साहित्य

मानवअधिकार तथा शान्ति समाजद्वारा थप ३ पुरस्कार स्थापना

काठमाडौं । मानवअधिकार तथा शान्ति समाजले श्रष्टा सम्मान अभियान अन्तर्गत थप तीनवटा पुरस्कार स्थापना गरेको छ । समाजले स्व.पवित्रादेवी चौलागाई मानवअधिकार श्रष्टा सम्मान, चन्द्रकला खनाल अहिंसा श्रष्टा सम्मान र ज्ञानप्रसाद...

सुनसान विश्व युद्ध

- नम्रता भट्टराई कस्तो अनौठो आयो समय ? छायो सन्नाटा, फिक्का भयो संसार रङ्गीन छैन कुनै कोलाहाल, चकमन्न गाउँ सहर, मान्छेका मुहार मलिन सुनिँदैन दुस्मनको त्रासदी बम–वारुद, न रोपिएका...

क्रान्ति र सत्ता

-राकेश कार्की क्रान्ति र सत्ता एक आपसका विरोधी एउटा सुरुवात अर्को लक्ष क्रान्ति जनतालाई मीठा मीठा सपना बाँड्ने सत्ता जनतालाई बाँडेका सपना आफै भोग गर्ने क्रान्ति सधैँ...

संवैधानिक नियुक्तिमा राजनीतिक भागबण्डा हुँदा संविधान कार्यान्वयनमा समस्या

काठमाडौं । नेपाल बार एशोसिएशनले संवैधानिक नियुक्तिमा हुने गरेको राजनीतिक भागवण्डाका कारण संविधान कार्यान्वयनमा समस्या देखिएको बताएको छ । सत्तापक्ष र प्रतिपक्षी दलहरुको मिलेमतोमा संवैधानिक पदहरुमा हुने गरेका नियुक्ति र...

कविता : विचित्रको कानुन

बडा विचित्रको जङ्गली कानुन सूर्योदयसँगै एउटा ज्यान पाल्न दौडन्छ अको ज्यान बचाउन दौडन्छ ! बडा विचित्रका मानव बिहानै एउटा पेट पाल्न दौडन्छ अर्को पेट फाल्न दौडन्छ । बडा बिचित्रको संस्कार ...

कविता : मेरो देश

- भोज कुमार धमला मेरो देशमा अहिले रोग छ निदान छैन, भोक छ भकारी छैन बेथिति छ, थिति छैन, सक्नेलाई चैन छ, नसक्नेलाई बेचैन छ शासन छ सुशासन छैन, ...

सहाना प्रधानकाे समकक्षी मन्त्रीको त्यो तुच्छ शैली

नेपालको नारी जागरणलाई आजको अवस्थामा पुर्‍याउन सहाना प्रधानको प्रबल भूमिका देखिन्छ । २००३ सालदेखि उनी नागरिक आन्दोलनमा सरिक भएकी थिइन् । उनी सडकमा निस्केपछि नारीहरूले पनि ज्यानको बाजी मारेर क्रान्तिमा...

कोरोना र अनुभूति

सडकहरु सुनसान बन्दै गए आकाश शान्त छ बस्तीहरु भयभित छन् बजार बन्द छ केही छैन केही हुँदैन भन्दाभन्दै– संसारको हावाले किन छोड्थ्यो र छोइहाल्यो, ...

सामाजिक विकासको बलियो इँटा

–पुष्पराज कोइराला आर्थिक, आणविक, जैविक र हतियारको सम्पन्नताले विश्व विजेतामा स्थापित भई बसिरहने एक मात्र ध्याउन्नमा तल्लीन भएका विश्वका सर्वशक्तिमान मुलुकलाई समेत किंकर्तव्यविमूढका साथ धराशायी हुने गरी अप्रत्यासित रूपमा...

विश्वभरका इलामेली कविहरुको भर्चुअल जमघट

पहिलोपटक अन्तर्राष्ट्रिय इलामेली भर्चुअल साहित्यिक भेटघाट कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ । अन्तर्राष्ट्रियस्तरको यस कार्यक्रममा नेपाललगायत भारत, अमेरिका, क्यानडा, हङकङ, दुबई, कोरिया, बेल्जियम आदि देशहरुमा रहेका चार दर्जन बढी इलामेली स्रष्टाहरुले...

मन्त्रणा

'अब, मितव्ययिता अपनाउ ! पेटारी कस ! स्वच्छ र पारदर्शी होउ ! भन्नु नै बेकार ।' आजित भ'र एउटाले सुस्केरा हाल्यो । 'म त भन्छु, र भन्दै...

यौवन र बस्तीका कथा

हरेक वर्ष, प्रत्येक पटकको हिउँदमा बस्ती छेउको खहरेले जिस्क्याँउथ्यो, खोला तर्न गाह्रो त भएन यसपाली ? ओठले तुरुन्तै...

सहाना प्रधानको गुन्यूदेखि शिरबन्दीसम्मको मान र अपमान

सहाना प्रधान जनउत्थान या प्रजातन्त्र र नारी जागरणको हिसाबमा राजनीति गर्थिन्; तर अधिकांशचाहिँ विदेशलाई रिझाउन राजनीति गर्थे । त्यसैले उनीहरूको सोचको बीचमा ठूलो खाडल थियो तापनि उनी भनिरहन्थिन्— ‘महिलाहरूलाई अझै...

पुलिस डाक्टरलाई लेखिटियोस् (कविता)

लखेट पुलिसलाई लखेट डाक्टरलाई धपाउ तिम्रा ती बस्तीबाट खेदिरहनु तिम्रो समाजबाट, समुदायबाट निषेधाज्ञा त यी पुलिसलाई लगाइयोस् कफ्र्यु त यी डाक्टरलाई लगाइयोस् यहाँ यिनलाई नलखेट्ने दिन तिम्रो ज्यान जोगिने खतरा...

टर्किस नेतृ इब्रु तिम्तिकप्रति समर्पित दुई मुक्तक

१. फासीवाद विरुद्धमा बोल्ने तिमी महान् अन्धसत्ताको आँखा खोल्ने तिमी महान् ।। मर्नै परे पनि जनताकै लागि मर्छु भन्दै अमर बन्यौ चुनौती मोल्ने तिमी महान् ।। २. बुझूून् शासकले...

‘सपनाको भन्ज्याङतिर’ निबन्ध सङ्ग्रह बजारमा

बुटवल । युवा कवि एवं निबन्धकार खोमा तरामु मगरको निबन्ध सङ्ग्रह ‘सपनाको भन्ज्याङतिर’ बजारमा आएको छ । निबन्ध सङ्ग्रहमा २६ वटा रचनाहरू रहेका छन् । बुटवलमा रहेर कविता र निबन्धको...

‘गणतन्त्रको पहिलो दशक’ मा घोत्लिँदा

‘गणतन्त्रको पहिलो दशक’ ग्रन्थ नेपालको राजनीतिको खास कालखण्डको अध्ययन गर्नको लागि महत्त्वपूर्ण सन्दर्भ सामग्रीका रूपमा प्रकाशनमा आएको छ । प्रथम संविधानसभाको निर्वाचन सम्पन्न भएपश्चात् स्वभाविक रूपमा सत्ता हस्तान्तरण भएन ।...

सहाना प्रधानको राष्ट्रमोहले दिएको धोका

२०४६ सालमा बहुदलीय व्यवस्थाको माग राखेर देशमा क्रान्तिको ज्वालाले आकाशै ढाकेको थियो । त्यति बेलाको उक्त क्रान्ति गर्ने कमान्डर गणेशमान सिंह थिए भने सहकमान्डर सहाना प्रधान थिइन् । त्यतिखेर देशदेशान्तरबाट...

गजल

जिस्क्याएझैँ लाग्छ मलाई जूनले, आजभोलि व्याकुल पार्छ किन होला धुनले, आजभोलि मानवता हराएर स्वार्थ हाबी भयो चिनिँदैन मान्छे पनि गुनले,आजभोलि शिक्षा मात्र अजम्मरी धन हो भन्थे गुरु ...

शहीद स्रष्टा परिचयकोश प्रकाशन हुने

काठमाडौं । नेपाल प्रज्ञा-प्रतिष्ठानले नेपालका विभिन्न राजनीतिक तथा सांस्कृतिक परिवर्तनको आन्दोलनमा आफ्नो अमूल्य जीवन उत्सर्ग गर्ने स्रष्टाका सम्मानमा ‘शहीद स्रष्टा परिचयकोश’ प्रकाशन गर्ने भएको छ । प्रज्ञा–प्रतिष्ठान, साहित्य (समालोचना र...

सुलीमा चढाइँदा

मैले मानिसहरूलाई भने, “मलाई सुलीमा चढाओ !” उनीहरूले भने, “तिम्रो खुन हामीले किन आफ्नो माथामा हाल्ने ?” मैले भने, “पागलहरूलाई सुलीमा नचढाई...

बाछिटा लेखनमा शब्दशक्तिको प्रयोग

बाछिटा नेपाली साहित्यमा हालसालै प्रवर्तित एउटा अलग तथा सशक्त विधाको रूपमा पहिचान स्थापित गर्ने जमर्कोमा छ। साहित्यकार अमर त्यागीद्वारा प्रवर्तन गरिएको यो विधालाई सयौं स्रष्टाहरूले आआफ्ना सिर्जनामार्फत् मलजल गरिरहेका छन्।...

खै कुन शब्दले गरुँ म तिम्रो बयान

ए ! मेरो समाज तिम्लाई मुरीमुरी धन्यवाद धन्यवाद, तिम्रा ती तमाम गाली र गलौजहरुलाई धन्यवाद, तिम्रा ती अपशब्द र अपवादहरुलाई धन्यवाद, तिम्रा यी सबै मानवता हराएका बस्तीहरुलाई अझै मुरीमुरी...

कथा : म दले होइन

उसले रिसाएर ढ्याक्क फोन राख्यो । ऊ त्यसरी रिसाउनुको पनि कारण छ । तर यो कारण सुनाउनुभन्दा अगाडि उसको अलिकति कथा बताउनु पर्छ । ऊ अर्थात् मेरो साथी दलबहादुर ।...

नेहरुलाई कालो झण्डासँगै सहाना प्रधानलाई जेल

सहाना प्रधान २००७ सालमा नै नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीको सदस्य बनिसकेकी थिइन् । त्यसपछि उनी इमानदारीका साथ पार्टीको नीतिनिर्देशनमा समाहित भएकी थिइन् । उनी राष्ट्रको हितका लागि जुधारु भएर नै लागिपरेकी...

‘राष्ट्रकवि माधवप्रसाद घिमिरे काव्य पुरस्कार’ घोषणा

अन्तरराष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज (अनेसास)ले ‘राष्ट्रकवि माधवप्रसाद घिमिरे काव्य पुरस्कार’ स्थापना गर्ने घोषणा गरेको छ । अनेसास वोर्ड अफ ट्रस्टीका अध्यक्ष गीता खत्रीका अध्यक्षतामा अगष्ट १९ मा अमेरिकामा...

बटुवा

समय – कुनै साँझ . स्थान – कुनै स्थान विशेष . पात्र– वृद्ध : लगभग ७० वर्ष पुगेका, सेतै कपाल, सेतै दाह्री जुँगा । कालो गाउन लगाको । बालिका : अन्दाजी १० वर्षकी...

पुस्तासँगै विचार फेरिएको छ बा

बा तिमीले बल्लबल्ल ती काँधमा धानेको त्यो पहाड बल गरीगरी आफ्नै बलले बोकेको त्यो पहाड त्यही पहाडमा उभिएकी मेरी आमा मेरी आमाभित्र उब्जिएको म, हुर्किएको म मेरी भएकी आमा उता...

राष्ट्रकविको निधनप्रति अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाजद्धारा दुःख व्यक्त

काठमाडौं । राष्ट्रकवि माधवप्रसाद घिमिरेको निधनप्रति अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज (अनेसास) ले दुःख व्यक्त गरेको छ । समाजका अध्यक्ष एवम् साहित्यकार गीता खत्रीले आज शोक विज्ञप्ती जारी गरी कविवर घिमिरेको...

मेरो देश र युवा

-मणिकुमार श्रेष्ठ ‘सिजन’ बिहानीको भालेको डाकसँगै हिँड्नु छ क्षितिज पारिको यात्रामा । यात्रासँगै मौलाएका ती सङ्गीन मोडहरुमा फेरि पनि विद्रोहको राँको बल्न सक्छ लोकतन्त्र, समाजवाद अनि साम्यवादका नाराहरु गुञ्जयमान...

नवराजको चिठी

–रमेशकुमार दर्जी साथी ! तिमी बाँचेको संसार तिम्रो पनि बनेको छ र ? भाँचिएको खुट्टो काम्राले बाँधेर तिम्रा बाले खनेको सोतीको पँधेरामा तिम्री दिदीले एक अम्खोरा पानी भरेकी छिन्...

किरातीको ‘फिक्कलको उकालो’ आउँदै

राजनीतिकर्मी तथा साहित्यकार मिलनकान्छा किरातीको निवन्ध सङ्ग्रह फिक्कलको उकालो पाठकसामु बजारमा आउने भएको छ । एकसय सत्तरी पृष्ठको उक्त सङ्ग्रह इन्डिगो इन्क प्रकाशन गृह, काठमाडौँले प्रकाशन र वितरण गर्न लागेको...

सहाना प्रधानको क्रान्ति, अनशन र कैद

सहाना प्रधान नेपाली परिवेशको नारी शिक्षाका लागि समर्पित, प्रखर बौद्धिक नेतृ र राष्ट्रवादी राजनीतिज्ञ थिइन् । उनले शिक्षा, नारी जागरण र राजनीतिमा दरिलो, साहसी र ऐतिहासिक उपस्थिति जनाएकी थिइन् ।...

हार्दिक समवेदना

एउटा फेक आईडी बनाएर जारी गर्नुछ आफ्नै मृत्यु भएको सूचना र, तौलनु छ कमेन्ट बक्समा मगमगाउने समवेदनाका एकएक शब्दगुच्छाहरूलाई मृत्युको व्यापारमा नै हो फलामले सुनको भाउ पाउने वैरभाव सारा...

तुफानी पित्रेल चरीको गीत

समुद्रको निर्मल सतह माथि हावाको झोंकामा थुप्रिँदै छ कालो बादल बादल र समुद्रको बीच चक्कर लाउँदै छ तुफानी पित्रेल चरी छाती फुका'र निर्धक्क भएर चट्याङ पर्दा देखिने विद्युत...

खेमनाथको ‘यात्राको सिकर्नी’ सार्वजनिक

काठमाडौं । साहित्यकार खेमनाथ दाहालको कृति ‘यात्राको सिकर्नी’ सार्वजनिक भएको छ । श्वेतपत्र महाकाव्यलगायत थुप्रै कृति बाहिर ल्याएका दाहालको नियात्रासङ्ग्रह ‘यात्राको सिकर्नी’ उषा दाहालको प्रकाशनमा आवरण, आकृति र वर्णविन्यास रमेश...

दुस्मन मित्रहरू

आज यसै तपाईंलाई एउटा प्रश्न गरौं कि झै लाग्यो के तपाईंका दुस्मन छन् ? छैनन् ? अहो बिरामी पर्दा तपाईंलाई मरोस् भन्ने, तपाईं गाडीमा चढ्दा गाडी भीबाट झरोस् भन्ने, तपाईंलाई...

सत्र वर्षमा सोह्र सय कविता

इलाम । बालिका थपलिया करीब नौ वर्ष भएकी थिइन् । आँगनमै बसेर गृहकार्य गर्दै गरेकी उनलाई आफ्नै बुबा (तुङ्गनाथ थपलिया)ले एक्कासि कविता लेख्न आदेश दिए । वर्षको गणनाबाट दोहोरो अङ्कमा...

संस्मरण : आधा

“बाबा, यो कुन ठाउँ हो ?’’ गाडीबाट ओर्लेर परिक्षितले कमिलाको ताँतीजस्तो सवारीजामलाई नियाल्दै सोध्यो । “मध्य बिन्दू !’’ मैले दुई हातलाई फैलाएर नेपालजस्तो आकार तुल्याएँ र दायाँ हातको चोर औँलाले...

सहाना प्रधान नेपाल आउँदाकाे दु:खद‍्यात्रा

सहान प्रधानका घरमा नौँ जनाको परिवार थियो । ती नौँ जना नै घर छाडेर रेल चढ्न हिँडेका थिए । त्यतिखेर उनीहरूका भरपर्दो साथी सेतु नाउँ गरेका नरहरि खनाल थिए ।...

जिम्बाबेका लेखक पनि बुकर पुरस्कारको सूचीमा