ब्लग

रेशम चौधरीको उम्मेदवारी विरुद्ध उजुरीको अन्तर्य

रेशम चौधरी छुट्ने हल्ला पिटिएको दुइ साता पहिले मात्र हो । टीकापुर मुद्दा खारेजीको समाचारले सञ्चार माध्यममा राम्रै ठाउँ ओगटेको थियो । सामाजिक सञ्जाल भरिभराउ थियो । नेपाली राजनीतिक वृत्तभन्दा...

दसैं, पुर्खाको धरोहर र सामाजिक सदभाव

हिन्दूहरूको महान चाडपर्वमध्ये विजया दशमी महान एवम् महत्वपूर्ण पर्व हो । दसैंका विभिन्न नाम छन् । कसैले दशहरा, कसैले बिजया दशमी र कसैले बडा दसैं भनेर नामकरण गरेको पाइन्छ ।...

पेशाका रुपमा पहिरन: फेसन डिजाइनिङमा सुनौलो भविष्य

-राज कार्की हामी स्कुल पढ्दा सरले सोध्नु हुन्थ्यो, ‘तिमीहरु भविष्यमा के बन्छौ ?’ प्राय:को जवाफ आउँथ्यो, डाक्टर, इन्जिनियर, पाइलट । कलेज पुगेपछि स्कुले जीवनका ती प्रश्नहरु पुन: मनमनै सोचें...

आरोप लागेकै भरमा अपराधी ?

यो लेखको सुरुवात एउटा सत्य घटनाबाट गरौं । उमेर पुगेका दुई जना युवा युवती बीचमा प्रेम हुन्छ । क्याम्पस पढ्दाखेरी सुरु भएको उनीहरुको सम्बन्ध घनिष्ठ हुँदै जान्छ । उनीहरु बीच...

ज्योतिषअनुसार मंसिर ४ पछिको प्रचण्डको भविष्य

ग्रहाः राज्यं प्रयच्छन्ति ग्रहाः राज्यं हरन्ति च । ग्रहैव्र्याप्तमिदं सर्वं त्रैलोक्यं सचराचरम् ।। ज्योतिषीय मतका आधारमा रहेर गरिएका विश्लेषण र विवेचनाले मानवमात्र नभई राष्ट्रसमेत सहि मार्गमा निर्देशित हुन सक्छ ।...

विजयको प्रतीक पर्व : इन्द्रजात्रा

इन्द्रजात्रालाई विजयको पर्वको रुपमा मनाइन्छ । प्राचीन कालमा देवता र असुरको बिचमा ठुलो युद्धको भएको थियो । त्यस युद्धमा भाग लिन त्रिदेव र देवगणले एक ध्वजा बनाइ विभिन्न पूजाआजा गरी...

दक्षिण एसियामा संकट : सार्कलाई पुनर्जीवित गर्ने अवसर !

दक्षिण एसिया अहिले अभूतपूर्व बहुआयामिक संकटसँग जुधिरहेको छ । सन् २०२० देखि २०२२ दुई वर्षको अवधि दक्षिण एसियाली देशहरूका लागि विनाशकारी रह्यो । विशेष गरी, यस अवधिमा कोरोनाभाइरस महामारी र...

त्रिविको खस्किँदो अवस्था र नेविसङ्घको जिम्मेवारी

नेपालको उच्च शिक्षाको धरोहर त्रिभुवन विश्वविद्यालयको गौरवशाली इतिहास र प्राज्ञिक छवि आज धराशायी हुँदै गएको छ । यो तथ्य विश्वविद्यालयका वर्तमान उपकुलपति स्वयंले पत्रकार सम्मेलनमार्फत सार्वजनिक गरे । त्रिविको यो...

आम निर्वाचन र एमाले-राप्रपा तालमेलको सवाल

आगामी मङ्सिर ४ गते हुने निर्वाचनको निमित्त ५ दलीय गठबन्धनले सिटको बाँडफाँट सहज रूपमा टुङ्गो लगाउन सकेको छैन । चुनावी क्षेत्रको बाँडफाँट निर्धारण गर्ने जिम्मेवारी पाएको कार्यदललाई निकै नै निकै...

रक्सी पिए बिग्रेकी महिला, अनि पुरुष...?

महिलालाई परापूर्व कालदेखि नै कुनै न कुनै रूपमा समाजले हस्तक्षेप गर्दै आएको छ । कहिले पोसाकलाई लिएर चरित्रमाथि औला उठाएको छ, कहिले महिला भएर धेरै बोल्नु हुँदैन भनेर वाक स्वतन्त्रता...

प्रदेशले अस्थायी कर्मचारी स्वतः स्थायी गर्न मिल्ला र ?

तीन तहको संरचनासहित देश सङ्घीयतामा गएको एक दशक भयो । यो अवधिमा विभिन्न सरकारी निकायले अस्थायी र करारमा कर्मचारी भर्ना गरिरहेका छन् । यस्ता कर्मचारी सङ्घीय सरकार, प्रदेश सरकारका विभिन्न...

छुवाछूत हटाउन कानुन पर्याप्त, खै प्रभावकारी कार्यान्वयन ?

नेपालमा जातीयताका आधारमा गरिने विभेदलाई कानूनी रपमा निषेध गरिएको छ । यस्तो विभेदलाई संविधानले नै दण्डनीय मानेको छ । तैपनि ब्यवहारमा विभेदको अन्त्य हुन सकिरहेको छैन । जाति तथा उत्पति,...

देशको रखवारी : युवालाई समयमै जिम्मेवारी

नेपाल किन बनेन भन्ने बहस बेला बेलामा चल्ने गरेको छ । बीबीसी नेपालीका दिवंगत पत्रकार सुशील शर्माले पहिले पटक यो बहस गहन ढंगले सुरु गरेका थिए । पछि गएर यो...

मानवीय सेवासँग पनि जोडौँ तीज पर्वलाई

तीज पर्व नेपालमा मात्र नभएर भारतका बिभिन्न स्थान उत्तर प्रदेश, विहार, मध्य प्रदेश, राजस्थान, हरियाणा, गुजरात लगायतका स्थानमा करोडौ करोड धर्मालम्वीहरूले मनाउँदै आएका छन् । तीजलाई हरियाली तीज, कजरी तीज,...

मतदाताको मनोविज्ञान र मतभारको सम्मान गरौँ

आसन्न सङ्घ र प्रदेश सभाको निर्वाचन आफ्नो पक्षमा पार्न दलका बैठकहरू बाक्लिएका छन् । आफूलाई सहज हुने राजनीतिक दल र नेतृत्व समेतको अनुकूलता हेरी दलहरू ध्रुवीकृत हुने प्रक्रिया अघि बढेको...

के हो तीजको इतिहास, के छ महत्त्व ?

हिन्दु धार्मिक ग्रन्थअनुसार राजा हिमालयले आफ्नी छोरी पार्वतीको कन्यादान भगवान् विष्णुसँग गरिदिने वचन पार्वतीलाई मन नपरेपछि आफूले मन पराएको वर पाउन जङ्गल गएर शिवजीको तपस्या गर्न थालिन् । पार्वतीले घोर...

यातायातका सेवाग्राहीले छिटो छरितो सेवा पाउने कहिले ?

केही समय अगाडिदेखि सरकारले विभिन्न निकायमा सेवाग्राहीलाई अनलाइनमार्फत् सेवा दिने भनेर गरेको सूचनाले सेवाग्राहीले सहज हुने महसुस गरेका थिए । जब आफू कुनै काम परेर सरकारी कार्यालयमा पुगिन्छ, तब थाहा...

महामन्त्रीद्वय गगन र विश्वप्रकाशलाई खुलापत्र

महामन्त्रीद्वयलाई जय नेपालसहित न्यानो नमस्कार ! दाइहरु (गगन थापा र विश्वप्रकाश शर्मा) सन्चै हुनुहुन्छ भन्ने आशा गरेको छु । यहाँहरुको राजनीतिक दौडधुपले पनि सन्चै हुनुहन्छ भन्नेमा विश्वस्त छु । युवाको...

नेपालको आर्थिक-सामाजिक रूपान्तरणका लागि कस्ता सुधारका नीति, कार्यक्रम आवश्यक ?

साढे तीन दशकदेखि म विभिन्न विश्वविद्यालय र क्याम्पसहरूमा प्राध्यापन गर्दै आएको छु । सचेत नागरिकको हैसियतले देशभित्र भएका विभिन्न राजनीतिक आन्दोलनमा पनि सहभागिता जनाउँदै परिवर्तनको पक्षमा आफूलाई समर्पित गर्दै आएको...

भौचरमा आधारित छात्रवृत्तिले शिक्षामा स्थानीय सरकारले गर्न सक्छन् कायापलट

स्थानीय सरकार र अभिभावकका लागि भौचरमा आधारित छात्रवृत्ति अति नै उपयोगी हुन्छ । बच्चाको पढाई खर्च भर्न नसक्ने अभिभावक तथा पालिकामा आवश्यक प्राविधिक जनशक्तिको व्यवस्थापन गर्न र स्थानीय सरकार जनउत्तरदायी...

जनै किन लगाउने ?

आज श्रावण शुक्ल पूर्णिमा अर्थात् जनै पूर्णिमा । यो पर्व मनाउने आफ्नै तरिका र सांस्कृतिक महत्व छ । जनै पूर्णिमा पारिवारिक जमघट र क्वाँटी दालको भोजको लागि प्रसिद्ध छ । सानोमा...

कोभिडमाथि विजय गरेको उत्तर कोरियाको घोषणा

उत्तर कोरियाली नेता किम जोङ उनले कोभिड–१९ माथि विजय गरेको घोषणा गरेका छन् । झण्डै दुई हप्तासम्म भाइरसको कुनै नयाँ केस नभेटिएपछि बुधबार किमले यस्तो घोषणा गरेका हुन् । ...

राजनीतिप्रति युवाहरुको वितृष्णा

एक समय युवापुस्ताको दबदबा रहेको नेपाली राजनीतिमा युवाको उपस्थिति बिस्तारै पातलिँदै छ । पुरानाले मरिगए ठाउँ नछाडेको र अधिकांश युवा तिनकै पछुवामै रमाएका देखिन्छन् । आफ्नै युवावस्थालाई अघिल्ला पुस्ताका नेताहरूले भुलेको...

सर्वहारा वर्ग किन सधैँ शोषित ?

प्राकृतिक स्रोतमा सबैको समान अधिकार सुनिश्चित भएता पनि मानव समाजमा माथिल्लो वर्ग र तल्लो वर्ग देखिन्छ । सामाजिक संरचनाको परिस्थिति हरेक ठाउँमा भिन्न भिन्न हुने गर्छ । तर सुरुवातमा जतिबेला...

के हो फ्यान्टासी प्रिमियर लिग ?

प्रिमियर लिग फुटबलको नयाँ संस्करण सुरु हुँदैछ । फुटबल समर्थकहरूका लागि फुटबल लिग मध्येको एक हो इङ्लिस प्रिमियर लिग । यसको नयाँ सिजन २०२२÷२३ आजबाट सुरु हुँदैछ । सिजनको पहिलो...

अर्थमन्त्रीमा जनार्दनको कमब्याक र चुनौती

शान्ति प्रक्रियासँगै गिरिजाप्रसाद कोइरालाको नेतृत्वमा गठन भएको अन्तरिम सरकारमा पहिलो पटक शान्ति तथा पुनः निर्माण मन्त्री भएका जनार्दन शर्मा नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र) का प्रभावशाली नेता मानिन्छन् । उनी...

शिक्षामा स्थानीय सरकारको अलमल

नेपालको संविधान २०७२ ले नेपालमा संघीय व्यवस्था कार्यान्वयनमा ल्याएपछि अहिले यहाँ संघ, प्रदेश र स्थानीय तह गरी तीन तहका सरकारहरु छन् । संविधानद्वारा नै सबैका लागि आ–आफ्नो काम कर्तव्य र...

श्रावणमा शिवको महिमा

श्रावण महिना लागेसँगै अहिले बजारमा हरियो चुरा, पोते, पहेँलो वस्त्र र मेहेन्दीको रौनक देखिन थालेको छ । यो महिना धार्मिक, प्राकृतिक एवं सांस्कृतिक दृष्टिकोणले महत्त्वपूर्ण भएकाले पनि विशेष रूपमा लिइन्छ...

बालेनलाई असफल हुन छुट छैन

दलतन्त्रको शासनबाट आजित भएका काठमाडौँका मतदाताले महानगर प्रमुखमा बालेन शाहलाई अत्यधिक मतले विजय गराए । उनलाई नेपाली जनताले निष्पट्ट अँध्यारोको सानो झिल्काका रूपमा लिएका छन् । राजनीतिक विश्लेषक सीके लालले...

अझै किन बढेन महिला सहभागिता ?

महिला भन्नेबित्तिकै अझै पनि धेरैको दिमागमा कमजोर, निर्बल र असक्षम पात्रको आकृति बन्छ । पितृसत्तात्मक सोचले स्वयं महिलाहरू पनि आफूलाई कमजोर र असक्षम ठान्छन् । यहाँ हरेक युवा, वृद्ध, पढेका,...

प्रदेश १ का मुख्यमन्त्रीको अभिव्यक्तिले ल्याएको तरङ्ग

पछिल्ला दिनमा प्रदेश १ का मुख्यमन्त्री राजेन्द्रकुमार राईले प्रदेश नामकरणको सन्दर्भमा ‘पहिचान’को पक्षमा चट्टानी अडान राखिरहेका छन् । मुख्यमन्त्रीको पदमा बहाल रहेका उनको अडानमात्रै होइन, प्रत्येक दिनजसो हुने सार्वजनिक कार्यक्रममा...

गाँजा खेतीको बहसः किन गर्ने नेपालमा गाँजा प्रतिवन्ध फुकुवा ?

नेपालमा पनि सन् १९७६ मा प्रतिबन्धित भएको गाँजा खेतीबारे अहिले संसदमा वैधानिकता हुनुपर्ने कुरा आएको छ । हिप्पी संस्कृतिका अमेरिकीहरु सन् १९६१ तिर काठमाडौंमा रमाइलो गर्ने, आनन्द लिने उद्देश्यले आएकोमा,...

कर्मचारी आन्दोलनमा दोष कसको ?

सरकार परिवर्तनसँगै करारका कर्मचारी राख्ने र हटाउने परम्परा नेपालमा एउटा ठूलो समस्या बनेको छ । आफू अनुकूलको सरकार बनेपछि चुनावमा प्रचार प्रसारका लागि आफ्ना समर्थक र आफन्तलाई करारमा जथाभावी नियुक्ति...

प्रदेशरहित दुई तहको सरकारको बहस

प्रदेशविहीन दुई तहको सरकारसहितको सङ्घीयताको बारेमा अहिले बहस चलिरहेको छ । एउटा सर्वेक्षण गरेको थिएँ । फेसबुक, इमेल, फोन र प्रत्यक्ष भेटघाटबाट सर्वेक्षण फारम भरिएको थियो । सर्वेक्षणमा अहिलेसम्म ७६०...

किन हुन्छ धनाढ्य भन्दा भिखारी सुखी ?

यो लेखको प्रारम्भ खुशीको प्रसंगबाट सुरुवात गर्न उचित ठान्दछु । गौतम बुद्ध एकदिन कुनै नदीको किनारै किनार आफ्ना शिष्यहरुसँग कुनै स्थानतर्फ जाँदै थिए । नदीको किनारामा ८/१० जना केटाकेटीहरु माटोको...

फेसबुकमा दुई चार शब्द लेख्दैमा गुरुप्रति सम्मान हुँदैन

मानव जीवन निकै संघर्षपूर्ण छ । मानिसको जन्म क्रमदेखि मृत्युको काखमा नपुगेसम्म हर पाइलामा जो कोहीले पनि अनगिन्ती संघर्षका पहाडहरू चढेको हुन्छ । जीवनका ती उकाली ओरालीहरुमा एक विश्वासिलो...

को हुन् गुरु ?

गुरुर ब्रह्मा गुरुर विष्णु गुरुर देवो महेश्वर गुरुर साक्षात परम बह्म तसमै श्री गुरुबे नमः आज गुरु पूर्णिमा । हामीलाई शिक्षा दिएर सहि बाटो देखाउने गुरुहरुमा नमन ।...

जनार्दन शर्माको बहिर्गमनको अन्तर्य

नेपालको अर्थराजनीतिक इतिहासमा बजेट निर्माण प्रक्रियासँग जोडेर अर्थमन्त्रीले राजीनामा दिएको दुर्लभ इतिहास बनेको छ, जनार्दन शर्मा प्रभाकर । संसदमा रहेको समकालीन राजनीतिको उग्र दक्षिणपन्थी प्रतिगामी ओली गुटको ताण्डव नृत्यलाई त्याग...

शिक्षा क्षेत्रको सुधारमा शिक्षकमात्र जिम्मेवार कि अरू पनि ?

बालबालिका सुहाउँदो शिक्षण गर्नु, त्यसैअनुसार आफूलाई परिष्कृत गर्दै जानु शिक्षकको आवश्यकता र अपरिहार्यता हो । तर शिक्षा शिक्षकले मात्रै दिने होइन । अनुभवी, अग्रज, जान्नेसुन्ने व्यक्तिहरूले अन्य व्यक्ति वा सन्तानहरूलाई...

फुटपाथको व्यापार रोक्ने कि व्यवस्थित बनाउने ?

हालै काठमाडौं महानगरपालिकाका नगर प्रहरीले सडक छेउमा ठेला गाडामा मकै पोलेर बेचिरहेका एक दम्पत्तिको मकैसहित ठेला गाडा खोस्यो । विगतमा समेत विभिन्न ठाउँमा सडक व्यापारीको सामान जपथ गरेको, सडक भरी...

स्वार्थी नेता र चुनावी नारा