बालसंसार

कश्यपको कथा : सनकसिंहको सनक

उहिले कुनै बेला विलासपुरमा सनकसिंह नामका राजा थिए । नामजस्तै स्वाभाव पनि सन्काहा नै थियो । देश र जनतको वास्ता थिएन । सधैँ भोगविलासमा रमाउँथे, रमाउन चाहन्थे । राजा त्यस्तो...

नीतिकथा : धुन्धुकारीले नरकमा समेत बास नपाउनुको कारण

धुन्धुकारीको नाम भाइबहिनीहरूले पनि सुनेको हुनुपर्छ, जो अत्यन्त खलपात्रको रूपमा चिनिन्छन् । अहिले पनि कुनै दुर्जन व्यक्तिको उदाहरण दिनुप¥यो भने उनकै नाम लिने गरिन्छ तर उनी को थिए र कसरी...

लालबहादुर शास्त्री : होचा कदका अग्ला मानिस

लालबहादुर शास्त्री स्वतन्त्र भारतको दोस्रा प्रधानमन्त्री थिए । शारीरिक दृष्टिले जति होचा थिए वैचारिक दृष्टिले त्यति नै उचा थिए उनी । २ अक्टुवर १९०४ मा भारत यूपीको मुगलसरायमा जन्मेका शास्त्रीजीको...

कश्यपको कथा : धूर्त जोगीको दुर्दशा

धेरै पहिलेको कुरा हो । एउटा गाउँमा धूर्त जोगी बस्थे । बाहिरबाट संन्यासी देखिन्थे भित्रभित्रै दुराचारी थिए । जटाको मुकुट बाँधी पहेँलो धोती लगाउँथे । पीताम्बर ओड्थे, निधारमा खरानी...

बालकथा : स्यालको बुद्धिले बाघलाई मार्‍यो

भाइबहिनीहरूलाई कसैले बल र बुद्धि कुन ठूलो भन्यो भने के भन्छौ ? सायद बल ठूलो भन्छौ होला होइन ? झट्ट सुन्दा लाग्ने त्यस्तै हो । प्रायः सबैले यसै भन्छन् तर...

बाल अधिकारको सुनिश्चितता गरौँ

-आभास ढुङ्गेल नेपालमा हरेक वर्ष भदौ २९ गते राष्ट्रिय बालदिवस मनाउने गरिन्छ । यस दिनका लागि एक नारा तयार गरिन्छ । कतैकतै विभिन्न कार्यक्रम पनि...

नीतिकथा : चन्द्रमाको घमण्ड

कथा धेरै पुरानो हो । कुनैबेला चन्द्रमालाई रूपको घमण्ड निकै थियो । यसो त आफैँमा उनी थिए सुन्दर नै । गोरो वर्ण, बाटुलो अनुहार, मिलेको शरीर यस्तैयस्तै । त्यसैले त...

आधुनिकता बढेसँगै नेपालमा स्तनपान गराउनेको सङ्ख्या घट्यो

नेपालमा स्तनपान गराउने दर घट्दै गएको पाइएको छ । महिलाको साक्षरता दर बढ्दै गए पनि पछिल्लो समय स्तनपान गराउनेको सङ्ख्या कम हुँदै गएको हो । बालबालिकाको शारीरिक तथा मानसिक...

प्रेरक व्यक्तित्व : मण्डेलाका सफलताका स्रोत

नेल्सन मण्डेला विश्वविख्यात राजनेता हुन् । संसारभरि सम्भवतः उनको नाम नसुन्ने कमै हुनुपर्छ । संसारमा आजसम्म सर्वाधिक आदरका साथ नाम लिइने कुनै राजनेता छन् भने उनै देखिएका छन् । दक्षिण...

कोरोनामुक्त भएका बालबालिकालाई एमआईएस (सी) को खतरा

काठमाडौँ । कोरोना भाइरस (कोभिड—१९) सङ्क्रमण मुक्त भएका बालबालिकामा पछिल्लो समय मल्टिसिस्टम इन्फ्लामेटरी सिन्ड्रोम इन चिल्ड्रेन अर्थात् एमआईएस (सी) भएर अस्पताल आउने क्रम बढ्न थालेको बाल चिकित्सकहरूले बताएका छन् ।...

आध्याको चित्रकला

नामः आध्या खनाल विधाः चित्रकला विद्यालयः हेलो किड्स एकेडेमी कक्षाः एक ठेगानाः बुढानिलकण्ठ, काठमाडौं ...

बच्चाले मास्क लगाउन आनेकानी गरे यसरी सम्झाउनुस्

कोरोना संक्रमणबाट बच्नका लागि मास्क लगाउन जरुरी छ । ठूला मानिसहरुले त मास्क लगाउँछन्, तर कतिपयले आफ्ना बच्चालाई मास्क लगाइदिँदैनन् । कतिपय बच्चाहरु मास्क लगाउन रुची देखाउँदैनन् वा लगाइहाले पनि...

असल मान्छे बन्ने तरिका

प्रसङ्ग झण्डै पौने दुई सय वर्ष अघिको हो । अब्राहम लिङ्कनको नाम भाइबहिनीहरूले पनि सुनेको हुनुपर्छ । उनी अमेरिकाको सोह्रौँ राष्ट्रपति हुन् । सन् १८०९ मा गरिव परिवारमा जन्मेका लिङ्कन...

तपाईंको बच्चा पढ्न मान्दैनन्, अपनाउनुस् यी टिप्स

सबै अभिभावकको एउटा चाहना हुन्छ कि उनीहरुको बच्चा पढाईमा तेज होउन् र भविष्यमा केही गन्तव्य हाँसिल गरुन् । यसका लागि आमा–बुवाले आफ्ना सन्तानलाई हरेक प्रकारको सहुलियत उपलब्ध गराउँछन् । तर...

कोरोनाले १५ करोड बालबालिकालाई गरिबीमा धकेल्यो

बालबालिकाका लागि काम गर्ने संयुक्त राष्ट्रको संस्था युनिसेफका अनुसार कोरोना महामारी र लकडाउनजस्ता संकटका कारण संसारभरी करिब १५ करोड बालबालिका गरिबीको दलदलमा धेकेलिएका छन् । कोरोना संकटका कारण गरिब...

४७ करोडसँग पढ्नका लागि टिभी र स्मार्टफोन छैन, गाउँका चारमध्ये तीन बालबालिका पढाईबाट वञ्चित

कोरोनाका कारण पछिल्लो ५ महिनादेखि संसारभरीका धेरैजसो स्कूल कलेज बन्द छन् । नेपाल सरकारले पनि भदौ मसान्तसम्म शिक्षण संस्था बन्द राख्ने निर्णय गरेको छ । कोरोनाकालमा धेरैको जागिर गुमेको...

कोरोनाको बढ्दो कहरबीच सन्तानलाई विद्यालय पठाउन अभिभावकको संघर्ष

पहिलो पटक आफ्नो सन्तानलाई विद्यालय पठाउन कोही पनि अभिभावकका लागि सहज हुँदैन । विद्यालयमा कस्ता शिक्षक होलान्, कसरी पढाउने होलान्, बच्चालाई नयाँ तालिकासँग कसरी बानी पार्ने होला भन्नेलगायतका थुप्रै तनाव...

डमरू र कोरोना

-घनबहादुर थापा ‘रातेबन’ नामको जङ्गलमा एउटा बाघको परिवार बस्दथ्यो । परिवारमा बाघ, बघिनी र एउटा डमरू थिए । डमरूका लामा–लामा दाह्रा मुख बाहिरसम्म निस्केका थिए । जीउ पनि हेर्दै...

के आफ्नो सन्तानलाई आफ्नै कारणले त बिगारिरहनु भएको छैन ?

बच्चा हुर्काउनु सजिलो काम होइन । हरेक आमा बुवाले चाहन्छन् कि उनीहरुले आफ्नो सन्तानको हरेक चाहना पूरा गर्न सकून्, उनीहरुलाई खुसी राख्न सकून् र जीवनमा एक सफल व्यक्तिको रुपमा विकसित...

लकडाउनमा मेरो अनुभव

२०७६ साल फागुन महिनाको तेस्रो सातातिर म अध्ययनरत स्कुल बूढानीलकण्ठका प्रिन्सिपल होमनाथ आचार्यले वीर अस्पतालका पूर्वनिर्देशक डा. भूपेन्द्रबहादुर बस्नेतलाई स्कुलको धौलागिरि सदनमा बोलाउनु भएको रहेछ | डा. बस्नेतले कोरोनाभाइरसका...

कोभिड-१९, लकडाउन र विद्यार्थीको दैनिकी

कोभिड-१९ चीनको उहान प्रान्तमा सन् २०१९ डिसेम्बरको अन्त्यतिर देखिएको कोरोना भाइरसबाट लाग्ने रोगलाई कोभिड-१९ नाम दिइएको छ । झण्डै ५ महिनाको समयमा यो भाइरस लगभग विश्वका सबै देशसम्म फैलिसकेको छ...

रातोपाटीको 'बालसंसार'मा रचना पठाउनुहोस्

काठमाडौं । हरेक मान्छेमा प्रचुर सृजनशीलता हुन्छ । तर आफ्नो सिर्जना प्रस्फुटन गर्न पनि कुनै न कुनै माध्यम चाहिन्छ । अझ बालबालिकाले आफ्नो सिर्जना प्रस्फुटन गर्ने कुनै माध्यम पाए भने थप...

केटाकेटीका निम्ति युट्यूबमा स्वरमाला र बर्णमालाको सांगीतिक रचना

काठमाडौं । बालबालिकाहरुलाई घरमै बसेर नेपाली भाषा सिक्न सजिलो होस् भन्ने उद्देश्यले नेपालयले संगीतकार तथा गीतकार आभासँंगको सहकार्यमा वर्णमाला र स्वरमालाको सांगीतिक रचना तयार गरेको छ । नेपाली भाषा सिक्न...

बालबालिकालाई मनोरोग लाग्नबाट कसरी बचाउने ?

“बालबालिकाको मनस्थितिमा हुनसक्ने कोरोना भाइरसको त्रास र घरमै लामो समय बिताउँदाको हैरानीमा कसरी सम्झाउन सकिन्छ ?” किशोर किशोरीलाई कुन उत्तम उपायबाट समयको उपयोग गराउन सकिन्छ ?” कोरोना भाइरसको सम्भावित जोखिमका...

१८ महिनासम्मका बालबालिकालाई केही बेर रुन दिनुपर्छः यसले क्षमता बढाउँछ, अनुशासन सिकाउँछ

३ महिनादेखि १८ महिनाका बालबालिकालाई केही बेरसम्म रुन दिनुपर्छ । उनीहरु रुँदा यदि तपाईं दौडिएर बोक्न जानुहुन्छ भने यसले उनीहरुको विकासमा असर पार्न सक्छ । यो दाबी ब्रिटेनको वारविक युनिभर्सिटीका...

बच्चाका लागि आवश्यक छ यौन शिक्षा, तर कुन उमेरमा ?

बच्चाको दिमाग गिलो माटो सरह हुन्छ, यसलाई जस्तो आकार दिन खोज्यो त्यस्तै बन्छ । त्यसकारण उनीहरुलाई जीवनसँग जोडिएका विभिन्न कुरालाई निकै गम्भीरताका साथ सम्झाउन निकै आवश्यक छ । तर जब...

विज्ञानले पनि मान्छ बच्चाको उत्कृष्ट विकासका लागि हजुरबुवा–हजुरआमा अत्यावश्यक

आफ्नो हजुरबुवा–हजुरआमासँग बिताएका पल हाम्रो जीवनको सबैभन्दा अविष्मरणीय पलमध्येको एक हुन्छ । हजुरबुवा–हजुरआमाले कसैको पनि बालापनलाई सुखद बनाउन एउटा महत्वपूर्ण भूमिका निभाएका हुन्छन् । जो बच्चा आफ्नो हजुरबुवा हजुरआमासँगै बस्छन्...

विश्वव्यापी प्रतियोगितामा आठ बालचित्रकला छनोट

जापानमा हुने ‘मित्सुबिसी एशियाली बालचित्र डायरी महोत्सव २०२०’ का लागि नेपालका आठ बालबालिकाका चित्रकला छानिएका छन् । महोत्सवअन्तर्गत संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय शैक्षिक, वैज्ञानिक तथा सांस्कृतिक सङ्गठन (युनेस्को) नेपालको सचिवालयको आयोजना...

बच्चा हुर्काउनका लागि आमा–बुवालाई टिप्स

यो सत्य हो कि ‘सही पालनपोषण’ को कुनै परिभाषा वा निश्चित विधि हुँदैन । तैपनि, हेरचाह र पालन–पोषण सम्बन्धि सरसल्लाह र परामर्शले आफ्ना बच्चाहरूलाई खुसी बनाउन निकै सहयोगी भूमिका खेल्न...

छोरीका लागि सुरक्षित समाज बनाउनु छ भने छोरा हुर्काउँदा यी पाँच कुरा ध्यान दिनुहोस्

२१ औं शताब्दिमा पनि महिलाहरु सुरक्षित नभएको धेरैले गुनासो गर्ने गर्छन् । यसैबीच यस्ता घटनामा तीब्र वृद्धि हुनुमा कतै छोराहरुको हुर्काइमा नै कुनै गल्ती भइरहेको त छैन वा केटाहरुको मनोविज्ञानमा...

बालबालिका हराउने क्रम बढ्दो

नेपालमा बालबालिका हराउने सङ्ख्यामा वृद्धि हुँदै भएको छ । अघिल्लो आर्थिक वर्षभन्दा चालू आर्थिक वर्षमा १ हजार ९२ जनाभन्दा बढी बालबालिका हराएका छन् । बालक र बालिकामध्ये बालिका बढी बेपत्ता...

अब दादुराको खोप नलगाइएका बालिबालिकाको आमाबुवालाई ३ लाख १५ हजार जरिवाना

जर्मनी सरकारले नयाँ कानूनमा बालबालिकालाई दादुराको खोप अनिवार्य गरेको छ । यस्तो नगर्ने आमा–बुवाले २ हजार ७ सय ५० डलर अर्थात् तीन लाख १५ हजार रुपैयाँ जरिवाना तिर्नुपर्नेछ । ...

बच्चालाई आत्मनिर्भर र आत्मविश्वासी बनाउन पहिला आफ्नो बानी परिवर्तन गर्नुहोस्

अभिभावकत्व ईश्वरीय देन हो । तर यसमा हामी थुप्रै पटक उल्झिने गर्छौं । कतिले बच्चालाई सक्षम र आत्मनिर्भर बनाउनु पर्छ भनेको सुन्छौं भने अर्कोतर्फ केही मानिसहरुले हामीलाई बच्चाको अत्यधिक हेरबिचार...

बालबालिकाहरुलाई पुनः वाक्कदिक्क हुन दिऊँ

न्यू योर्क टाइम्स/पामेला पल “म बोर (वाक्कदिक्क) भएँ ।” पदावली सुन्दा सानो लाग्छ तर यो सानो वाक्याशंले अभिभावकहरुको मनमा एक्कै पटक भय, क्रोध र पछुतोको भावना उत्पन्न गराउन सक्छ...

चित्रमा बालबालिकाको संसार

असन गुरुङ कक्षा ११ ईशानेश्वर मावि भोर्लेटार, लमजुङ ...

हुँडार र दयालु मान्छे

घटना धेरै पुरानो हो। चीनको चुङ्सान पहाडमा एउटा भयङ्कर बदमास हुँडार थियो। गाउँलेहरुलाई सधैँजसो दुःख दिइरहन्थ्यो। एक पटक धेरै सिकारी मिलेर त्यस बदमास हुँडारलाई लखटे। हुँडार बित्तातोडसित दगुर्दै भागिरहेको थियो।...

दिमाग खियाउनु होस्

१. कहाँ खुसी सधैं पाउन सकिन्छ ? २. तिमीले मेरो छाला निकाल्यौ पनि म तिमीलाई रुवाउँछु् म को हुँ ? ३. एउटा कमिला एक दिनमा १५ मिटर अग्लो पर्खालको ५...

सामान्य ज्ञान

० डा. इभानोभिच मेण्डलीफको जन्म सन् १८३४ फेब्रुवरी १ तारिखका दिन रुसमा भएको थियो । उनले तत्त्वको गुण र तिनको परमाणु भारको साथै पेरियोडिक तरिकाले बदलिरहन्छन् भन्ने सिद्धान्त स्थापना गरी...

नानीको होमवर्क र उसको निद्रा

नानीहरुको होमवर्क अहिले शिक्षाको अंग जस्तै बनेको छ छन् । बालकहरुको मस्तिष्कमा होमवर्कले अहम् भूमिका खेलेको हुन्छ । हुनत, होमवर्क सवैक्षेत्रहरुमा त्यतिकै अपरिहार्य बनिरहेका छन् । कुनै पनि समस्या वा...

हामी कमिला

मिलीजुली बस्न जान्ने हामी कमिला समूहमा काम गर्ने हामी कमिला हाम्रो ठूलो परिवार, गोलो ठूलो छ जहान जति भए पनि एउटै चुल्हो छ । कतै जाँदा लामो ताँती देख्दै...

बालकथा : दसैँ पर्व किन र कसरी ?