साहित्य

कविता : यस्तो पो समय

टिकटिक गर्दै समय बुझाउने घडीमात्र हैन समय आएर जानेमात्र हैन समय यो अवसर हो अभिलेख हो समय गति हो समय गतिवान छ न यो तिमीले भनेर रोकिन्छ न यो...

गोचाली

राप्तीको सुन्दर काखमा सुन फलाउने देउखुरीका उर्बर फाँटहरू कसरी हराभरा र गुल्जार बने ? अन्नका रत्न र जुहारहरूले विशाल भण्डारहरू भर्ने दाङका समतल मैदान र कछाडहरू कसरी वैभवपूर्ण र सदाबहार...

कविता : नजाउ तिमी सौन्दर्य प्रतियोगिताहरूमा

हरेक साल बौद्धिक क्षमताको लेपन लाएर देखावटी सौन्दर्यको मोल तोक्न आइदिन्छ उर्फ सौन्दर्य प्रतियोगिता न छ समग्र मूल्याङ्कन न छ विचारहरुको प्रक्षेपण पूँजीवादको खोल ओढेर छालाको रंग शरीरको जैविक उचाई ...

मातृभूमि प्रेमले भरिएको कृति ‘शाश्वत’

हरेक व्यक्तिका भोगाइका आआफ्नै अनुभूति हुन्छन् । ती अनुभूतिलाई शब्दपुष्पमा गुथेर साहित्य सिर्जना गर्ने व्यक्ति सीमित हुन्छन् । अझ आफ्ना हरेक अनुभूतिलाई विम्वात्मक रूपमा पाठकसमक्ष पस्कनु त्यति सहज छैन ।...

सेतो टिसर्ट लगाउने त्यो केटी

एउटा सेतो टिसर्ट घरी पानीको जारतिर, घरी ग्याँस चुल्होतिर लाग्छ, घरी सोफामा आएर बस्छ । त्यो त्यही टिसर्ट थियो, जो हिजो बेलुका उनले लगाएर सुतेकी थिइन् । टिसर्ट थियो तर...

‘मालामा नउनिएका फूलहरू’ विमोचित

डा. खगराज बरालद्वारा लिखित ‘मालामा नउनिएका फूलहरू’ कृति विमोचन गरिएको छ । प्रमुख अतिथि प्रा.डा. जयराज आचार्य, लेखक तथा पूर्व सांसद डा. शोभाकर पराजुली, पूर्वसचिव किशोर थापा, गीता काफ्लेले उक्त...

सत्यमोहन जोशीलाई सम्मान

महालक्ष्मी विकास बैंकले २८ औँ वर्षमा प्रवेश गरेको अवसरमा नेपाली संस्कृति, पुरातत्व र लोक संस्कृतिको संरक्षण, सम्वर्द्धन तथा प्रवद्र्धनमा अतुलनीय भूमिका निर्वाह गरेका संस्कृतिविद् सत्यमोहन जोशीलाई सम्मान गरेको छ ।...

‘फर्गेट एस्टर्डे’ को लोकार्पण

कवि मीना श्रेष्ठको कविता कृति ‘फर्गेट एस्टर्डे’ लोकार्पण गरिएको छ । साहित्यिक पत्रकार सङ्घ र अमेरिका–नेपाल साहित्य प्रतिष्ठानले आइतबार प्रज्ञा भवन, कमलादी, काठमाडौँमा पूर्वप्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको प्रमुख आतिथ्यतामा सो...

अँगालोभरिको अनुभूति विमोचित

कवि वसन्त श्रेष्ठको गद्य सङ्ग्रह ‘अँगालोभरिको अनुभूति’को विमोचन गरिएको छ । होटल हार्दिक बागबजारमा आयोजित एक समारोहबीच प्रमुख अतिथि कवि तथा लोकसंस्कृतिविद् तुलसी दिवसले उक्त कृतिको विमोचन गरेका हुन् ।...

निबन्ध : पराक्रम कि परिक्रमा ?

परिक्रमा सजिलो छ । पराक्रम कठिन छ । परिक्रमा धानका च्यूरा दूधमा भिजाएर निल्नु जत्तिकै सजिलो छ । पराक्रम चाहिँ दन्त्यकथाको मधुकरले सय मन फलामको चिउरा चपाई चपाई निल्नु...

कथा : पाँच पाथी कोदो र भोट

त्यसबेला चुनावमा अहिले जस्तो व्यानर पम्प्लेट छपाउने र बाँड्ने चलन थिएन । सायद पहाडतिरका जिल्लाको सदरमुकाममा पनि छापाखाना पुगेका थिएनन् होला । उम्मेदवारहरू परिवारका सदस्यहरू सँगै घर घर गएर भोट...

लघुकथा : बाबाको विवाह

आमा मरेपछि बाबाको जिन्दगी देखेर एकदमै रोएँ । बाबा पैँतीस वर्ष हुँदा आमा बित्नु भएको थियो । केही समयको अन्तरालमा बाबाले दाजुको त्यसपछि मेरो विवाह गरिदिनु भयो । छोरी...

तीन मुक्तक

मुक्तक १ बाहिर मुस्कान मुटुमा पीर राखिएको छ तातो बालुवामाथि तकदिर राखिएको छ परदेशी जिन्दगीको उसले रामकहानी सुनायो सर्लक्क काँडामाथि शरीर राखिएको छ मुक्तक २ अनेक उपाय गर्न...

तीन गजलः गरिबहरूको भोट बिकाउमा छ

हेर ऊ पर देखिरहेको यो पुरानो घर जो गाउँमा छ मेरो मुटुको पूर्जा पल्टाएर हेर त्यो तिमै नाउँमा छ जित पनि हारमा छ र खुशी पनि घाउमा छ साथी जस्तो...

बालकविता : मेरो छाता

नयाँ छाता किने मैले, न्यूरोडमा गएर मन पर्यो गुलाबी रङ र ‘डल’ भएर कभर पनि रैछ त्यसमा, सिट्ठी पनि बजाउँछु कहिलेकाहीँ बाबालाई नि छाता ओढाउँछु । बाबा मामु पनि...

कविता : सच्चा राष्ट्रवादी

चर्काउँछु नारा नशा फुट्ने गरी गुन्जियोस् गल्ली गल्ली फेरि जिन्दावाद र मुर्दावादले बलोस् दनदनी मेरो असारे सडक फुटुन् निर्दोषका टाउका रगतपिच्छे भई समय आएको छ बन्नु छ मलाई कट्टर...

सुखी नेपाली’ लाई ‘समृद्ध नेपाल’को पत्र

मेरी प्रिय सुखी नेपाली, खै कुन शब्दले तिम्रो हालचाल सोधुँ, आराम छौ होला भनेर सोधौँ भने पनि सुखी छौ जस्तो लाग्दैन । तर नसोधौँ, हाल खबरसम्म पनि नसोध्ने कस्तो...

अभिवन्द्य निबन्धमा निबन्ध विचरण

२०७८ सालमा प्रकाशित विभिन्न पुस्तकहरूमध्ये गैरआख्यानको पुस्तक ‘अभिवन्द्य’ एक हो । यो राष्ट्रिय जीवनका विभिन्न पक्षमा विशिष्ट योगदान पुर्याएका एवं प्रसिद्धि कमाएका व्यक्तित्वहरूमाथि लेखिएको निबन्ध हो । यसका लेखक हुन्–...

कविता चोरीको आरोपपछि अर्जुन पराजुलीले जुटाए प्रमाण, अनि मागे भुपेन्द्रले माफी

कवि अर्जुन पराजुलीमाथि सिर्जना चोरीको आरोप लगाउँदै आएका भूपेन्द्र खड्काले अन्ततः माफी मागेका छन् । अर्जुन पराजुलीले आफ्नो कविता चोरेको भन्दै भूपेन्द्रले लगाएको आरोप सामाजिक सञ्जालमा भाइरल भएको थियो ।...

दीपा राई पुनको कविता संग्रह सार्वजनिक

दीपा राई पुनको कविता संग्रह “दियोको अन्तिम लप्का र शरद्का पहेँला पातहरु” शनिबार मण्डला थिएटरमा सार्वजनिक भएको छ । कवि तुलसी दिवस, विप्लव प्रतीक, खगेन्द्र लुईंटेल, प्रगति राई, स्रष्टा स्वयम्...

‘सत्यमोहन’ कृतिलाई उत्तम–शान्ति पुरस्कार

संस्कृतिविद् सत्यमोहन जोशीको जीवनीमा आधारित पुस्तक ‘सत्यमोहन’ लाई २०७८ को उत्तम–शान्ति पुरस्कार प्रदान गरिने भएको छ । हरेक वर्ष प्रकाशित भएका गैरआख्यान कृतिमध्ये उत्कृष्ट कृतिलाई यो पुरस्कार प्रदान गरिँदै आएको छ...

छ जनालाई नइ पुरस्कार

नइ प्रकाशनले राष्ट्रिय जनजीवनका छ जना महानुभावलाई २०७८ सालको नइ पुरस्कार समर्पण गर्ने घोषणा गरेको छ । नइ प्रकाशनबाट सुनगाभा विशेषज्ञ प्रा.डा विजया पन्तलाई ‘नइ देरुनीख प्रदीप्ति पुरस्कार’ र साहित्यकार...

कथा : गुलाफी सुट

शङ्करकुमारलाई नयाँ सुट लगाउन मन लाग्यो । घरमा उसका आधा दर्जनभन्दा बढी सुट छन् । तर ती त्यति मन पर्दैनन् उसलाई । कृष्ण टेलर्समा झुन्डाइएको गुलाफी रङको सुटमा उसको मन...

साहित्यकार झमक घिमिरेद्वारा मतदान

साहित्यकार झमक घिमिरेले मतदान गरेकी छन् । उनले धनकुटा नगरपालिका वडा नम्बर ३ बाट मतदान गरेकी हुन् । सो स्थानमा झमक घिमिरेले पहिलो मत हाल्दै मतदान शुभारम्भ गरिएको थियो...

रिसाललाई नइ कीर्तिनिधि र प्रा डा भट्टराईलाई नइ चन्द्रधन पुरस्कार दिइने

नइ प्रकाशनले नेपालमा स्तरीय शिक्षा प्रणालीका लागि गुरुत्तर भूमिका निर्वाह गरी शिक्षासेवामा समर्पित शिक्षाविद् डा सुरेशराज शर्मालाई २०७८ सालको ‘नइ देरुनीख सुकीर्ति पुरस्कार’ समर्पण गर्ने निर्णय गरेको छ । ...

सिटौला र उपाध्यायलाई ‘नइ अन्तर्राष्ट्रिय पुरस्कार’

नइ प्रकाशनले २०७८ सालको ‘नइ देरुनीख अन्तर्राष्ट्रिय पुरस्कार’ नेपाली वाङ्‍मयको श्रीवृद्धिका लागि सिर्जना र सङ्गठनमार्फत निरन्तर जागरुक र समर्पित हुँदै नेपाली भाषासाहित्यको अन्तर्राष्ट्रिय विस्तारमा महत्त्वपूर्ण योगदान पुर्याउनुहुने प्रा. मोहन सिटौलालाई...

‘एक असाधारण अन्तर्वार्ता’ मा अद्भुत कथा

चिनियाँ लेखक लाओ माद्वारा लिखित ‘एक असाधारण अन्तर्वार्ता’ कथासङ्ग्रह प्रकाशनमा आएको छ । युयुत्सु आरडी शर्माद्वारा अनूदित सो सङ्ग्रहमा चीनको बेजिङस्थित रेनमिन विश्वविद्यालयका प्राध्यापक तथा विश्वप्रसिद्ध कथाकार ‘मा चुन्ची’ का...

भोटको मलले फलाएका केही लघुकथा

टिकट– १ रामजीवनलाई चुनाव लाग्नु लागेको थियो । राष्ट्रिय अनाम दलको दलित कोटाबाट वडा सदस्यको टिकट पाएपछि उसका खुट्टा भुइँमा थिएनन् । नगरपालिकाको स्विपर पदमा बस्न पनि उसलाई निको...

लूनकरणदास–गङ्गादेवी चौधरी पुरस्कार प्रदान

साहित्य र संस्कृतिका क्षेत्रमा लामो समयदेखि उल्लेखनीय योगदान पु¥याउँदै आएका तीनजनालाई लूनकरणदास–गङ्गादेवी चौधरी साहित्यकला मन्दिरले पुरस्कृत गरिएको छ । प्राज्ञ एवं साहित्यकार उषा ठाकुरले मंगलबार काठमाडौंमा आयोजित एक कार्यक्रममा...

‘मभित्रको म’ विमोचन

कवि तारा अधिकारीको मभित्रको म कविता सङ्ग्रहको विमोचन गरिएको छ । अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज नेपाल च्याप्टरले काठमाडौँको थापागाउँस्थित एक सभाहलमा कार्यक्रको आयोजना गरी उक्त कृति सार्वजनिक गरेको हो । ...

दायित्व वाङ्‍मय प्रतिष्ठानद्वारा स्रष्टालाई सम्मान

दायित्व वाङ्‍मय प्रतिष्ठान नेपालले आफ्नो २३ औँ वार्षिकोत्सवका अवसरमा स्रष्टा सम्मान, पुरस्कार अर्पण एवम् पुस्तक विमोचन गरेको छ । दायित्व वाङ्‍मय विशिष्ट सम्मान–२०७९ बाट विजय सागर र विजय चालिसे,...

उपन्यास जस्तो आत्मकथा : मेरी उनी र म

रामप्रसाद कोइरालाद्वारा लिखित ‘मेरी उनी र म’ नामक पुस्तक हालै सार्वजनिक भएको छ । लेखकको आफ्नै हजुरआमा कुविजादेवी कोइरालाको विचारलाई युनिसेफको कार्यक्षेत्रसित समन्वय गरी पुस्तक लेखिएको छ । मैले रामप्रसाद...

सवारी साधनमा ‘देवनागरी लिपि’को प्रयोगः आवश्यकता र औचित्य

इतिहासको प्रारम्भिक चरणदेखि नै देवभूमि, वेदभूमि, बुद्धभूमि र देवादिदेव महादेव र महामाया माता पार्वतीको बासस्थानका रूपमा प्रसिद्धिको शिखर पुञ्जका रूपमा रहेको नेपाल भूमिले संसारमा भएका कुनै पनि मानव समुदाय र...

कविता : जितेपछि ती कहाँ गए ?

कति चुनाव आए कति चुनाव गए चिनी, छालाजुत्ता कारखाना सबै कहाँ गए ? मल नहुँदा, सिँचाइ नहुँदा किसानले कसरी सहे ? केवल हातमुख जोड्न युवाहरू दुःखको देश उडे खाडीको ज्यान...

निबन्ध : बङ्लङ बङ्लङ

सडकमा बेलगाम बङ्लङ बङ्बङ हिँडिरहेको छु म । आजका दिनसम्म कुनै सवारी साधन चलाउन सिकेको छैन । मैले न साईकल चलाउन सिकेँ, न मोटरसाइकल हाँक्न सिकेँ, न स्कुटर कुदाउन सिकेँ...

फगत एउटा सपना

-महेश फुयाल म अरब पस्न सकिन त्यहाँ त, पैसा टिप्न पाइन्छ भन्थे मलाई लाग्थ्यो, मैले नसके सेतेले टिप्छ, हुत्तेले टिप्छ तर ती मेरा सारथी अब्बल रहेनन् तिनीहरु त रातो...

थारूहरूको थरसम्बन्धी मिथक

थारू जाति नेपालको पूर्व मेचीदेखि पश्चिम महाकालीसम्म तराई तथा भित्री मधेसको भूभागमा सदियौंदेखि बसोवास गर्दै आएका छन् । हरेक जातजातिको आ–आफ्नै थर उपथर वा गोत्रसम्वन्धि किम्वदन्ती, मिथक रहेको हुन्छ ।...

कथा : छाता

परिवारमा चार जना थिए, बाबु, आमा, छोरो र बुहारी । देशको परिस्थितिले तिनीहरूलाई दासको रूपमा परिणत गरेको थियो । सात सालको क्रान्तिमा आफैले झन्डा बोकेको बाबु आफूलाई प्रजातन्त्रको संस्थापक ठान्थ्यो...

गजलः आमा

-राज बस्नेत शरीरमा बग्ने खुन आमाको नभुल चुसेको थुन आमाको समय भन्दा नि हजारौं गुणा अमुल्य हुन्छ गुण आमाको उसकै कामना सिद्ध हुनेछ, जो फेरी दिन्छ ऊन...

त्रि-दिवसीय नेपाल भारत साहित्य महोत्सव सम्पन्न

नेपाल भारत साहित्य महोत्सव समितिद्वारा वैशाख १६, १७ र १८ गते काठमाडौँमा विभिन्न कार्यक्रमको आयोजना गरी भव्य रूपमा महोत्सव मनाइएको छ । महोत्सवअन्तर्गत पहिलो दिन विशिष्ट साहित्यकारहरूलाई सम्मान गरिनुका साथै...

चार मुक्तक