विज्ञान/प्रविधि

वर्षको पहिलो पूर्ण चन्द्रग्रहणसहित संसारले ६ वर्षपछि देख्यो ‘सुपर मून’ र ‘ब्लड मून’ (फोटोफिचर)

सन् २०२१ को पहिलो पूर्ण चन्द्रग्रहण बुधबार भयो । यसमा विशेष कुरा के रह्यो भने बुधबार नै आफ्नो परिक्रमा पथमा चन्द्रमा पृथ्वीको सबैभन्दा नजिक रह्यो । अर्थात् पूर्ण चन्द्रग्रहणको ब्लड...

१४ अर्ब माइल्स टाढाबाट आयो ब्रम्हाण्डको आवाज, नासाको भोयागर–१ ले पठायो सिग्नल

एजेन्सी । झन्डै ४४ वर्ष पहिले अमेरिकी स्पेस एजेन्सी नासाले भोयागर–१ (Voyager-1) स्पेस क्राफ्ट लन्च गरेको थियो । आज यो नै धर्तीबाट सबैभन्दा टाढा रहने पहिलो मानव निर्मित वस्तु हो...

भूकम्पको पूर्व सूचना दिने प्रणाली विभिन्न देशमा उपलब्ध हुने

एजेन्सी । विश्व विख्यात अमेरिकी सूचना प्रविधि कम्पनी गुगलले भूकम्पबारे पूर्व सूचना दिने प्रणाली विभिन्न देशमा उपलब्ध गराउने भएको छ । पूर्व सूचना प्रणाली सञ्चालनका लागि आवश्यक तयारी भइरहेको सो...

स्पेसएक्सले एक वर्षमा तेस्रो पटक पठायो मानवयुक्त अन्तरिक्षयान

स्पेश एक्सले २३ अप्रिलमा चारजना अन्तरिक्ष यात्रीलाई एकपटक प्रयोग भइसकेको रकेट तथा यानलाई नयाँ तरिकाबाट बनाएर अन्तरिक्षमा पठाएको छ । संसारका सबैभन्दा धनी व्यापारी एलन मस्कको उक्त कम्पनीले एक वर्षको...

स्पेस स्टेसन पुगेका अन्तरिक्ष यात्रीको भव्य स्वागत, आज फर्किँदै छन् चार यात्री

एलन मस्कको कम्पनी स्पेस एक्सले आफ्नो क्रु ड्रागन स्पेसक्राफ्टमार्फत् चारजना अन्तरिक्ष यात्रीलाई स्पेस स्टेसनमा पुर्यायो । यी चारैजना अन्तरिक्ष यात्रीलाई स्पेस स्टेसनमा पहिलादेखि रहेका अन्तरिक्ष यात्रीले हात मिलाएर तथा अंकमाल...

बन्ने भयो चन्द्रमामा मुन स्टेसन

चीन तथा रुसले चन्द्रमामा निर्माण गरिने भनिएको स्टेसनको काम तीव्र गतिमा अघि बढाएका छन् । दुवै देशको चन्द्रमामा इन्टरनेसनल साइन्टिफिक रिसर्च सेन्टर बनाउने योजना रहेको छ । यस...

नासालाई ठूलो सफलता, मंगल ग्रहमा हेलिकोप्टर उडाउन सफल

अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासा मंगल ग्रहमा एउटा सानो हेलिकोप्टर उडाउन सफल भएको छ । इनजेनिटी नाम दिइएको यो ड्रोन हावामा एक मिनेटभन्दा कम समय रहेको थियो । तर, नासाले यसलाई...

छ महिना पछि फर्किए अन्तरिक्ष यात्री

अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष केन्द्रबाट छ महिना पछि तीनजना अन्तरिक्ष यात्री सकुशल पृथ्वीमा फर्किएका छन् । यीमध्ये एक अमेरिकी तथा दुई रुसी नागरिक हुन् । सोयुज अन्तर्राष्ट्रिय यान शनिबार अन्तर्राष्ट्रिय समयानुसार...

अमेरिकी शोधको दाबी: छोएर कोरोना संक्रमित हुने अवस्था एकदम न्यून

शुरु शुरुमा कोरोना भाइरसले महामारीको रुप लिँदै गर्दा जे छोए पनि कोरोना संक्रमण हुने खतरा रहेको मानिन्थ्यो । तर, हालैमा भएको एक अध्ययनमा छोएर कोरोना फैलने खतरा भने एकदमै न्यून...

कस्टमाइज्ड थ्री डी प्रिन्टिङ प्रविधिले अब बन्नेछन् मानव अंग

वैज्ञानिकका अनुसार जनावरमा गरिएको परिक्षण पछि सन् २०२५ सम्म मानव जीवनका लागि अत्यावश्यक ७८ वटा मानव अंगको कस्टमाइज्ड थ्री डी प्रिन्ट बजारमा उपलब्ध हुनेछन् । केही जटिल अंगको थ्री डी...

क्षुद्रग्रहको मूल्य डलरमा: एकको पछाडी उन्नाइस शून्य

अमेरिकी स्पेश एजेन्सी नासाले एउटा यस्तो स्पेसक्राफ्ट तयार गर्दैछ जुन 16 Psyche Asteroid मा जानेछ । यो क्षुद्रग्रह कुनै समय ग्रह रहेको कुनै वस्तुको कोर मानिन्छ । यो क्राफ्ट...

नासाले जारी गर्‍यो इन्जेन्युटी हेलिकोप्टरको पहिलो रंगिन तस्बिर, नयाँ वर्षको दिन पहिलो उडान

मंगल ग्रहमा अवतरण गरेको नासाको हेलिकोप्टर इन्जेन्युटी (Ingenuity ) अब उडान भर्नका लागि तयार देखिएको छ । नासाले इन्जेन्युटी हेलिकोप्टरको पहिलो रंगीन तस्बिर जारी गरेको छ । तस्बिरमा मंगल ग्रहको...

आइतबार नासाले इतिहास रच्दै

नासाले पठाएको मार्स रोवर पर्सभरेन्स गत १८ फेब्रुअरीमा मंगल ग्रहको जेजेरो क्रेटरमा ओर्लिएको थियो । नासाले यस मंगल अभियानमा एउटा हेलीकोप्टर पनि पठाएको छ । अहिलेसम्म पृथ्वीबाहेक अन्य कुनै पनि...

यो रेडियो मंगल हो, सुन्नुहोस् मंगल ग्रहको मौसम सम्बन्धी जानकारी

अमेरिकी स्पेस एजेन्सी नासाको पर्सभरेन्स (PERSEVERANCE ) रोभरले पहिलो पटक मंगल ग्रहको मौसम सम्बन्धी जानकारी दिएको छ । मंगल ग्रहको जेजेरो क्रेटरमा ओर्लिएको यस रोभरले दिएको जानकारी अनुसार त्यहाँको...

५० करोड लिङ्क्डइन प्रयोगकर्ताको तथ्यांक ह्याकर साइटमा बिक्रीमा

करिब ५० करोड लिङ्क्डइन प्रयोगकर्ताहरुको तथ्यांक ह्याकरहरुबीच चर्चित रहेको वेबसाइटमा बिक्रीमा रहेको कम्पनीले पुष्टि गरेको छ । मंगलबार साइबर सेक्यूरिटी र रिसर्च साइट साइबरन्यूजले तथ्यांक बिक्रीमा रहेकोबारे पहिलो पटक...

नासाले शेयर गर्‍यो मंगल मिशनको डाटा

अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासाले भारत, चीन, युएई तथा युरोपेली अन्तरिक्ष एजेन्सीसँग आफ्नो मंगल ग्रह अभियानको डाटा सेयर गरेको छ । मंगल मिशनमा रहेका यी देशहरुका अन्तरिक्ष यानहरु एक आपसमा नठोक्किउन...

मंंगलग्रहमा भूकम्पको झट्का

अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी (नासा) को इनसाइट ल्याण्डरले गत महिना मंगल ग्रहको सतहमा दुई ठूला भूकम्प रेकर्ड गरेको छ । मिशन कन्ट्रोलका अनुसार भूकम्पको तीब्रता ३.३ तथा ३.१ रेक्टर स्केल मापन...

मानव शरीरमा फेला पर्‍यो ५० करोड वर्ष पुरानो 'शैतानी जीव'को जीन

मानव शरीरमा अहिले पनि ५० करोड वर्ष पूरानो समुद्री जीवको जीन रहेको छ । यो जीव प्राचिन समयमा समुद्रमा रहने गर्थ्यो । यो देख्नमा पात, आँसुको थोपा (टीयरड्रप्स) तथा धागो...

सौर्यमण्डलको ‘भ्याकुम क्लिनर’

सौर्यमण्डलमा रहेका आठ ग्रह अन्तर्गत बृहस्पति ग्रहलाई जति बुझ्ने कोशिश गर्‍यो त्यति नै रहस्यमय छ । सबै ग्रह आफ्नै खास कारणले एकआपसमा अलग छन् । बृहस्पति ग्रहलाई नेपाल तथा भारतमा...

ब्रह्माण्डको ५ औं सबैभन्दा चम्किलो ग्यालेक्सी

नासाले आफ्नो आधिकारिक इन्स्टाग्राममा ब्रह्माण्डमा अहिलेसम्म देखिएको पाँचौं सबैभन्दा चम्किलो ग्यालेक्सीको तस्वीर सेयर गरेको छ । नासाका अनुसार यस ग्यालेक्सीको बीचमा धूलोको अपार भण्डार रहेको छ । यसबाहेक यसको...

पृथ्वीबारे नयाँ रहस्य : हिउँको खाल्डोमा भेटियो अहिलेकोभन्दा फरक पृथ्वीको अवस्था

करोडौँ वर्षदेखि हिउँले पुरिएको ग्रिनल्यान्डमा एउटा विशेष प्रयोजनले लगभग १५, १६ सय मिटर गहिरो खाल्डो खनिएको थियो । त्यो खाल्डो खन्ने क्रममा दिमाग रन्थन्याउने सामग्री प्राप्त भएका छन्...

विद्यार्थीहरुले बनाउँदै इलेक्ट्रिकल भेइकल, गोल्छा ग्रुपद्वारा सहयोग

थापाथलीस्थित इन्जिनियरिङ क्याम्पसमा अध्ययनरत विद्यार्थीहरुले इभी अर्थात् इलेक्ट्रिकल भेइकल बनाइरहेका छन् । उनीहरुले यो इभी भेइकल आगामी सेप्टेम्बरमा आयोजना हुन लागेको विश्व प्रतिस्पर्धाका लागि बनाइरहेका हुन् । अहिले गाडीको चेसिस...

एलन मस्कले बनाउँदै छन् स्टारबेस नामक नयाँ शहर

पृथ्वीमा ‘स्टारबेस’ नामक शहर बसाउने तैयारी भइरहेको छ । स्टारबेस अर्थात् खगोलीय पिण्डहरुको यात्राका लागि ‘बेस स्टेशन’ । कुनै बेला यस्तो स्टेशन अन्तरिक्ष अथवा चन्द्रमामा बनाउने परिकल्पना गरिएको...

गुगल र फेसबुकले अष्ट्रेलियामा समाचारका लागि रकम तिनुपर्ने, कानून पारित

अष्ट्रेलियाले संसारको पहिलो यस्तो कानून पारित गरेको छ जसअनुसार फेसबुक र गुगलले आफ्नो प्लेटफर्ममा समाचारका लागि भुक्तानी गर्नुपर्नेछ । यो कानूनमाथि अमेरिकी टेक कम्पनीले कडा विरोध जताएको छ । ...

नासाले थाल्यो परमाणु रकेट बनाउने तयारी

अमेरिकी अन्तरिक्ष संस्था नासा अब नयाँ पुस्ताको रकेट बनाउने तयारीमा लागेको छ। अहिलेको प्रविधिमा क्रान्तिकारी सुधार गरेर परमाणु शक्तिबाट सञ्चालित हुने रकेट बनाउने क्रम अगाडि बढेको हो। अहिलेसम्मको प्रविधिमा सबै...

एक लाख ६२ हजारले डाउनलोड गरे ‘नागरिक एप’

काठमाडौं । ‘सञ्चार र सूचना प्रविधिको टेवा, हातहातमै सरकारी सेवा’ भन्ने नाराका साथ शुक्रबार सार्वजनिक गरिएको ‘नागरिक एप’ प्रति प्रयोगकर्ताको आर्कषण देखिएको छ । उक्त एन्ड्रोइडमा एपमा आज मध्याह्न १२...

१५ हजार वैज्ञानिक र २ सय कम्पनीहरुले यसरी बनाउँछन् वर्षमा ६ अर्ब भ्याक्सिन

अक्षय बाजपेयी/हैदरावाद म हैदराबाद गएको थिएँ । सबैभन्दा पहिले शहरबाट ४० किलोमिटर टाढाको जिनोम उपत्यका पुगेँ किनकी यहाँ देशका तीन ठूला कम्पनीहरुले कोरोना खोप विकास गरिरहेका छन् । यसमा...

गुगलको यो शानदार ट्रिक्स, तपाईंलाई पनि थाहा नहोला

अहिले धेरैजसो मानिसहरु कुनै कुराबारे थाहा पाउनका लागि गुगलको प्रयोग गर्छन् । तपाईं पनि यस्तै गर्नुहुन्छ होला । यदि तपाईंलाई गुगलको कति ट्रिक्सबारे थाहा छ भनेर सोध्दा तपाईं सायदै यसको...

५१२ स्थानीय निकायमा इन्टरनेट जडान

काठमाडौं । देशभर उच्च गतिको ब्रोडब्याण्ड इन्टरनेट पुर्याउने काम जारी छ । गत मङ्सिर मसान्तसम्म ७३ प्रतिशत जडान सम्पन्न भएको छ । नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणले ग्रामीण दूरसञ्चार विकास कोषको रकम...

आइसिटी अवार्ड–२०२० को ग्राण्ड फिनाले शनिबार हुने

काठमाडौं । पाँचौँ आइसिटी अवार्ड–२०२० को ग्राण्ड फिनाले शनिबार हुने भएको छ । सूचना प्रविधि क्षेत्रको प्रतिष्ठित अवार्डको रुपमा परिचित आइसिटी अवार्डको पाँचौं संस्करणको ग्राण्ड फिनाले शनिबार हुने भएको हो...

आज वर्षको सबैभन्दा छोटो दिन, आखिर किन हुन्छ दिन लामो–छोटो ? के संसारै भरी आज छोटो दिन होला ?

आज विन्टर सोल्सटिस हो । अर्थात्, वर्षको सबैभन्दा छोटो दिन । गत वर्ष विन्टर सोल्सटिस २२ डिसेम्बमा परेको थियो, तर यसपटक २१ डिसेम्बर अर्थात् आज परेको छ । यसअघि सन्...

काँग्रेस निकट सिडेनमा नयाँ नेतृत्वका लागि मतदान : थापालाई पौडेल–सिटौला र थानीलाई देउवाको साथ

काठमाडौं । नेपाली काँग्रेसको भ्रातृ संगठन सेन्टर फर डेमोक्रेटिक इन्जिनियर्स नेपाल (सिडेन) को सिडेनको छैटौँ अधिवेशन सुरु भएको छ । नेपाल प्रजातन्त्रवादी इन्जिनीयर्सको साझा संस्था (सिडेन) को निर्वाचनमा अध्यक्ष पदमा...

चीनको चांग ई–५ यान धर्तीमा फर्कियो

चन्द्र धरातलको नमूना लिएर पृथ्वी फर्केन चीनको महत्वाकांक्षी चन्द्र अभियान सफल भएको छ । त्यसअन्तर्गत चन्द्रयान चाङ’इ –५ ले सो कार्य सफलतापूर्वक सम्पन्न गरेको छ । ...

एप्पलको नयाँ हेडफोन यति महँगोः सो पैसाले प्लेनमा न्यूयोर्क र लस एन्जलिस आवतजावत गर्न मिल्ने

एप्पलले ओभर द इयर हेडफोन एयरपड्स म्याक्स सार्वजनिक गरेको छ । सुरुमा यसलाई आइफोन १२ सिरिजसहित सार्वजनिक गर्ने बताइएको थियो तर यस्तो हुन सकेन । एयरपड्स म्याक्स सार्वजनिक गर्नका...

अन्तरिक्षमा पहिलो पटक फलाइयो मूला, नासाले सेयर गर्‍यो तस्बिर

वैज्ञानिकले पहिलो पटक अन्तरिक्षमा मूला फलाएको छ । यसलाई सन् २०२१ मा धर्तीमा ल्याइनेछ । नासाकी अन्तरिक्षयात्री तथा फ्लाइट इन्जिनियर केट रुबिन्सले पहिलो पटक इन्टरनेशनल स्पेश स्टेशनमा फलाइएको मूला उखेलेकी...

चीनको चांग ई–फाइभ यानले पठायो चन्द्रमाका रंगीन तस्बिर

चीनको चांग ई–फाइभ मून मिसनले चन्द्रमाको सतहको पहिलो रंगीन तस्बिर पठाएको छ । चीनको यो मून ल्यान्डरले चन्द्रमाको सतहमा आफ्नो खुट्टा नजिकैदेखि क्षितिजसम्मको तस्बिर खिचेको छ । चन्द्रमाबाट माटो...

गुइझाओमा फाइब-जीका १७ हजार स्टेशन

गुयाङ । चीनको दक्षिणपश्चिम गुइझाओ प्रान्तमा नोभेम्बर २९ सम्ममा तिब्र गतिको इन्टरनेट सेवा (फाइब–जी) का लागि १६ हजार ८५३ वटा आधारभूत स्टेशन निर्माण गरिएको छ । स्थानीय अधिकारीहरुले गुइझाओ प्रान्तमा...

भारतद्वारा ४३ वटा मोबाइल एप्स प्रतिबन्धित

नयाँदिल्ली । भारतले मंगलबार अरु ४३ वटा मोबाइल एप्सलाई प्रतिबन्धित गरेको छ । प्रतिबन्धित एप्सहरुमा सीमा विवाद जारी रहेका चीनका एप्सहरु पनि रहेका छन् । भारतीय सूचना प्रविधि मन्त्रालयले प्रतिबन्धित...

अल्बर्ट आइन्स्टाइन: बोधो र मन्दबुद्धि भनिएका बालकले पछि गएर विज्ञानमा तहल्का मच्चाए

संसारका सबैभन्दा चर्चित वैज्ञानिकको नाम हो– अल्बर्ट आइन्स्टाइन । तर सुन्दा वा पढ्दा पनि अचम्म लाग्न सक्छ– संसारले महान् भनी मानेका, विश्वप्रसिद्ध पत्रिका टाइमले बीसौं शताब्दी मानव नै घोषणा गरेका...

‘दि एलिट्स को–एड’ को भर्चुअल देउसी भैलो हुने

काठमाडौँ । विद्यार्थीहरुलाई आफ्नो कला, संस्कृती र परम्पराको बारेमा पाठ्यक्रमले तोकेअनुसार व्यवहारिक रुपमा जानकारी गराउने उद्देश्य अनुरुप स्वयम्भू कारखाना चोकस्थित ‘दि एलिट्स को–एड’ विद्यालयले यही कात्तिक २८ गते शुक्रबारका दिन...

अन्तरिक्ष केन्द्रका लागि सामान बोकेको कार्गो रकेट प्रक्षेपण