बुटवल । लुम्बिनी प्रदेश सरकारले पूर्व पश्चिम राजमार्गअन्तर्गत विभिन्न जिल्लामा ५ वटा स्मार्ट रिफ्रेस सेन्टर निर्माण थालेको ४ वर्ष पुरा हुँदा अझैसम्म एउटा पनि सम्पन्न गरेको छैन ।

२०७७ सालमा तत्कालीन मुख्यमन्त्री शङ्कर पोखरेलले पूर्व पश्चिम राजमार्गमा लामो दुरीको यात्रामा गाडी रोक्ने, स्वास्थ्यकर खाना, नास्ता र केही समय आराम गर्ने उपयुक्त  ५ स्थानमा रिफ्रेस सेन्टर निर्माणको सुरुवात गरेका थिए ।

खानेपानी, ग्रामीण सहरी विकास मन्त्रालयका महाशाखा प्रमुख गुणनिधि पोखरेलले ५ योजनामध्ये रुपन्देहीको सैनामैना, कपिलवस्तुको चन्द्रौटा र नवलपरासीको बर्दघाटमा पहिलो चरणको काम अन्तिम चरणमा पुगेको बताए । उनले दाङदेउखुरीको लमहीमा ठेक्का भएपछि जग्गा विवादले रोकिएको तथा बर्दियामा जग्गा व्यवस्थापन नभएकाले सुरु नै नभएको खुलाए । 

रुपन्देहीको सैनामैनामा निर्माण कम्पनीले पहिलो चरणको काम सम्पन्न गरेर सरकारलाई हस्तान्तरण गर्ने अवस्थामा रहेको छ ।  भिमेश्वर मामा जेबीले पहिलो चरणमा २०७७ मङ्सिर १२ गते रुपन्देहीको सैनामैनाको पिपल डाँडामा ३ करोड ५५ लाख ७९ हजारको ठेक्का लिएको थियो । 

एक बिघा क्षेत्रफलमा निर्माण गरिएको सेन्टरको पहिलो चरणको भौतिक काम सकिए पनि दोस्रो चरणको काम नहुँदासम्म सञ्चालन गर्न नसकिने उक्त परियोजना हेर्ने खानेपानी कार्यालय योगीकुटी रुपन्देहीका ई.आदित्य धितालले रातोपाटीलाई बताए । 

उनले भने, ‘पहिलो चरणका काम ठेकेदारले सम्झौताअनुसार सम्पन्न गरेका छन् । अव छिटै बुझाउलान् तर विद्युत् र फोहर व्यवस्थापनको सम्झौता नभएकाले सञ्चालन गर्न मिल्दैन ।’

पहिलो चरणको ठेक्काको काम सकिएको उक्त ठेकेदार कम्पनीलाई भुक्तानी दिन बाँकी छ । दोस्रो चरणमा फोहोर व्यवस्थापन, पार्क निर्माण, चार्जिङ स्टेसन बनाउने योजना छ । त्यसको लागि बजेट हुनसाथ टेन्डरमा जाने योजनामा कार्यालय रहेको छ ।  

यस्तै, नवलपरासीको बर्दघाट नगरपालिका–४ स्थित राजमार्गदेखि ३०० मिटर तल पारिजात सामुदायिक वन हाताभित्र रिफ्रेस सेन्टर निर्माण काम जारी छ । 

पहिलो चरणको कामको लागि २०७७ चैत ११ गते सम्झौता भई कोजु इन्जिनियरिङ सञ्जय जेभी काठमाडौँले ३ करोड १८ लाख २६ हजार ६१९ रुपैयाँमा उक्त सेन्टर निर्माणको ठेक्का लिएको थियो । 

सम्झौताअनुसार २०७९ असोज ११ मा पहिलो फेजको निर्माण सम्पन्न गर्नुपर्ने भए पनि निर्माण कम्पनीले विभिन्न कारण देखाउँदै समयमै काम सम्पन्न गर्न सकेको छैन । यहाँ पनि पहिलो चरणमा सम्पन्न भएर मात्रै सञ्चालन गर्न सक्ने अवस्था हुँदैन । 

उता, कपिलवस्तुको चन्द्रौटास्थित रिफ्रेस सेन्टर पनि पूर्ण भएको छैन । आयोजनाका अनुसार पहिलो चरणको ठेक्काअनुसार निर्माणका धेरै काम सकिए पनि लाइट फिटिङ लगायतका केही काम बाँकी छ । तर, दोस्रो चरणका लागि यहाँ पनि बजेट आएको छैन । पहिलो चरणको ४ करोड २ लाख ६७ हजार ६६१ रुपैयाँको ठेक्कामा ३ करोड ५५ लाख ६५ हजार रुपैयाँ भुक्तानी भइसकेको छ । 

दाङको लमहीमा भने ठेक्का लागे पनि स्थानीयको अवरोधले काम रोकिएको छ । पहिले स्थानीय अजम्बरी सामुदायिक बन क्षेत्रमा बनाउने सहमति भए पनि पछि विवादका कारण रोकिएको मन्त्रालयका प्रवक्ता पोखरेलले बताए । 

यस्तै, बर्दियामा जग्गा व्यवस्थापनको कामलाई स्थानीय तहले चासो नै देखाएका छैनन् । 

कस्तो हुनेछ  रिफ्रेस सेन्टर ? 

अहिले पूर्व पश्चिम राजमार्गमा यात्रा गर्दा  जगंलमा  दिशा पिसाब  गर्नुपर्ने बाध्यता छ । यस्तै, चालकलाई केही समय आराम गर्ने ठाउँको अभाव छ । पाकिङको पनि उस्तै समस्या छ । 

राजमार्ग बन्ने ती रिफ्रेस सेन्टरमा स्मार्ट रेस्ट रुम, शौचालय, सावर रुम, पार्क, पार्किङ स्थल, सिटिङ एरिया, पाथ वे, रोड एरिया, कार वासिङ, चार्जिङ स्टेसन र ड्राइभर रुम लगायतका संरचना रहने योजना छ ।

यसबाट चालक र यात्रु दुवैले लाभ लिन सक्ने अपेक्षाले रिफ्रेस सेन्टरको अवधारण लिएर बजेट छुट्याएको तात्कालीन  भौतिक पूर्वधार मन्त्री बैजनाथ चौधरीले बताए ।