प्रायःजसो जाडो मौसममा सहज र सुलभ रुपमा बजारमा उपलब्ध हुने तरकारीहरुमध्येको एक हो ब्रोकाउली । तिख्खर स्वाद र एक किसिमको गन्धका कारण धेरैजसोका लागि यो रुचिकर तरकारी बन्दैन । खासगरी, केटाकेटीहरुले त यो तरकारी खान ...
छोकडा अर्थात् ड्राइफुडको एउटा किसिम । अंग्रेजीमा date भनिने यो फलको अर्को नाम खजुर पनि हो । चाहे छोकडा भन्नुस् या खजुर, यो फल मानव स्वास्थ्यको लागि अत्यन्तै...
सबैभन्दा पहिले सन् १९६७ को डिसेम्बर ३ मा ५३ वर्षीय लेविस वासकान्स्की नाम गरेका मान्छेको मुटु अर्को मान्छेको मुटुमा प्रत्यारोपण गरिएको थियो । त्यसरी मुटु प्रत्यारोपण गर्ने पहिला व्यक्ति थिए–दक्षिण...
मुटु त्यस्तो अंग हो, जुन अंग मान्छे जन्मे देखि नमरे सम्म अनवरत क्रियाशील रहन्छ । मुटुले फोक्सोमा शुद्ध भई तथा अक्सिजन ग्रहण गरि आएको रगतलाई पम्प गरेर रक्तवाहिनी नली– नशाहरुका...
इटालीमा गरिएको एक नयाँ अनुसन्धानले खुर्सानी खाने मानिसहरुमा हृदयघातबाट मर्ने खतरा कम हुने देखाएको छ । मानिसहरुले प्राचीनकालदेखि नै खुर्सानीको औषधीय गुणहरुबारे थाहा पाइसकेका छ र वर्षौंदेखि खुर्सानी उपचारमा...
विश्वले डिसेम्बर महिनालाई मानवअधिकारको महिना भनेर मनाउने गरेको छ । लिंगका आधारमा मान्छेमाथि हुने सबै खाले हिंसाविरुद्ध हरेक वर्ष अंग्रेजी महिला नोभेम्बर २५ देखि डिसेम्बर १० सम्म अन्तर्राष्ट्रियस्तरमै १६ दिने...
सबैलाई थाहा भएकै कुरा हो, हाम्रो शरीरको लागि नभई नहुने तत्वहरुमध्ये क्याल्सियम पनि एक हो । धेरैलाई के कुरा थाहा छ भने हड्डी र दाँतको स्वास्थ्यको लागि क्याल्सियम नभई नहुने...
आज विश्व एड्स दिवस । नेपालमा ३१ वर्ष पहिला सन् १९८८ मा पहिलो पटक एचआईभी पत्ता लागेको थियो । तर सङ्क्रमितको सवालमा भने अनुसारको कार्यक्रम हुन सकेको छैन...
मृगौला मानव शरीरको महत्वपूर्ण अंगहरुमध्ये एक हो । विशेष गरी रगतमा हुने विकार र बढी भएको पानीलाई छानेर पिसाबको माध्यमबाट बाहिर फ्याँक्ने र शरीरलाई स्वस्थ राख्ने विशिष्ट अंग...
काठमाडौँ – सामान्यतयाः किशोरी १२÷१३ वर्ष पुगेपछि महिनावारी हुन सुरु हुन्छ । यो प्राकृतिक प्रक्रिया हो । महिनावारी हुँदा हल्का पेट दुख्ने, ढाड दुख्ने, स्तन सुन्निने, शरीर भारी हुने, वाकवाकी...
काठमाडौँ । सामान्य परिवारमा जन्म, पढाइमा अब्बल, अमेरिका जाने सपना त्यागेर नेपालमै चिकित्सक कर्म, राजधानीका सुविधासम्पन्न अस्पतालका तुलनामा विभिन्न जिल्लामा गएर बिरामीहरुको सेवा गर्ने चाहना । झट्ट सुन्दा कसैको...
काठमाडौँ । ३९ वर्षको उमेरमा बिहान १० देखि ५ बजेसम्म कार्यालयको जिम्मेवारी । आमा, बुबा, श्रीमती, छोरा, साथीभाइ, इष्टमित्र, समाज सबैप्रति आफ्नो भूमिका तथा जिम्मेवारीमा कुनै कमी छैन । उनको...
काठमाडौँ । डाक्टर सन्तोष पौडेल । अध्ययनसँगै स्वास्थ्य क्षेत्रमा सेवा दिन थालेको १७ वर्ष भयो । हाल उनी हाडजोर्नी विशेषज्ञका रूपमा वीरअन्तर्गतको राष्ट्रिय ट्रमा सेन्टरमा कार्यरत छन् । ...
काठमाडौँ– लामो समयपछि पहिलो पटक चिकित्सा शिक्षा आयोगले उपाध्यक्ष पायो । उपाध्यक्ष पाएसँगै आयोगको जिम्मामा चिकित्सा शिक्षाको सुधार, नीति नियम निर्माण, शुल्क निर्धारण लगायतका विषय छन् । नेपालको चिकित्सा शिक्षा...
चितवन– चितवन कलेज अफ मेडिकल साइन्सेज शिक्षण अस्पताल (पुरानो मेडिकल कलेज) ले संविधान दिवसका अवसरमा आज बहिरङ्ग (ओपिडी) तर्फको टिकट निःशुल्क गरेको छ । अस्पतालका प्रमुख सञ्चालन अधिकृत डा....
परिचय डेङ्गु रोग एक किसिमको भाइरसको सङ्क्रमणले लाग्ने रोग हो । यस भाइरसको चारवटा सेरोटाइपस (DENV1 - 4) रहेको छ । यस भाइरसको सङ्क्रमण प्रथम पल्ट नेपालबाट जापान फर्किने...
धेरैले भोगेको समस्या हो, पिसाबको संक्रमण । पिसाब गर्दा दुख्ने, पोल्ने हुँदा अत्यन्तै पीडा हुने यो संक्रमण महिला र पुरुष दुवैलाई हुन्छ । यसलाई चिकित्सकको भाषामा युटीआई अर्थात युरिनरी ट्र्याक...
काठमाडौँ । कुनै समय ‘प्याकेटको आयोडिनयुक्त नुन खाऔँ, गलगाँड हुनबाट बचौँ’ भन्ने अभियान नै सञ्चालन गरिएको थियो । विद्यालय–विद्यालयमा आयोडिनयुक्त नुन चिन्ने तरिका र त्यसले स्वास्थ्यमा पु-याउने फाइदा बारेमा जानकारी...
काठमाडौँ– साउन १ देखि भदौ ११ सम्मको तथ्याङक हेर्ने हो भने प्रदेश नं. ३ मा ५ सय ५९ जना नागरिकमा डेंगु संक्रमण देखिएको छ । प्रदेशगत रुपमा हेर्ने हो भने...
काठमाडौँ । नेपालमा ४० देखि ४५ अर्ब त औषधिमा नै खर्च हुन्छ । तर प्रत्येक वर्ष औषधि अभाव भइ नै रहन्छ । सरकारले निःशुल्क उपलब्ध गराउने भनी तोकेको औषधिसमेत नागरिकले...
तपोवन काठमाडौँबाट धेरै टाढा छैन । जो आउँदा पनि राति बास बसेर ध्यान गर्न मिल्ने एउटा आध्यात्मिक स्थान नेपालमा ओशो तपोवन मात्र हो । त्यहाँ हामी कसैलाई रोकतोक गर्दैनौँ ।...
नूनमा क्यालोरी हुँदैन, प्रोटिन हुँदैन, न त यसमा कार्बोहाइड्रेट नै हुन्छ । अप्रशोधित नूनमा चाहिँ केही मात्रामा खनिजहरु हुन्छन् । तर पनि हाम्रो शरीरलाई नून नभई हुँदैन । किन ? धेरैलाई लाग्न...
सामान्यताः महिनावारी भएको समयमा तल्लो पेटमा दुखाइ हुनु सामान्य नै मानिन्छ । तर, कुनै महिलालाई हरेक महिना महिनावारीको समयमा अत्यधिक दुखाइ हुने गर्छ । कुनै महिलाहरु महिनावारीको समयमा दुखाई र...
यसरी भएको थियो स्टेथस्कोपको आविष्कार बिरामी जाँच्दा डाक्टरहरुले स्टेथस्कोपको प्रयोग गर्छन् । स्टेथस्कोपको प्रयोग रोगीको रोग छुट्याउनको लागि विशेष गरी मुटुको धडकनको गति फोक्सोबाट आएको आवाज जाच्नको लागि प्रयोग...
कृषि रसायनले हाम्रो माटो, पानी, हावा तथा सम्पूर्ण पर्यावरणलाई प्रदूषित गरेको छ । सबैभन्दा गम्भीर प्रभाव हाम्रो स्वास्थ्यमा परेको छ । यी विषालु रसायन फलफूल, तरकारी, अन्न, दाल, मसला, खाने...
बाटो हिँड्दा, सार्वजनिक यातायातका साधनमा चढ्दा, पार्कतिर डुल्दा वा रेष्टुराँतिर खाजा–खाना खान बस्दा हामीले धेरै पटक भोग्ने गरेका छौं– छेउछाउका थुप्रै मानिसहरु बुङबुङ चुरोट पिउने गर्छन् । त्यस्तो अवस्थामा हिम्मत...
मान्छे मांसहारी हुनु राम्रो कि शाकाहारी ? यो विवाद निक्कै लामो समयदेखि चल्दै आएको छ र भविष्यमा पनि चलिनै रहनेछ । तर मांसहारीहरुको लागि खुसीको कुरा के छ भने, माछा खानु...
‘कुखुराको मासु चाहिँ नल्याउनू है ! बर्ड फ्लूको महामारी चलेको बेला कहाँ कुखुराको मासु खानु । बरु खसीको मासु वा राँगाको मासु भए पनि ल्याउनू, तर कुखुरा चाहिँ ल्याउँदै नल्याउनू !’ ...
के तपाईं कहिले धेरै बेरसम्म केही पनि नखाई बस्नु भएको छ ? बस्नु भएको छ भने अवश्य पनि तपाईंको पेट त्यति बेला विभिन्न खाले आवाजमा कराएको पनि होला । किनभने...
धरै मानिसहरुले विभिन्न आपत विपतबाट बच्नका लागि पानी जम्मा गरेर राख्ने गर्छन् । सुख्खायाममा पानीको हाहाकारबाट बच्नका लागि धेरैले यसो गर्ने गरेको पाइएको छ । अझ ग्रामीण भेगमा यस्तो गर्ने...
एजेन्सी – असुरक्षित शारीरिक सम्बन्ध राखिसकेपछि बच्चा जन्माउन नचाहाने महिलाहरु गर्भनिरोधक औषधिको प्रयोग गर्ने गर्छन् । गर्भवती हुनबाट बच्नको लागि प्रयोग गरिने विभिन्न औषधिमध्ये गर्भनिरोधक चक्की निकै प्रचलनमा छ ।...
एजेन्सी – स्तन क्यान्सर स्तनका कोषहरु असामान्य रुपमा वृद्धि हुन थालेपछि लाग्न सक्छ । साधारणतया कोषहरूको वृद्धि र विभाजन शरीरको आवश्यकता अनुसार हुन्छ । तर, जब शीघ्र रूपमा र धेरै...
एजेन्सी – धुम्रपान हरेक मानिसको स्वास्थ्यको लागि खतरायुक्त हुन्छ । तर, एउटा अध्ययनले महिलाको स्वास्थ्यमा धुम्रपानले धेरै असर गर्ने देखाएको छ । बढ्दो शहरीकरणसँगै चुरोट पिउने महिलाको संख्या पनि दिनानुदिन...
एजेन्सी – महिला र पुरुषबीच यौनसम्पर्क भइसकेपछि कतिपय पुरुषहरु तुरुन्तै निदाउने गर्छन् भने कतिपय महिलाहरुमा त्यसको असर २४ घण्टासम्म देखिने गर्छ । यौनसम्बन्ध राख्नेवित्तिकै महिलालाई अंगालो नहाली वा कुराकानी...
बाँके - गत असार ११ गतेदेखि औपचारिक रुपमा सञ्चालनमा आएको सुशील कोइराला प्रखर क्यान्सर अस्पतालमा आवश्यक उपकरण र विशेषज्ञ डाक्टरको व्यवस्थापन हुन सकेको छैन । अत्याधुनिक प्रविधिसहित विभिन्न संरचना...
आजभोलि मात्रै हैन, आजभन्दा सात सयवर्षअघिदेखि अर्थात् १४ औं शताब्दीको मध्यदेखि नै कफी आम मानिसहरुको दैनिक जीवनको एक अनिवार्य हिस्सा बनिसकेको थियो । कफीको उत्पत्ति कहिले र कसरी भयो, यकीनका...
काठमाडौँ । सफा सडक । रातो र सेतो कलर पोतिएका लाइनबद्ध अशोकका बोट । वरिपरि हराभरा फूल र बगैँचा । सुरुमा जाँदा धेरैलाई अस्पताल आएको मान्छे अर्काे ठाउँमा झुक्किएर आइयो...
काठमाडौं– नेपाल सरकार स्वास्थ्य मन्त्रालयको राष्ट्रिय स्वास्थ्य शिक्षा, सूचना तथा सञ्चार केन्द्र तथा जर्जटाउन विश्वविद्यालयको प्रजनन् स्वास्थ्य संस्थाले खेलमा आधारित नारी पाइला मोबाइल गेम एप उपलब्ध गराएको छ । ...
देशको स्वास्थ्यसेवामा भएका विकृतिविरुद्ध लडाईं लडिरहेका नयाँ युवा अभियन्ताहरुको स्वर सुनिन थालेकोछ । त्यो स्वरमा इमान्दार नीतिनिर्माताको स्वर कति मिस्सिएको छ ? दूरदृष्टि सहितका असल मानिसलाई स्वास्थ्यमन्त्री वा स्वास्थ्य क्षेत्रका...
खुकुरीको चोट अचानोलाई थाहा हुन्छ, यो नेपाली उखान हो । यो उखानले भने जस्तै मौरीको टोकाइको पीडा त्यसले टोकेको मानिसलाई मात्रै थाहा हुन्छ । मौरीले टोकेपछि, अझ भनौं चिलेपछि हामीलाई...
हाम्रो शरीरको एउटा महत्वपूर्ण अंग दाँत पनि हो । दाँतले हामी खानेकुराहरु चपाउने काम गर्छौं । दाँत नै भएन भने हामीले खानेकुराहरु राम्ररी खान सक्दैनौं । राम्ररी खानेकुरा खान नपाएपछि...