साहित्य

हेटौंडामा वरिष्ठ कवि तीर्थ श्रेष्ठका दर्जन बढि कविता वाचन

हेटौंडामा वरिष्ठ कवि तीर्थ श्रेष्ठका दर्जन बढि कविता वाचन गरिएको छ । शनिबार नेपाली लेखक संघ मकवानपुरको आयोजनामा कवि श्रेष्ठको एकल कविता साँझ मार्फत उनले आफ्ना कविता वाचन गरेका हुन्...

कविता : जनताको सेवक

यी नेताहरु चुनाव आउन आँटेपछि भन्छन् जनताको सेवक हुँ पत्याउनु हुन्छ तपाईं ? सेवक हुनलाई के यिनीहरु बस्न सक्छन् सर्भेन्ट क्वाटरमा ? छोड्न सक्छन् ऐश आरामका महल ? ...

कविताः सुन्दै क्या गजब लागोस् न

घटाउने होइन, बढाउनु छ पेट्रोलको दर किनकि अझै सेक्नु छ जनताको ढाड यतिसम्म कि एक लिटर तेल किन्न एक दिनको छाक काट्नु परोस् ठेकेदारहरु विनोद चौधरी बन्ने सपना देख्दा यता,...

कवितामा आकाश: साहित्य, चिन्तन र दर्शनको आकाश

काठमाडौँ । भौतिक शास्त्रको दृष्टिले आकाशको परिभाषा दिँदा वायुमण्डलको क्षेत्र वा पृथ्वीको बाहिरी भाग भनिन्छ भने आध्यात्मिक परिभाषा दिँदा सूर्य, चन्द्र, ग्रह, तारा, नक्षत्र आदि रहने खगोलीय क्षेत्र भने हुन्छ...

कथा : परदेशी जिन्दगी

टिनिनिनी टिनिनिनी फोनको घण्टी बज्छ । उ हतार हतार फोन उठाउँछ । उताबाट श्रीमतीको चर्को आवाज आउँछ, ‘हैन के गर्नु भाको तपाईंले ? ६÷६ महिना भैसक्यो, पैसा पनि पठाउनु हुन्न...

लघुकथा : कागजी विवाह

“बाहिर आउनोस् ।” कारको झ्याल बाहिरबाट प्रहरीले भन्यो । नरेश कारबाट बाहिर निस्कियो । ऊसँग सवारी चालक अनुमति पत्र मागियो । अघि करिव चार माईल परबाट गस्ती टोलीले पछ्याउँदै...

कविता : पलपल मर्दै छ, देशभित्रै एउटा देश

साउदीको जेलमा, कैदी छ एउटा देश मृत्युदण्ड बोकेको डिजिटल अक्षर मानौँ अक्षर होइन ‘जिलेटिन’ हो कान छेड्दै बिष्फोट भो विवश छातीमा, पलपल मर्दै छ, देशभित्रै एउटा देश । तैपनि, कफिनभित्र...

कविता : जिन्दगी पहिरो

असंख्य सपनाको भारी बोकेर साकार पार्नको निम्ति दौडिरहेछ त्यो एउटा मान्छे, ऊ कहिले चोकमा भेटिन्छ ऊ कहिले गल्लीमा भेटिन्छ ऊ कहिले चौतारीमा भेटिन्छ ऊ कहिले कार्यालयमा भेटिन्छ ऊ कहिले घरमा...

प्रार्थना

‘सोभन बाबु छिटो उठ ! ८ बज्यो । चिया ल्याएको छु छिटो हात मुख धोएर चिया पिऊ ।’ मामुको स्वरमा आज पनि उस्तै माया मिसिएको थियो । एक वर्ष पछि...

डीपीको ‘समाजवाद र नेपाल’ पुस्तक छिचोल्दा

काभ्रे, देउपुरदेखि भक्तपुरसम्म भैंसी पालेर खुवा बेच्ने किसानको सन्तान । काठमाडौं बौद्ध फुपूकोमा बसेर विद्यालय पढाई सुरु गरेको बालक । महेन्द्र बौद्ध माविमा पाइला टेक्ने बित्तिकै विद्यार्थी संगठनप्रति आकर्षित भएको...

नेपालीलाई आदिकवि भानुभक्त र पन्तलाई गोपाल पाँडे असीम पुरस्कार

नेपाली शिक्षा परिषद्ले यस वर्षको आदिकवि भानुभक्त पुरस्कार चित्तरञ्जन नेपालीलाई प्रदान गर्ने भएको छ । साढे सात दशकदेखि नेपाली वाङ्‍मयको सम्वर्द्धनमा पु¥याएको योगदानका निमित्त नेपालीलाई सो पुरस्कार प्रदान गर्न लागिएको...

पद्मश्री साहित्य पुरस्कारका उत्कृष्ट १५ पुस्तकको सूची घोषणा

पद्मश्री साहित्य पुरस्कारका लागि प्राप्त पुस्तकमध्येबाट उत्कृष्ट १५ सूची घोषणा गरिएको छ । खेमलाल हरिकला लामिछाने समाज कल्याण प्रतिष्ठानले ०७८ मा प्रकाशित पुस्तकमध्ये प्रतिष्ठानलाई प्राप्त १४४ पुस्तकबाट पहिलो चरणमा १५...

डा. गोपाल ठाकुरद्वारा लिखित पुस्तक सार्वजनिक

भाषाविज्ञ तथा राजनीतिज्ञ डा. गोपाल ठाकुरद्वारा लिखित ‘जीवंत भोजपुरी मजबुन’ पुस्तक सार्वजनिक भएको छ । लिंकम युरोपा जर्मनीबाट प्रकाशित अनुसन्धानमूलक उक्त ग्रन्थमा भोजपुरी रहनसहन, भेषभूषा, संस्कृति, भाषा, लोककथा, दिनदैनिकी, घरेलु...

म एक कमलरी

पिँजडाकी चरीझैँ बिल्कुल बाँधिएकी छु म जहाँ मेरो पीडा म बाहेक कसैलाई थाहा छैन सामानझैँ बेचिएकी छु तर पनि यहाँ मेरो कुनै मूल्य छैन उही तिखो बोली जुन मेरो कानमा...

प्रधानको ‘दि हिमालयन’ लोकार्पण

नर प्रधान ‘मित्र’द्वारा लिखित पुस्तक ‘दि हिमालयन’ लोकार्पण गरिएको छ । नयाँ बानेश्वरस्थित दि एभरेस्ट होटलमा जङ्गवीर गुभाजु श्रेष्ठ प्रतिष्ठानद्वारा आयोजित कार्यक्रममा प्रमुख अतिथि व्याकुल माइला, सभापति बाबुराम श्रेष्ठ ‘वर्षा’,...

नारी पुरस्कार तथा सम्मान प्रदान

नारी साहित्य प्रतिष्ठान नेपालद्वारा प्रदान गरिने ‘गोमा स्मृति सम्मान’ यस वर्षका लागि साहित्यकार डा बेञ्जु शर्मालाई प्रदान गरिएको छ । नारी साहित्य प्रतिष्ठानको वार्षिकोत्सवका अवसरमा सो प्रतिष्ठानद्वारा शनिबार यहाँ आयोजित...

अनेसासको अध्यक्षमा गोवर्द्धन पूजाको उम्मेदवारी

अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाजको केन्द्रीय समितिको निर्वाचनका लागि साहित्यकार गोवर्द्धन पूजाले अध्यक्षको पदमा उम्मेदवारी दर्ता गराएका छन् । विगत १२ वर्षदेखि अमेरिकाको बोस्टनलाई आफ्नो कर्मथलो बनाएका पूजाले यसअघि दुई...

भानु जयन्तीमा राष्ट्रियस्तरको कविता प्रतियोगिता हुने

राष्ट्रिय विभूति आदिकवि भानुभक्त आचार्यको २०९ औँ जन्मजयन्तीका अवसरमा राष्ट्रियस्तरको खुला कविता प्रतियोगिता आयोजना गरिने भएको छ । आदिकवि भानुभक्त जन्मस्थल विकास समितिले आचार्यको जन्मजयन्तीका अवसरमा खुला कविता प्रतियोगिता आयोजना...

नियात्रा : गोवा र पुनाको रोमाञ्चकारी यात्रा

यात्राको अनुरागले मेरो भित्री हृदयलाई लबालब ढाकिदिएको छ अर्थात् यात्रामा निस्कने भन्ने बित्तिकै मेरा ज्ञानेन्द्रिय त्यसैत्यसै चनाखा बन्छन् । आँखालाई अनेकन परिकल्पित दृश्यले उद्दीप्त पार्छन् । नासापुट नूतन जगत्को हावाको...

कृति चर्चा : ‘विद्रोहका तरङ्ग’मा डुबुल्की मार्दा

नेपाली साहित्यमा मुक्तक लेखन परम्परा पुरानै भए पनि कलम चलाउनेहरूको सङ्ख्या चाहिँ ज्यादै कम देखिन्छ । मुक्तकका सङ्ग्रह प्रकाशित गर्ने साहित्यकारहरू औँलामा गन्नुपर्ने अवस्था छ र यसैभित्र कवियत्री कल्पना पौडेल...

म त मान्छे नै परें

म सुँगुर भैदिएको भए सानोतिनो आहालको साम्राज्यमा रमेर मुटुको सञ्चार खल्बलिन नदिएरै मान्छेले थुपारेका फोहोर अमृतपान गरेरै मान्छेलाई प्रशान्त महासागर तुल्याई दिन्थें हिमालको सुन्दरता वरिपरि लेपिदिन्थें यो भूभागको छेउछाउमा ...

कथा : नौली

–धन्धा नमान यार सोहन । अरे, यार कहिलेकाहीँ त मोज गर । –मोज रे । हामी पढ्न आएका कि मोज गर्न ? –पढाइ ! पढाइ !! पढाइ !!!...

गीत : म कहाँ जाँदैछु

आफैंदेखि भागेर आज म कहाँ जाँदैछु बिर्सुं भन्दा तिम्रा यादहरु झन सँगै लाँदैछु जीवनका कति उकाली ओराली हिँड्नुपर्ने हो हाँसो खोजी हिँड्दा कति आँसु समेट्नुपर्ने हो नचाहेर नि किन लाग्यो...

गजलः अलग छ

तिमीले हिँड्ने मैले हिँड्ने, बाटो अलग छ, हाँसो खुशी पिडा आँसु, पाटो अलग छ ।। राजसी ज्युनार तिम्रो, खोले फाँडो मेरो आहार, सास धान्ने गास फल्ने, माटो अलग छ...

राष्ट्रिय कविता महोत्सव सम्पन्न, सुनसरीकी टीका आत्रेय बनिन् प्रथम

नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानले आफ्नो ६५ औँ वार्षिकोत्वको अवसरमा राष्ट्रिय कविता महोत्सवको २०७९ आयोजना गरेको छ । प्रज्ञा प्रतिष्ठानको स्थापना दिवस पारेर हरेक वर्ष असार ९ गते आयोजना हुने यस महोत्सवको...

सुरेश प्राञ्जलीको उपन्यास ‘पानीघट्ट’ लोकार्पण

लेखक सुरेश प्राञ्जलीको दोस्रो उपन्यास ‘पानीघट्ट’ लोकार्पण गरिएको छ । काठमाडौंको नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठानमा सोमबार आयोजित विशेष कार्यक्रममा आप्रवासनविद् गणेश गुरुङ, लेखक एवम् अभिनेता खगेन्द्र लामिछाने, वरिष्ठ लोक गायिका शर्मिला गुरुङ...

‘अर्को अध्याय’ र ‘सिरानीको तस्बिर’ लोकार्पण

साहित्यकार निरू न्यौपानेका ‘अर्को अध्याय’ र ‘सिरानीको तस्बिर’ लोकार्पण गरिएको छ । काठमाडौँस्थित लेखनकुञ्ज, थापागाउँमा सोमबार आयोजना गरिएको कार्यक्रममा प्राडा. सावित्री कक्षपति, साहित्यकार रेणुका सोलु, वरिष्ठ गजलकार ललितजन रावल, समालोचक...

स्रष्टाको परिचयमूलक कृति ‘सहिद स्रष्टा परिचयकोश’ प्रकाशित

नेपालको परिवर्तनकारी आन्दोलनमा ज्यानको बलिदान दिने स्रष्टाको परिचयमूलक कृति ‘सहिद स्रष्टा परिचयकोश’ प्रकाशित भएको छ । समालोचक तेजविलास अधिकारीद्वारा लिखित उक्त कृति नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानले प्रकाशन गरेको हो ।...

नेपालको परिवेशमा कथालयका दुई बाल चित्रपुस्तक

कथालयको दुई बालचित्र अनुवाद पुस्तक ‘मेरो प्यारो खेलौना’ र ‘सधैं समीप’ आइतबार हात्तीवनस्थित प्रिममियर इन्टरनेस्नल स्कुलमा सार्वजनिक भएको छ । “मेरो प्यारो खेलौना” का लेखिका इभोन भोन उल र “सधैं...

'सफलताका सूत्र' कृति लोकार्पण

साहित्यकार द्वय डा. नम्रता पाण्डे र डा. प्रद्युम्नराज पाण्डेद्वारा संयुक्त लिखित निबन्ध संग्रह “सफलताका सूत्र” बजारमा आएको छ । दायित्व वांगमय प्रतिष्ठानद्वारा प्रकाशित भएको उक्त कृति प्रज्ञा भवनको भव्य...

हरिशंकर परसाईं : भारतमा हास्यव्यंग्य विधालाई स्थापित गर्ने साहित्यकार

भारत, मध्य प्रदेश इटारसी निकट जमानी गाउँमा २२ अगस्ट १९२२ मा जन्मिएका हरिशंकर परसाईं भारतका चर्चित साहित्यकार हुन् । व्यंग्यलाई विधाको रूपमा दर्जा दिने पहिलो हिन्दी साहित्यकारका रूपमा समेत उनको...

कर्णाली र ढाकर

मध्य वैशाख रापिलो घाम मरिचझैं चाउरिएको अनुहार कलेटी परेका ओठ सेताम्मे भई पाकेका दाह्री फाटेको स्टकोट पसिनाले दङदङ्गी गनाएको दौरा दश ठाउँमा टालेको सुरुवाल पैताला टेकिने भैसकेको हात्ती छाप चप्पल ...

डियर मृत्यु

प्रकाश श्रेष्ठ तिमी आयौ मेरो कुनै गुनासो छैन तर, मेरो अनुरोध छ केही समय अझै पर्ख बरु म सँगै हिँड जाउँ भेट्नलाई एक मसहुर गायक मूर्धन्य चित्रकार लोकप्रिय गजलकार वरिष्ठ...

प्रेममा बिछोडिएकी प्रेमिकाजस्तै गाउँ

आजकाल गाउँघरबाट हुलका हुल युवाहरू सुनौला सपना सजाउने रहर पालेर हतार हतारमा कतार पुग्छन् र, सपनाको सहरमा रहरका बाली भित्र्याउन नचाहेरै पनि प्रिय परिवारलाई चटक्कै बिर्सेर दलालको दलालीमा कौडीको भाउमा ...

गजल

नेपालमा गणतन्त्र आएको छ अरे ! त्यसैले त सबैले हक पाएको छ अरे !! हिजोसम्म भोकै बस्ने आरुखर्के काइँलो इच्छा लागे जति खोले खाएको छ अरे पानी पर्दा...

कथाः जात्रा

वसन्त ऋतुको एक शान्त बिहान । प्रकृति समयचक्रको नयाँ गोरेटोमा भर्खरै हिँड्न सुरु गरेको हो कि जस्तो देखिएको थियो । जमिनका बोट–बिरुवा र घाँसपातमा समेत आँकुरा पलाउन थालेका थिए ।...

सम्राटको सहर

सम्राटको सहरमा सरदारहरु नाचिरहेका भारदारहरु हाँसिरहेका तर कामदारहरु रोइरहेका हुन्छन् । सम्राटको सहरमा मसानहरु उम्किरहेका मकानहरु चम्किरहेका तर किसानहरु सुकिरहेका हुन्छन् । सम्राटको सहरमा पहिचानहरु मेटिरहेका स्वाभिमानहरु ढलिरहेका ...

कालिञ्चोक माताको काखमा लुटपुटिँदा

देशमा केही आपत्ति वा ठूलो घटना हुन लागेको छ भने त्यसको अग्रिम जानकारी गराउने साक्षात भगवान् दोलखाका भीमेश्वरबारे धेरै अगाडिदेखि सुन्दै आएको थिएँ । भीमेश्वरको उत्पत्ति सम्बन्धमा स्कन्द पुराणको हिमवत्खण्डका...

स्कुल छुटेका नानीहरूको सम्झनामा

श्रीमान् तारे होटलको भव्य सेमिनारमा तपाईंले भन्नलाई त भनी दिनुभो– ‘शिक्षकहरू हो, बकवास बन्द गर नानीहरू स्वयम् खुला पुस्तक हुन् तिनका पन्ना पन्ना पढ ।’ महोदय, सधैँ रोग, भोक...

वीर्य कुण्ड

जब समगम हुन्छ दुई नदीको किनारले आँशु झारिबस्छ त्यो छेउबाट ग्रह चक्रपथमा ग्रह नक्षेत्र हेराहेरमा चुहिएको र्यालको दुर्गन्धित गन्ध पाइरिया गन्हाउँछ । चर्को बतासले लतारेको फुस्रो हाङ्गाको पात लछाप्रै...

डोट्याली लोकदेउता र जाँत सोन्दर्य लोकार्पण