उत्कृष्ट अभिनेताको ओस्कार अवार्ड जितेका विल स्मिथकी पत्नी जेडा पिकेंटको  एउटा रोग पछिल्लो र्दुुइ दिनदेखि चर्चामा छ ।

कारण थियो, ओस्कार अवार्ड समारोहको अवधिमा कमेडियन क्रिस रकले विलकी पत्नीको कपाललाई लिएर ठट्टा गर्नु र विल स्मिथले क्रिसलाई थप्पड हान्नुु ।

रकले जेडा पिंकेटको टाउकोको तुलना फिल्म ‘जीआई जेन’की अभिनेत्री डेमी मुरसँग गरेका थिए, जसले फिल्मका लागि आफ्नो कपाल खौरनु परेको थियो ।

क्रिस रकले यो तुलना जेडा पिंकेटका छोटो कपालको सन्दर्भमा गरेको मानिएको थियो । उनले  भनेका थिए,‘आइ लभ यू जेड । म जीआई जेन २ हेर्न बेचैन छु ।’ द म्याट्रिक्स फ्रेन्चाइजी र गोथम जस्ता फिल्ममा अभिनय गरेकी अमेरिकी अभिनेत्री जेडा पिंकेटले पहिला पनि कयौँ अन्तरवार्तामा आफ्नो कपाल बारे कुराकनी गरेकी थिइन् र कपाल झर्ने समस्या गम्भीर भएका कारण आफूले कपाल खौरनु परेको बताएकी थिइन् । 

जेडा पिंकेटलाई भएको छ एलोपेसियाः

​जेडाले आफ्नो फेसबुक वाच सिरिज, रेड टेबल टकको सन् २०१८ को मे महिनाको एपिसोडमा आपूmलाई एलोपेसिया भएको बताएकी थिइन् ।

यस विषयमा  कुरा गर्न मुश्किल भएको उक्त भिडियोमा उनले बताएकी थिइन् ।

‘‘तपाईं टाउकोमा कपडा किन बाँध्नुहुन्छ ?’ मलाई सोधिन्थ्यो । किनभने मेरो कपाल झरिरहेको छ । पहिलो पटक यस्तो हुँदा मलाई असाध्यै डर लागेको थियो । एकदिन नुहाउँदा टाउकोबाट मुुठ्ठीभरी कपाल झर्यो । कतै तालुखुईले हुने त होइन ? मलाई डर लाग्यो,’ उनले थपिन् ।

‘त्यतिबेला म डरले काँपिरहेकी थिएँ । त्यसैले पनि मैले आफ्नो कपाल काटिदिएँ । म यो निरन्तर गरिरहेकी छु,’ उनको भनाई थियो ।

‘कपाल राख्ने वा नराख्ने विकल्प मेरा लागि अत्यन्त विशेष थियो तर एक दिन मलाई यो विकल्पले पनि काम गरेन,’ उनको दुखेसो थियो ।

उनले २०२१ डिसेम्बरमा इन्स्टाग्राम अकाउन्टमा भिडियो हालेर आपूm एलोपेसियासँग जुुझिरहेको बताएकी थिइन् ।

के हो एलोपेसिया ?

बेलायतको नेशनल हेल्थ सर्भिस (एनएचएस) का अनुसार एलोपेसिया एक इनफ्लेमेटरी रोग हो, जसमा कपाल झर्न थाल्छ । यसको असर कहिलेकाही नङमा पनि देखिन थाल्छ । धेरैजसो मामिलामा कपाल एकैसाथ बेस्सरी झर्छ र झरेको कपालको मुठै पनि देखिन थाल्छ । यसको सुुरुवात कुनैपनि उमेरमा हुन सक्छ र जो कोहीलाई पनि हुन सक्छ ।

दिल्लीमा ११ वर्षदेखि छाला रोग विशेषज्ञको रुपमा काम गरेकी डा. सोनाली चौधरीका अनुसार एलोपेसिया तालु खुइलिन एक मेडिकल शब्द हो, जहाँ विस्तारै–विस्तारै कपाल झर्न सुरु हुन्छ । पुरुष र महिलालाई फरक–फरक तरिकाबाट एलोपेसिया हुन सक्छ । यसको फरक–फरक असर हुन सक्छ ।

यो स्थितिमा सुरुमा कपाल पातलो हुन थाल्छ । पातलो भएपछि त्यो जरैदेखि निस्कन थाल्छ र उक्त ठाउँमा  कपाल झरेर नांगो हुन्छ ।

डा. सोनाली भन्छिन्, ‘एलोपेसियालाई हामी अटो इम्यून डिसअर्डर भन्न सक्दैनौँ । किनकी एलोपेसिया फरक–फरक किसिमको हुन्छ ।’ एलोपेसिया आनुवंशिक कारण र पोषणको कमीबाट पनि हुने उनको भनाई छ ।

डा. चौधरी भन्छिन्,‘केही मामिलामा तपाईंको रोग प्रतिरोधी शक्ति तपाईंकै विरुद्धमा काम गर्न थाल्यो भने पनि यस्तो हुन्छ । तपाईंको शरीरको रोग प्रतिरोधी शक्तिले कुनै पनि संक्रमणसँग लड्नुको सट्टा कपालमा हमला गर्न थाल्छ । तर यो सबै अवस्थामा हुँदैन । ’

यो पनिः

ओस्कारको मञ्चमा झगडा, श्रीमतीमाथि ठट्टा गर्दा भड्किएका विल स्मिथले प्रस्तोतालाई हाने मुक्का

क्रिस रकलाई थप्पड हानेकोमा विल स्मिथले माफी माग्दै भने, ‘मैले भावनात्मक प्रतिक्रिया दिएँ’

के हो एलोपेसियाको प्रकार

डा. चौधरीका अनुुसार एलोपेसिया फरक–फरक प्रकार र चरणको हुने गर्छ । उनले भनिन्, ‘यसको एक प्रकार एलोपेसिया टोटेलिस हो, जसमा तपाईंको आँखी भौँ समेत झर्छ र एलोपेसिया युनिभर्सिलसमा पुरै शरीरको कपाल झर्छ । यस बाहेक एलोपेसिया एरियाटामा पनि कपाल झर्नु सामान्य प्रकार हो । यसैका कारण तालुखुुइले हुन जान्छ ।’

उनले एलोपेसियाको अन्य प्रकार पनि बताएकी छिन् । उनले भनिन्, ‘नन स्कारिङ एलोपेसिया महिलामा हुन्छ । यो आनुवंशिक कारणबाट हुने गर्छ । यो हाम्रो कपालको बीचबाट सुरु हुन्छ र जहाँबाट हामी आफ्नो सिउँदो बनाउँछौँ, त्यहाँबाट कपाल पातलो हुन सुरु हुन्छ र फेरि बिस्तारै–बिस्तारै झर्न थाल्छ ।

पुरुषमा एन्ड्रोजेनेटिक एलोपेसिया हुन्छ, जसमा धेरै पुरुषको कपालमा असर पर्छ । यसको पनि पाँच चरण छन् । कपालको रेखा पछाडी जान्छ र अगाडिको कपाल झर्छ ।

धेरैजसो टाउकोको अगडिको कपालमा रहेको हर्मनको उचार–चढावका कारण झर्न थाल्छ ।

के हो यसको उपचार ?

उपचारका लागि पहिले शरीरमा पोषणको स्थिति के छ त्यो हेरिने डा. बताउँछिन् ।

उनले भनिन्,‘केही यस्ता वस्तु छन् जसका कारण हाम्रो कपाल धेरै झर्ने गर्छन् । जस्तै आइरन वा बी–१२ को कमी । हामी डी–३, थाइरोइड प्रोफाइल, पीसीओएस पनि परीक्षण गर्छौँ, यसरी हामी भित्री अंगको समस्याको उपचार गर्ने गर्छौँ ।’

यदि त्यहाँ हामीले केही फेला पार्न सकेनौँ भने फेरी कपालको परीक्षण गरिन्छ । यसमा हर्मोनसँग जोडिएको समस्या हुन्छ । यसलाई ठीक गर्न केही मुश्किल हुन्छ ।

लक्षण को हो ?

आफ्नो कपाल कहिलेदेखि पातलो हुन थाल्यो त्यसतर्फ ध्यान दिनुपर्ने सोनाली बताउँछिन् । पुरुषमा यो रोगको बारेमा कुराकानी गर्दै उनले भनिन्, ‘तपाईंको निधार ठूलो भइरहेको छ वा  कपालको रेखा पछाडि धकेलिँदै छ भन्ने कुरामा याद गर्नुहोस् ।’

महिलाले पनि आफ्नो सिउँदो कतै फराकिलो त भइरहेको छैन भनेर हेर्नुपर्छ । आफ्नो टाउकोको छाला टाढैदेखि देखिएको त छैन भन्ने कुराको पनि हेक्का राख्नुपर्छ । 

युवतीहरूले आफ्नो कपाल विशेष रुपमा ध्यान राख्नु आवश्यक भएको उनले भनिन् ।