमा आँप, केरा, खरबुजा...

लकडाउनले मानसिक स्वास्थ्यमा ‘सुनामी’ ल्याउने, बालबालिका र वृद्धवृद्धा चपेटामा

लकडाउनको समय गुम्सिएर बसेका समस्याले मानसिक स्वास्थको सुनामी ल्याउनसक्ने चेतावनी मनोविदहरुले दिएका छन् । विद्यालय बन्द, सेल्फ–आइशोलेसन र अस्पतालप्रतिको भयका कारण बालबालिका र वृद्धवृद्धाले आफुलाई आवश्यक सहयोग नपाएको भन्दै उनीहरु...

ऊहानमा गरिएका परीक्षणको पाठ : कोरोनाबाट जोगिने अहिलेसम्मकाे आशा – खोप

कोरोनाभाइरसको उत्पत्तिथलो अर्थात् मूल केन्द्रबिन्दू मानिएको चीनको उहानमा काममा फर्केका हज्जारौं मानिसहरु र लक्षण नै देखानपरेका मानिसहरुमा समेत गत महिना एन्टिबडी परीक्षण गरियो । यो परीक्षण मानिसहरुमा भएको प्रतिरोधी क्षमताको...

समुदाय प्रतिरोध : कोरोनाभाइरसविरुद्धको लडाइँमा गर्ला त काम ?

कोरोनाभाइरसको खोप पत्ता लागिसकेको छैन, औषधि बनिसकेको छैन । यो अवस्थामा यो विरुद्ध लड्ने सबैभन्दा बलियो अस्त्र भनेकै मानिसको शरीरको रोग प्रतिरोधी क्षमता हो । कुनै पनि किटाणु भाइरसले मानिसको...

यस्तो टाउको दुखाईले ज्यानै लिन सक्छ !