‘मलाई लामखुट्टेले हैन, राक्षसले टोकेको हो, नत्र यस्ता लामखुट्टेले जीवनमा कति टोक्यो टोक्यो ।’ 

डेंगु भएर सुतेपछिको निक्कै दिनमा एक जना शुभचिन्तकले फोनमा के भयो भनेर भन्दा मैले भनेथे । किनकि निकै गाह्रो पारिरहेको थियो र मुखबाट यो वाक्य निक्लियो । 

विकासानन्द गुरुको आश्रममा लेखिएको सम्झे, ‘तपाईंलाई लामखुट्टेले हैन, तपाईको अल्छाईले टोक्छ ।’

झुल हाल्यो भने टोक्दैन भन्ने सम्बन्धमा उहाँले त्यसो भन्न खोज्नु भएको । आजकल त सहरभरी दिउँसै टोकेर पनि थला परेको खवर छ । अनि झुल पनि अब हावा खान लाग्यो । त्यसैले प्याट प्याट पड्काउने ब्याट आएको छ । त्यसले पनि कति पड्काउने ? लिक्विड म्याट आएको छ । त्यो पनि कति बाल्ने ? 

अल्छी हैन, जाँगर नै जाँगरिलो भए पनि लामखुट्टेले टोकिरहेको छ । हो, आजकल काठमाडौंमा लामखुट्टे राक्षस बनेर हिँडिरहेको छ । कुनै पनि बेला यो राक्षसले टोक्दैछ र बिमारी, कमजोरी र मृत्युसम्म गराइरहेको छ । 

स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयका अनसार कात्तिक १३ गते सम्ममा ४६ हजार ४ सय १३ लाई डेंगु संक्रमण भैसकेको छ । यो राक्षसी टोकाईले  ५२ को मृत्यु लिएर अगाडि बढिरहेको छ । 

हामीकोमा सरकार नभएको धेरै भैसक्यो । अभिभावकविहीन बनेको हामीलाई कहिले हो अभिभावकले हेर्ने ? एकपछि अर्काे नेतामा आश थोपर्यो, कहिल्यै अभिभावक पाइएन । फोहर र कुनाकाप्चा महानगरले मात्रै स्प्रे गरिदिए पनि हुने नि । त्यो पनि छैन । स्वास्थ्य राज्यमन्त्री आफैलाई डेंगु भयो । दुःखाई सहेर उनी पनि के गरिरहेका छन् । एक्सन देखिएको छैन । जनता आफै आफैसँग दुःखेर मरिरहेका छन् । थला परिरहेका छन् । कसले हेर्ने ? झन् अहिले त चुनाव लागेको छ । 

                            ०००

‘मामा, मेरो साथी केटी भएकै कारण डेँगूले मर्न पर्यो ।’

भान्जी निरुपाले यसो भनेपछि म मर्माहत भएँ ।

सोधँे, ‘के भयो र ?’

निरुपाले भनिन् ‘हामी शंकरदेव पढदथ्यौ, उ मिन्स भएकी रहिछ, त्यहीबेला डेंगु भयो र रगत नै नरोकिईकन मृत्युवरण गरिन् ।’

‘अलाप बिलाप र प्रलापले केही काम लागेन मामा । उनी यो धर्तिबाट अल्पायुमै गइन्, हजुर आफ्नो ख्याल गर्नुहोला ।’

 के ख्याल गर्नु ? 

होनाहार किशोरीको एकाएक मृत्यु भयो । साँच्चै केटा भएको भए मिन्स हुने थिएन । रगत नआएको भए मृत्यु नै हँुदैनथ्यो कि ! साच्चै केटी भएकै कारण ती किशोरीको मृत्यु भयो । म विक्षिप्त झँै भएँ यो कुराले । डेंगुमा रगत आउनु साह्रै नराम्रो रहेछ । आमाबुबाले रोक्न सकेनन् । रुन मात्र सके । डाक्टरले औषधि छैन भन्यो सकिगो । त्यसको केही बेरमा जीवन नै सकियो । 

डाक्टर पनि चित्त खाने डेंगु हरेकलाई हरेक प्रकारको नयाँ रहेछ । देख्दा सामान्य रोग भए पनि हरेक बिमारीलाई हरेक प्रकारको लक्षणको छ यो डेंगु । कोरोना भन्दा डेन्जर लाग्यो मलाई डेंगु । 

मेरी आमा अम्बिकालाई केही महिनाअघि बिहानैदेखि ज्वरो आयो । ज्वरो घट्दै घटेन । कल अन डक्टर बोलाएर चेकअप गराएँ । उहाँको ज्वरो १०२ को १०२ नै रह्यो । त्यो रात सिटामोल खान दिएर सुताइयो । भोलिपल्टै बिहान ह्याम्स अस्पताल लिएर जाँदा आमाले भन्नुभयो, ‘टाउको दुःखेर मर्नु भयो छोरा, फेरि कोरोना भएछ कि क्या हो ?’  

ईमर्जेन्सीमा जचाउँदा डेंगु पोजिटिभ आयो । जे नहोस् भनेको त्यही भयो । त्यसपछि हामी आत्तियौ । कहाँ टोक्यो होला लामखुट्टेले भनेर सोच्न थालियो । उपचार पनि भर्ना गरेर नै गर्नुपर्ने भयो । यसको औषधि भनेको केही रहेनछ । स्लाईन पानी र सिटामोल दिएर तीन दिन राखेपछि बल्ल उहाँको टाउको दुख्ने कम र ज्वरो घट्दै जान थाल्यो । 

आमाले एक दिन भन्नुभयो, ‘७३ वर्ष अघि म जन्मिदा काठमाडौंमा लामखुट्टे नै थिएन, अहिले मलाई लामखुट्टेले टोकेर डेंगु भयो ।’

बडो मार्मिक कुरा लाग्यो आमाको यो । काठमाडौंलाई पछिल्लो पुस्ताले कसरी बिगार्दै गएको छन् भन्ने इतिहास उहाँले भन्नु भएझैं लाग्यो । 

आमा तंग्रिएको लगभग एक महिनापछि म थला परे । एक्कासी ज्वरो आयो । ज्वरो पनि यस्तो कि ईन्तु न चिन्तु । सामान्यतः ज्वरो आएपछि सिटामोल खाने हो । एक चक्की खाइयो, हावै लागेन । दुई चक्की खाइयो, अँह छुदै छोएन । भोलिपल्ट फेरि घर नजिकैको ह्याम्स अस्पताल गइयो । रगत जाँच गरेपछि उही लामखुट्टे राक्षसको टोकाईले रहेछ भन्ने थाहा भयो । 

डाक्टरले भने– ६/६ घन्टामा दुई चक्की सिटामोल खानु ।

त्यसै गरे । अहँ १०२ ज्वरो केही घट्दै घटेन । मेरो दिनचर्या भयो, सिटामोल खाने सुत्ने । पसिना आउँछ पुछ्ने । अनि ज्वरो नाप्ने । तीन दिन भैसक्यो । सिटामोलले केही छँुदै छँुदैन । नाप्दा ज्वरो देखिएको देखियै छ । कतिपय अवस्थामा वरिपरि बसेर परिवारजनले गरेको कुरा पनि थाहा छैन । म त ईन्तु न चिन्तु भएँ । धेरै पछि यत्ति उग्र ज्वरो आएको थियो । धन्न अरुले भने जस्तो बेस्कन जिउ दुख्ने, टाउको दुख्ने भएन । मलाई मात्र ज्वरो चढिरह्यो । चढेको ज्वरो ओर्लिन मानेन । 

मैले डाक्टरले भनेको सम्झे । पानी बेस्कन खानु । 

तीन दिनपछि गाईबस्तुले पानी खाएझँै मैले १०/१० लिटर पानी खान थाले । बल्ल ज्वरो ओर्लियो ९९ मा । अनि सिटामोल पनि दुई दुई चक्की खाईदिएपछि ज्वरो कुलेलाम ठोक्यो । ज्वरो त भाग्यो तर आफ्नो अंश छाडेर हिँडेछ । 

घाउ गएर दाग बाँकी भ झँै ज्वरोको कमजोरी देखियो । 

मलाई त उठ्यो कि रिँगटा लाग्ने भयो । मैले पनि जे त पर्ला भनेर बिस्कुट पनि नखाई बेस्कन पानी र सिटामोल ठोकिदिएथे । त्यसले त झन कमजोर पारेछ । झननन रिँगटा लागेर लडौला जस्तै भयो ।  बाथरुम जाँदा पनि समाउँदै हिँडनुपर्ने अवस्था आयो । सिटामोलले नै कमजोरी हो कि भन्ने लागेर खान छाडिदिएँ । डेंगुमा ज्वरो दोहरिन्छ भन्ने सुनेको थिएँ । कतै दोहरिने हो कि भनेर मनमनमा डर थियो । तर ज्वरो ९६/९५/९४ सम्म आयो । एक दिन त ९३ पनि देखियो । 

फेरि अर्काे चिन्ता । एकातिर रिँगटा अर्काेतिर चिन्ता ।

फेरि रगतको काउन्टिङमा गए । प्लेटरेट र ह्वाईट ब्लड दुबै घटेछ । बरु १०४ ज्वरो भएको बेलामा जाँदा १ लाख ३० हजार भएको प्लेटरेट ह्वात्तै घटेर ९० हजारमा आएछ । अंकहरुले चिन्तित बनाउने रहेछ । बनायो । लौ के हुने हो । मलाई यसले निक्कै गाल्छ कि क्या हो भन्ने मन मनमा लाग्यो । घर फर्के । अब बेस्कन खाने । अरु उपाय छैन भनेर सिर्जनाले भनिन् । उनले गुगल हेरि हेरि केले रगत बढछ भनेर खुवाउन थालिन् । 

जब चिन्ता पर्छ, त्यहिबेला अनेक थरि अजासु (अतिजान्नेसुन्ने)हरु आइपुग्छन् । कोही भन्न थालेः

‘मेरो फलानुलाई डेंगु ठिक नभएर रगत चढाएर ल्याएको ।’

‘मेरो फलानुलाई १० दिन अस्पताल राखेको ।’ 

‘मेरो मान्छे त एक महिनै थला परेको ।’

‘मेरो त मृत्यु नै भयो फलानुको ।’

यस्तै यस्तै वाक्यले कानमा घोचेपछि बिमारीलाई झन चिन्ता हुने । चिन्तामाथि चिन्ता बढिरहेको बेला, रिंगटा लागेर हैरान भईरहेको बेला यस्ता कुराले पनि थप चिन्ता थपिदिने । 

अनि अहिले त फोनमा कुरा गर्न र मान्छे पनि भेटनु पर्दैन । फेसबुकमा पनि डेंगु भएर राखेका फोटो । टिकटक र अन्य सोसियल साइटमा पनि त्यस्ता अजासुले हैरान छ । 

बिमारी भएको बेला लागेको घाम र हावाको पनि केही मतलव नहुने । आफ्नो लागि लागेकै हैन झैँ लाग्ने । त्यहिबेला मतलव नगरुँ भने पनि अजासुका कुराले हल्का छोइहाल्ने । नकरात्मक कुरा मतलव गर्नु हुन्न भने पनि थोरै लागिहाल्ने रहेछ ।    

आफूलाई यता चिन्ता परिररहेको हुन्छ । भोलि निको भए पछि पनि कमजोर हुने हो कि ? के हुने होला ? कसरी निको होला ? भन्ने परिरहेको हुन्छ ।  अर्काेतिर परिवारजनको मुख हेरेपछि , आमा, बूढी, भाइ, छोरीको मुखले झन् चिन्ता थप्ने । यिनले के ठानिरहेका होलान् । यिनीहरुलाई पनि दुःख भयो भन्ने लागिरहने । ह्या यस्ता अजासुको कुराले के मतलव भन्ने लाग्न थाल्यो फेरि एकैछिनमा । 

हेल्थ ईज वेल्थ भनेर अरु बेलामा भने पनि यतिबेला भने ठयाक्कै यसको अर्थ बुझिने, बिमारीकै बेला हो ।  घाम, जुन, हावाको समेत मतलब नहुने यो बेला शरीरकै कारण पैसा, समय र स्वास्थ्य तीनवटै खत्तम भएकोले कुन बेला ठिक होला भने झैँ लाग्ने । 

कुनैबेला मनमा आयो । मान्छेहरु लामखुट्टे आउँदा बाघजस्तो ठान्ने भए । मान्छेको प्रकृतिको दोहन र विनाशले डायनोसर, बाघ, भालु, चितुवाहरु लोप हुँदै गए । अब जंगली जनावरले भन्दा ससाना कीराले पो टोकेर मान्छे मर्ने भए ।

यसो गर्दा गर्दै डेंगु भएको ७/८ दिन बित्यो । एक पल्ट प्लेटरेट चेक गर्न जानु पर्यो भनेर गएको १ लाख ८१ हजार आएछ, बल्ल ढुक्क भयो । प्लेटरेट नै नघटेर पनि डेंगुमा बेस्कन बिमारी परेर रगतै भोमिट भएको एक जना आफन्तको कुरा पनि सुनेथे । तर प्लेटरेट बढेपछि खुशी लाग्यो । 

सिर्जनाले बिहानै दुई वटा अण्डा, अनारको जुस, एभोगाडो, दिउँसो चिकेन सुप तीन पल्ट, जीवनजल, पानी, मेवा, किवी, कुरिलो, च्याउ लगातार खुवाएर ठिक पारिन् । डेंगु गयो । कमजोरी गएको छैन । आज ११ दिन भयो, जिउमा फूर्ति अझै आएको छैन । अब हिँडनुपर्ने छ भनेर हिँडने मुडमा छु । 

लामखुट्टेले टोकेर मान्छे मर्नु न बाँच्नुको दोसाँधमा छन्, मरिरहेका पनि छन् । तर सरकार आज यति बढेछ, यस्तो भएछ भनेर तथ्याङ्क नापेर मात्र बसिरहेको छ । सम्बन्धित निकायले लामखुट्टेको लागि के के छर्किने हो छर्केर सखाप बनाउन नलाग्ने हो भने अझ एक महिना चल्ने यो लामखुट्टे राक्षसको खपतले मान्छेलाई आलसतालस पार्नेछ । 

कोरोनामा केही दिन कमजोर हुने हुन्थ्यो । यस्तो दुख्ने र गल्ने हुँदैनथ्यो । कोरोना भन्दा डेन्जर यो डेंगु अब केही दिनमा १५ डिग्री तापक्रम मात्र हुन्छ, अनि गैहाल्छ भनेर बस्नु हुन्न । एकछिन भए पनि जनताले सुख पाऊन् भन्ने सरकार चाहन्छ भने तुरुन्त झुल बाहिरका तमाम यी लामखुट्टे नियन्त्रण गर्न लागिहालोस् । नत्र राक्षसी रुप लिएको लामखुट्टेले कुन बेला कसलाई मरिहत्ते बनाउँछ पत्तै हुँदैन । 

मलाई त निको भयो । तपाईंलाई डेंगु नहोस्, शुभकामना ।    

लेखक लेखनकुन्जका अध्यक्ष हुन्