मुम्बई । किशोर कुमार आफ्नो प्रतिभाका लागि जति चिनिन्थे, उनको व्यक्तिगत जीवनका कथाहरू पनि उत्तिकै रोचक छन् । अभिनय र गायनमा उत्कृष्ट शैलीका लागि परिचित किशोर दाले पैसा नआएसम्म कुनै काम गरेनन् ।

कसैले आधा पैसा दियो भने काम पनि आधा छोडिदिन्थे । उनको अहंकारी स्वभावका कारण धेरै चलचित्रकर्मी उनीसँग काम गर्न हिचकिचाउँथे । घरमा धेरै मानिस भेट्न नआओस् भनेर सबैलाई डराउन घरमा मानव कंकाल राखिएको थियो। 

किशोर कुमारले १३ अक्टोबर १९८७ मा संसार छोडे । यही दिन उनले श्रीमतीको अगाडि मर्दै गरेको जस्तो अभिनय गरिरहेका थिए तर वास्तवमा नै उनको मृत्यु भयो । शुक्बार उनको ३६ औं पुण्यतिथि थियो ।

राजेश खन्नालाई घर बोलाएर अन्तर्वार्ता लिए

फिल्म आराधना राजेश खन्नाको लागि पहिलो ठूलो ब्रेक थियो। चलचित्रको संगीतको काम चलिरहेको थियो । एसडी बर्मन फिल्मका संगीतकार थिए र उनका आफ्नै छोरा आर.डी. बर्मन सहायक संगीत निर्देशक थिए। राजेश खन्नाको प्रवेश गीत किशोर कुमारलाई गाउन लगाउने निर्णय गरियो। एसडी बर्मन र शक्ति सामन्तले किशोर कुमारसँग कुरा गरे। धुन सुनाए ।

किशोर दा आफ्नो अनौठो शर्तका लागि परिचित थिए। फिल्ममा नयाँ नायक आएको थाहा पाएपछि उनी अडिग भए । किशोर दाले एसडी बर्मनलाई भने– नायकलाई देखेर उनीसँग कुरा गरेपछि मात्र गीत गाउनेछु । बर्मनले भने- किन यस्तो ? किशोर दाले जवाफ दिए – म कुनै आलतुफाल्तु कलाकारको लागि गीत गाउन चाहन्न । कुरा जटिल बन्दै गयो ।

किशोर दा ठूला स्टार थिए त्यसैले उनको मतलाई टार्न सक्दैन थिए । अन्तत: राजेशलाई किशोर दा कहाँ अन्तरवार्ताका लागि पठाउने निर्णय भयो । शक्ति सामन्त र बर्मन दाले राजेश खन्नालाई मनाए र किशोर दाको घर पठाए। 

राजेश खन्ना र किशोर कुमार पहिलो पटक आमनेसामने भएका छन् । आधा घण्टा बित्यो । घबराहटका कारण राजेश खन्नाको घाँटी सुकेको थियो tर किशोर दाले उनीलाई पानी पनि सोधेनन् ।

कुराहरू यता उता भइरहे । किशोर दा टाउकोदेखि पाउसम्म राजेशलाई हेरिरहे। त्यसपछि अचानक किशोर दा बाट प्रश्न आयो – तपाईं फिल्म किन गर्न चाहनुहुन्छ ? राजेश केही बेर नि:शब्द भए । यो कस्तो प्रश्न हो? 

डराएका राजेश खन्नाले जवाफ दिए- हो, म जनताको सेवा गर्न चाहन्छु। 

किशोर दाले भने- फिल्ममा काम गरेर कस्तो सेवा हुन्छ ? 

राजेश खन्नाले भने- म फिल्ममा काम गरेर मानिसहरूलाई मनोरञ्जन दिनेछु। मनोरञ्जन पनि एक प्रकारको सेवा हो।

राजेशको जवाफले किशोर दा खुसी भए। नोकरलाई बोलाए । राजेशको लागि चिया र खाजा ल्याउन भने । 

किशोर दाले भने– तिमीले धेरै राम्रो कुरा भन्यौ । म तिम्रो लागि गाउनेछु। धेरै गीत गाउनेछु । 

र यो अन्तर्वार्ता पछि, आराधनाको पहिलो गीत 'मेरे सपना की रानी कब आयेगी तू...' रेकर्ड भयो जसले देशभर हलचल मच्चायो र राजेश खन्नालाई नायकबाट स्टारमा परिवर्तन गर्‍यो।

जिंगल गाउन अस्वीकार गरेपछि गीतमा प्रतिबन्ध 

आपतकालका बेला अल इन्डिया रेडियोमा किशोर कुमारका गीतहरू प्रतिबन्ध लगाइएको थियो। किशोर कुमारलाई केन्द्रीय सूचना र प्रसारण मन्त्रालयले बोलाएको थियो र इन्दिरा गान्धीको कार्यक्रमको लागि जिंगलमा आवाज दिन आग्रह गरेको थियो। 

किशोर कुमारले त्यसो गर्न अस्वीकार गरेका थिए। उनले मन्त्रीलाई आफूलाई मुटुको समस्या भएको र चिकित्सकले आराम गर्न सल्लाह दिएको बताए । किशोर कुमारको यो कदमका कारण सरकारले अल इन्डिया रेडियो र दूरदर्शनमा उनका सबै गीत प्रतिबन्ध लगाएको थियो ।

आधा पैसा आधा काम

कुनै समय किशोर कुमार फिल्मको सुटिङ गरिरहेका थिए र निर्माताले उनलाई आधा पैसा मात्र दिएका थिए । यसबाट रिसाएर किशोर दा आधा मेकअप गरेर सुटिङ सेटमा पुगेका थिए । जब निर्देशकले उनलाई फुल मेकअप गर्न भने, उनले ‘आधा पैसा, आधा काम, पूरा पैसा, पूरा काम' भने ।

मृत्यु भएको दिन श्रीमतीलाई डराउन मरेको जस्तो अभिनय गर्दै थिए 

किशोर दाको मृत्यु भएको दिन उनकी पत्नी लीना चन्दावरकर घरमा थिइन् । १३ अक्टोबरको बिहान जब उनी किशोर दालाई उठाउन गइन्, उनले उनको अनुहार पहेँलो भएको देखिन्। 

उनी डराएर नजिक आएपछि किशोर दाले तुरुन्तै आँखा खोलेर सोधे– के तिमी डराएको हो ? आज मेरो छुट्टी हो। 

किशोर कुमार आफ्नी श्रीमतीलाई डराउन जानाजानी सास रोकेर पल्टिरहेका थिए। त्यो दिन उनको धेरै भेटघाटहरू थिए, जुन घरमा हुने थियो। खाजा खाँदा श्रीमतीलाई भने– आज म फिल्म ‘रिभर अफ नो रिटर्न’ हेर्छु । 

केही समयपछि किशोर दाले केही फर्निचरको ठाउँ अर्को कोठामा सार्दै गरेको श्रीमती लीनाले सुनिन् । जब उनी उनलाई हेर्न आइन्, उनी खाटमा पल्टिरहेका थिए। 

लीनालाई हेरेर उनले भने- म धेरै कमजोर महसुस गर्दैछु। 

डाक्टरलाई फोन गर्न लीना टेलिफोन नजिकै पुगेपछि उनले आक्रोशित हुँदै रोक्दै भने, ‘डाक्टरलाई बोलाएमा हृदयघात हुन्छ । लीनाले सोचिन् कि उनले मजाक गरिरहेका छन् । तर केहि क्षण पछि उनको मुटुको धड्कन बन्द भयो।