ब्लग

बालेनलाई असफल हुने छुट छैन

‘सक्छौ व्यवस्था गर, सक्दैनौ बेवास्ता गर,’ यो वाक्यांश अहिले काठमाडौं महानगरपालिकाका फुटपाथ व्यापारीहरुको साझा अभिव्यक्ति हो । कतिपयले फुटपाथमा साँझ विहान गाडा, नाङ्ग्लो पसल गरेर आफ्नो जीवन गुजारा गर्नेहरुलाई व्यापारीको...

सामाजिक सञ्जालमा भाइरल बन्ने रोग कति घातक ?

भाइरल शब्द पहिला पहिला संक्रमण फैलिँदा विशेष गरी भाइरल ज्वरो भनेर जानिन्थ्यो, अहिले सो शब्द सामाजिक सञ्जालमा कुनै विषय छिटो र व्यापक रूपमा फैलिने कार्यलाई भाइरल भनेर चिनिन्छ । त्यही...

‘मलाई बाबाको माया कति लाग्छ है...’

जीवनको चक्रव्यूहमा जसको पनि उतार चढाव धेरै नै हुन्छ । यही क्रममा कति कुराहरू समयसँगै बितेर जान्छन् तर कतिपय यस्तो घटना हुन्छ, जो हजार कोसिस गर्दा पनि मानसपटलबाट मरिगए हट्न...

धान उत्पादनमा खै त सरकारको चासो ?

धानले कुल कृषि ग्रार्हस्थ उत्पादनमा करिब २२ प्रतिशत योगदान गरेको पाईन्छ । नेपालमा केही क्षेत्रमा गरिएको अध्ययनले के बताउँछ भने करिब ३० प्रतिशत जाँड र रक्सीमा चामल प्रयोग हुने, करिब...

कुशासनको मुख्य दोषी व्यक्ति कि व्यवस्था ?

हामीले सात पटक संविधान फेर्यौँ । प्रजातन्त्र, पञ्चायत, बहुदलपछि पुनः प्रत्यक्ष राजाको शासन, २०६२/०६३ जन उभारले ल्याएको गणतन्त्र गरी पाँचवटा प्रणाली अर्थात् व्यवस्था परिवर्तन भइसक्यो । ठूल्ठूला क्रान्ति, जनक्रान्ति, महानक्रान्ति...

पापको घडा कसले बोक्ने ?

संविधानमा अस्वीकार होइन, असहमति छ हाम्रो । राज्यसँग पुकार होइन, गुनासो छ हाम्रो । चार वर्ण छत्तीस जातको साझा फूलबारीलाई काखा पाखा गरेकोमा चित्त दुःखाइ छ हाम्रो । राज्यले जे...

रवि लामिछानेको राजनीतिक छलाङ, खै त तयारी ?

टेलिभिजन कर्मलाई तिलाञ्जलि दिंदै राजनीतिमा होमिएका छन् पत्रकार रवि लामिछाने । असार ७ गते उनले राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी गठन गर्ने र चुनाव चिन्ह घण्टी लिने उद्घोष गरेपछि नेपालको राजनीति केही...

राष्ट्रको चित्तमाथि एकपछि अर्को प्रहारविरुद्ध मेरो उम्मेदवारी

‘साहस सौर्य भएपनि एकता नभएपछि राष्ट्र पराजित हुन्छ,’ चाणक्यको यो भनाई मेरो हृदयमा गडिएको छ । हामीबीच जनजनको एकता टुटाउने षड्यन्त्रहरु धेरै पहिलेदेखि चल्दै आए । जातीय, क्षेत्रीय, समुदायमा फरक...

कहिलेसम्म खेप्ने असारे विकासको चटारो ?

असार महिना सबै नेपालीको लागि व्यस्त हुने महिना हो । खेतीपातीको लागि चाहिने पानीको लागि मनसुन सुरु भइसक्ने महिना हो यो । जमीन अरु महिनामा बाँझै रहे पनि धान रोप्न...

कहाँ हरायो नैतिक शिक्षा ?

नैतिक शिक्षाले व्यक्ति असल व्यवहार र असल चरित्र भएको व्यक्ति बन्न सफल हुन्छ । परिवारमा, समाजमा मात्र नभएर सिङ्गो राष्ट्र नै सकारात्मक बन्न नैतिक शिक्षाको आवश्यकता पर्दछ । हरेक नागरिकहरूमा...

घूसखोरीका आरोपितहरूलाई थोकको भाउमा सफाइ

सरकारी कामकाजका सिलसिलामा कर्मचारी र सेवाग्राहीका बीच घूसको लेनदेन भएको दावीका साथ अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगद्वारा विशेष अदालतमा दर्ता गरिएका अधिकांश मुद्दाहरूमा त्यस संवैधानिक निकायले गरेको मागदावी नपुग्ने फैसला आएको...

बिक्न छाडेको हिन्दुत्वको पुनरावृत्ति : ‘पृथ्वीराज चौहान’

अहिले भारतीय मिडियामा दुईटा ठूला फिल्म चर्चामा छ, एउटा अक्षयकुमार स्टारर ‘पृथ्वीराज चौहान’ र अर्को दक्षिण भारतीय सुपरस्टार कमल हासन अभिनित ‘विक्रम’ । दक्षिण भारतीय फिल्म हुँदा हुँदै पनि यसले...

काठमाडौंको फोहोर र सहरवासीको सहकार्य

काठमाडौं महानगरका मेयर बालेन साह निर्वाचित भएपछि फोहोर ब्यवस्थापनलाई पहिलो प्राथमिकता दिएका छन् । काठमाडौं संघीय राजधानी भएकोले यहाँको फोहोर ब्यबस्थापनमा सर्वत्र चासो देखिएको हो । सात प्रदेशको अलग अलग...

पल्टन बजारमा पल्टिएका स्वर्णिम पृष्ठहरू

नचिताइएको कुरो प्राप्त हुँदा अनौठै आनन्द हुने रहेछ । यस्तै कहिल्यै बिर्सन नसकिने स्वादिलो, गौरवशाली अनुभूति यसपालि गुवाहाटी, भारतमा हुन पुग्यो । हाम्रा पुर्खाले कसरी त्यहाँको भूमिमा नेपाली भाषा, संस्कृति...

बालेनलाई अमेरिकाबाट सुझाव: न्युयोर्क हैन, टेक्सास मोडेल अपनाइयोस् शौचालयमा

स्थानीय तहको निर्वाचनमा चर्चित नेपाली र्यापर बालेन शाहले काठमाडौं महानगरको मेयरमा जित हासिल गरेपछि काठमाडौंको एउटा प्रमुख समस्या टर्ला जस्तो देखिन्छ । त्यो हो सर्वसाधारणलाई सार्वजनिक शौचालयको समस्या । म...

एउटा नायकको खोजीमा

प्रदीप गिरिले कुनै आलेखमा भनेजस्तै “नायकको खोजी गर्ने समाज अभागी समाज हो” । हामी त्यही समाजका हिस्सा हौं, जो एउटा नायकको खोजीमा भौतारिरहेको छ । सायद आशा गरिएका नेतृत्व विचलित...

'मेरो घरमा बुढी हजुरआमा हुनुहुन्छ, तिमी बाहिरै बसिदेउ ल !'

स्नातक प्रथम वर्षको अन्तिम परीक्षा नजिकिँदै थियो । हाम्रो ग्रुपमा भएका ५ जना साथीहरूबीच सल्लाह भयो, एकजना साथीको घरमा भेला भएर तयारी गर्ने । त्यो साथीको नाम 'आर' बाट आउँछ,...

बजेटको ‘भण्डाफोर अभियान’ किन ?

अहिले बजेटबिरुद्ध विपक्षको ‘भण्डाफोर अभियान’ चर्चामा छ । यद्यपी विपक्षले राजनीतिक मुनाफा खोज्नु अन्यथा होइन । आन्तरिक उत्पादन बढाउने, आत्मनिर्भर अर्थतन्त्र निर्माणमा योगदान पुर्याउने, कृषिलाई प्राथमिकता दिँदै भौगोलिक सन्तुलन कायम...

बालेन शाहलाई बागमती सफाइ अभियानकर्मीको खुल्ला पत्र

श्री बालेन शाहज्यू, प्रमुख, काठमाडौँ महानगरपालिका मेयरज्यू, काठमाडौँ महानगरको सरसफाइमा तपाईंको ध्यान केन्द्रित भएकोमा खुसी लागेको छ । यहाँको बागमती सभ्यता पनि निकै फोहर छ । म विगत ९...

रेणु दाहालले जित्दैछिन् भनेर यसरी गरिएको थियो प्रक्षेपण

विदेशतिर निर्वाचनका वेला विभिन्न खालका रिसर्च गर्ने चलन छ । कुन पार्टीले कति प्रतिशत मत ल्याउँछन् । कुन पार्टीका नेता लोकप्रिय वा अलोकप्रिय छन् भन्नेमा निर्वाचन अगाडै प्रक्षेपण गर्ने चलन...

काँग्रेस र माओवादीबीचको सहयात्रा कहिलेसम्म ?

स्थानीय निकायको चुनाव शान्तिपूर्ण रूपमा भर्खरै सम्पन्न भयो । परिणाम पनि लगभग सार्वजनिक भइसकेको छ । अघिल्लो चुनावमा पहिलो स्थान ओगटेको एमालेले दोस्रो स्थानमा चित्त बुझाउनु परेको छ भने दोस्रो...

गणतन्त्रको आगमनले व्यवस्था परिवर्तन, अवस्था उस्तै

आम नेपाली जनताको लामो संघर्ष, त्याग र बलिदानबाट मुलुक संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रात्मक व्यवस्थामा प्रवेश गरेको पनि लगभग डेढ दशकभन्दा बढी समय वितिसकेको अवस्था छ । २०६२÷०६३ मा भएको १९ दिने...

शिक्षकले चाहेमा ‘परिवर्तन’ गर्न सकिने रहेछ

महामारीका कारण अघिल्लो शैक्षिक सत्र मुस्किलले ६ महिना चल्यो । एकातिर वार्षिक परीक्षा नजिकिँदै थियो भने अर्कोतिर सारा दुनियाँ भयभित बनाउँदै कोभिडको दोस्रो लहर फैलिँदै थियो । चारैतिर फेरि मृत्युको...

हप्ताको दुई दिन बिदा कति औचित्यपूर्ण ?

आजको सन्दर्भमा विश्वका अधिकांश विकसित मुलुकले हप्ताको दुई दिन विदा दिदै आएको यथार्थ हाम्रो सामु छ । दुई दिन विदा दिनुको पछाडि एउटा मात्र हैन, अनेक कारणहरु छन् । आज...

बाले भन्नुभयो–पर्दैन नायिका सायिका बन्न

एकदिन टिभी स्क्रीनमा हेर्दै मैले भनें, “बाबा म पनि यस्तै नायिका बन्छु नि है ?” बाबाले काँचै खाउँलाझैं गरी मलाई हेर्दै भन्नु भयो, “पर्दैन, नायिका सायिका बन्न । खुरुखुरु पढाइमा...

आनन्द र शान्तिको लागि मौलिक मुहारको पहिचान

ओशोका अनुयायी स्वामी चैतन्य कीर्तिजी केही समयअगाडि काठमाडौं आउँदा उहाँले तनावबारे दिनु भएको प्रवचनमा सहभागी हुने अवसर पाइएको थियो । उहाँले भन्नु भएको थियो, शान्तिका लागि मौलिक चेहरा (मुहार)को पहिचान...

लुम्बिनीमा ‘अ’ नागरिक हुनु पर्दाको पीडा

बुद्ध जयन्तीको अवसरमा भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी यही २ जेठमा लुम्बिनी आउँदै थिए । मोदीको भ्रमण हुने औपचारिक घोषणा भएसँगै अफिसमार्फत् मैले आवश्यक प्रक्रिया पुरा गरेको थिएँ । मोदी सवार...

‘स्वतन्त्र’ उम्मेदवारहरूको क्रेजको अर्थ

लोकतन्त्रमा विचार, योग्यता र दक्षताको प्रतिस्पर्धा हुन्छ । प्रतिस्पर्धाबाटै नेतृत्व चयन हस्तान्तरण हुने हो । राजनीतिले राज्यको आधार र शासन पद्धतिको अध्ययन गर्नुका साथै यसको सम्बन्ध शासन, शासकीय स्वरुप र...

चुनावी गठबन्धनबाट संविधानलाई खतरा !

नेपालको संविधान २०७२ ले तीन तहको सरकारको परिकल्पना गरेको छ । संघीयतामा ‘शक्तिको बाँडफाँट हुने भएकाले सबै नेताले जप्ने नारा ‘गाउँ गाउँमा सिंहदरवार’ पनि केही हदसम्म पुगेको हामीले आभास गर्न...

काठमाडौंलाई पत्र

मेरो प्यारो काठमाडौं, भन्छन् आफूलाई दुःख पर्दा आफूजस्तै दुःखीको सम्झना आउँछ रे । त्यस्तै आज मलाई सञ्चो नभएर घर बस्दा बिचरा तिमी त बिरामी भएको निकै नै भइसक्यो भन्ने...

विगतको गल्तीबाट पाठ : असल उम्मेदवारको खोजी

जनताले गाउँ गाउँमा सिंहदरबार, मोनो रेल, मेट्रो रेल, चौडा बाटो, घरघरमा विकास लगायतका अघिल्लो वर्षका केही चर्चित चुनावी नारा सेलाउन नपाउँदै आगामी चुनावको लागि नयाँ नारा असरल्ल छन् । पाँच...

लोकतन्त्रमा लिङ्देन र आरक्षणको सवाल

तीन दशकको इतिहास बोकेको दल राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीको गत एकता महाधिवेशनबाट अध्यक्षमा निर्वाचित भएर आए, एक जनजातिको छोरो राजेन्द्र लिङ्देन । पूर्वपञ्चहरुको दलको उपमाले चिने यस दलको शीर्ष नेतामा क्षेत्री...

भोट युवालाई कि अनुभवीलाई ?

केही दिन अघि म नजिकैको बजारमा किनमेल गर्न जाँदा आधा दर्जन जति युवाहरु चिया पसलमा निकै जोड जोडले गफिदै थिए । तिनीहरुको कुरोको केन्द्रविन्दु राजनीतिमा युवा आउनुपर्छ भन्ने थियो ।...

‘गधा सधैँ गधा नै रहन्छ’, इमरान खानले आफ्नाबारे किन यसो भने ?

पाकिस्तानका पूर्वप्रधानमन्त्री इमरान खान सामाजिक सञ्जालमा निकै ट्रोल भइरहेका छन् । उनले आफूलाई गधासँग तुलना गरेपछि उनी ट्रोलको शिकार भएका हुन् । सामाजिक सञ्जालमा भाइरल भएको एउटा...

सवारी साधनमा ‘देवनागरी लिपि’को प्रयोगः आवश्यकता र औचित्य

इतिहासको प्रारम्भिक चरणदेखि नै देवभूमि, वेदभूमि, बुद्धभूमि र देवादिदेव महादेव र महामाया माता पार्वतीको बासस्थानका रूपमा प्रसिद्धिको शिखर पुञ्जका रूपमा रहेको नेपाल भूमिले संसारमा भएका कुनै पनि मानव समुदाय र...

हिटलरको खुइल्याइएको भाले र स्थानीय चुनाव

हिटलरसँग संसद् छिरेको कुखुराको भालेको प्रसंग जोडिएको कथा धेरैले सुनेको हुनुपर्छ । अहिले स्थानीय चुनावमा यो कथा सान्दर्भिक हुने भएकाले एक पटक दोहोर्याउन मन लाग्यो । एक दिन जर्मन चान्सलर...

निर्वाचनमा बालबालिकाको निर्वाध प्रयोग, घोषणापत्रमा खै तिनका अधिकारबारे प्रतिबद्धता ?

आसन्न स्थानीय तहको निर्वाचन होस् या अन्य जुनसुकै तहको निर्वाचन होस्, राजनैतिक पार्टीहरुले बालबालिकाको प्रयोग गर्नु गलत र गैरकानुनी काम हो । यसमा राजनैतिक दल र उम्मेदवारले विशेष ध्यान दिन...

आखिर महिला हिंसा कहिलेसम्म ?

सबैले नयाँ वर्षको दिन वैशाख १ गते राम्रा राम्रा उपहार पाए, मीठो मीठो खान पाए, रमाइलो मेला महोत्सवमा घुम्न गए । तर रुपन्देही, तिलोत्तमा नगरपालिका–२ जानकीनगरकी अमृता खत्रीले नयाँ वर्षको...

सत्ताका निम्ति दलित भोट बैंकको राजनीति

आधुनिक नेपालको निमार्णदेखि नै अभूतपूर्व र विशिष्ट भूमिका खेल्दै आएको छ दलित समुदाय । यस समुदायको २००७ सालको क्रान्तिदेखि २०४६ को जनआन्दोलनसम्म, २०५२ को सशस्त्र विद्रोहदेखि २०६२÷०६३ को दोस्रो जनआन्दोलनसम्म...

दलहरू गरिबको झुपडीमा चुनावताका मात्रै किन पुग्छन् ?

स्थानीय चुनावमा उम्मेदवारीसँगै अवको केही साता नेताहरुले भाषणमा देशलाई अमेरिका र स्वीजरल्याण्ड भन्दा कम विकसित वनाउने छैनन् । उम्मेदवारहरुले आफ्नो दलको योजना भन्दा पनि एक दलले अर्काे दललाई सत्तोसरापको भाषण...

मेरी आमाको सातु र गर्लफ्रेन्डको पिजा