साहित्य

सफलताको स्रोत

मनमा दृढ अठोट भए असम्भव भन्ने केही पनि हुँदैन । यो काम मैले गर्नैपर्छ, गरेरै छाड्छु भनेर लाग्नुपर्छ कठिनभन्दा कठिन काम पनि सम्पन्न गर्न सकिन्छ । गर्ने त हो वा...

राईलाई सर्वोत्कृष्ट भाषा साहित्य र खतिवडालाई सर्वोकृष्ट कला सम्मान गर्ने कोशी सरकारको निर्णय

विराटनगर । कोशी प्रदेश सरकार मन्त्रीपरिषद्को बैठकले सुनसरीका बमबहादुर राईलाई एक लाख रुपैयाँ राशिको सर्वोकृष्ट भाषा साहित्य सम्मान प्रदान गर्ने निर्णय गरेको छ । मुख्यमन्त्री कार्यालयमा बुधबार बसेको बैठकले...

स्रष्टा दुर्गादेवी नेपालको निधन

काठमाडौँ । नइ प्रकाशनका संरक्षक ८६ वर्षीय दुर्गादेवी नेपालको मंगलबार साँझ नइगृहमा निधन भयो । हिजै राति पशुपति आर्यघाटमा स्रष्टा नेपालको पार्थिव शरीरमा उनकी छोरी इन्दिरा प्रसाईँले मुखाग्नि (दागबत्ती) दिएकी...

उसको विचार फेरिएछ

दैनिकी प्रारम्भ आजको अखबारमा खबर आयो, उसका बारेमा धेरै लेखिएको छ संज्ञा फेरिएछ, वर्ण फेरिएछ बालापनको सखा फेरिएछ । आफ्नै कथन फेरिएछ वतन फेरिएछ थातथलो फेरिएछ समयको गतिशीलता सँगै भोग्दै...

कविता महोत्सवमा पुरस्कृत दश कवि सर्वोत्कृष्ट घोषित

काठमाडौँ । नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठानको ६६ औँ वार्षिकोत्वसका अवसरमा आज आयोजित राष्ट्रिय कविता महोत्सवमा सर्वोत्कृष्टताका आधारमा पुरस्कार पाउने कविहरूको नाम घोषित भएको छ । प्रतियोगितामा नेपाली भाषामा ‘सिमाना र देश’...

टमाटर

अर्गानिक भएर के गर्नु ? स्वदेशी भएर के गर्नु ? जब भाउ नै दिँदैनन् अनि फालिनुपर्छ मैले आफ्नै धर्तीमा सधैँभरी गुणवान् भएर के गर्नु ? ताजा भएर के...

सत्ता प्राप्ति, लावन्तीको निधन र मन्त्रीको आत्महत्या

नेपाली राजनीति र जनताको पीडादायी अवस्थाको चित्रण गर्दै तयार पारिएको उपन्यास हो कालपात्र । खासगरी प्रजातन्त्र पुनरागमनपछि नेपाली राजनीतिमा देखिएका विकृति र विसङ्गतिलाई ‘पात्र’ नायकमार्फत यो उपन्यास वर्णनात्मक शैलीमा प्रस्तुत...

जनमत जिन्दावाद

नभए पनि केही सुविधा । गरिरहन्छन् गर्नेहरू निरन्तर काम । नगर्नेहरू बनाइरहन्छन् सधैँ निहुँ । कामकै लागि काम गर्नेहरू । गर्नु परेजस्तै बाध्यताले । गर्नु परे जस्तै जागिरे भएर ।...

मण्डलामा ‘कोराघाट’ र ‘हिउँभन्दा चिसो’ मञ्चन

काठमाडौँ । थापागाउँस्थित मण्डला नाटकघरमा असार ७ गतेदेखि ‘कोराघाट’ र असार ८ गतेदेखि ‘हिउँभन्दा चिसो’ को मञ्चन भइरहेको छ । पछिल्लो समय चलचित्रको अभिनयमा व्यस्त अभिनेता भोलाराज सापकोटा छ वर्षपछि...

चार मुक्तक

१ केही गुनासो छैन आफ्नै मनको उजुरीसँग चल्नै पर्ने रहेछ आखिर समयको हुरीसँग सानो आँगन पनि टाढा हुन्छ बिर्सिने हो भने कुनै सम्बन्ध हुँदैन यहाँ मायाको दुरीसँग । २ ...

शक्तिशाली छोरी

तिम्रो सौन्दर्यको यहाँ खुबै तारिफ हुनेछ ह्विस्की, रमहरूमा तिम्रो रूपको विज्ञापन बजाइन खोजिनेछ तिम्रो सुन्दरताको मात्रै वर्णन गरेर लेखिन खोजिनेछन् काव्यहरू तिमीलाई केवल एक शृङ्गार बनाइ राखेर पोत्न खोजिने छन् ...

भ्रष्टाचारको जालो

कहिले कसको पालो कहिले कसको पालो हाम्रै देशमा किन आयो भ्रष्टाचारको जालो जति जाल हाने पनि भुरा माछा मात्रै छोयो कि त हातै जल्ने ठुला ठुला पात्रै कोही...

डोली दिने बेला

आज छोरीको विवाह भइरहेको छ । मुटु फुट्लाजस्तो पीडा छातीमा छ । तर, आएका पाहुनाहरूमा आँखा डुलाउनै पर्ने, स्वागतमा मुस्काउन देखाउनु पर्ने बाध्यता हरेक आमाको झैं मेरो पनि छ । ...

तीतो यथार्थ

यथार्थ हुन्छ, सधैँ तीतो तर पनि जिउनु पर्छ यथार्थमै सुख होस या दुःख हाँसो होस् या आँसु मिलन होस् या बिछोड तीतो होस् या मीठो हुन्छ यथार्थ त वास्तविक नै ...

राष्ट्रिय कविता महोत्सवमा ३६ मातृभाषाका कविता

काठमाडौँ । नेपाल प्राज्ञ–प्रतिष्ठानले यही आसार ९ गते आयोजना गर्न लागेको राष्ट्रिय कविता महोत्सवमा ३६ वटा मातृभाषाका कविताका आवेदन परेका छन् । नेपाली, संस्कृत, डोटेली, वाम्बुले राई, वान्तवा राई, लिम्बु,...

नेपाली पुस्तकलाई भारतीय सीमामा कडाइ नगर्न कुलपति राईको आग्रह

काठमाडौँ । नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठानका कुलपति भूपाल राईले नेपालमा प्रकाशित पुस्तक भारततर्फ लैजाने क्रममा सीमामा कडाइ हुने गरेको गुनासो आउने गरेकाले उक्त समस्या सम्बोधनका लागि पहल गर्न नेपालस्थित भारतीय राजदूतावासको ध्यानाकर्षण...

नेपाली पुस्तकलाई सीमामा कडाइ नगर्न कुलपति राईको आग्रह

काठमाडौँ । नेपाल प्रज्ञा-प्रतिष्ठानका कुलपति भूपाल राईले नेपालमा प्रकाशित पुस्तक भारत लैजाने क्रममा सीमामा कडाइ हुने गुनासो आएको भन्दै समस्या सम्बोधनका लागि पहल गर्न नेपालस्थित भारतीय राजदूतावासको ध्यानाकर्षण गराएका छन्...

मैनालीको ‘दृष्टि : दृष्टिकोण’को विमोचन

काठमाडौँ । समालोचक युवराज मैनालीको ‘दृष्टि : दृष्टिकोण’ समालोचना सङ्ग्रहको विमोचन गरिएको छ । मुक्तिनाथ दर्शन साहित्य समाजको आयोजनामा सामाजिक विकास समाज, अनामनगरको सभाकक्षमा आयोजित कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि नेपाल प्रज्ञा...

यस्तो प्रेम

आजकै दिनदेखि यस्तो प्रेम सुरु हुन सक्छ यो प्रेमलाई साँचो प्रेम भन्ने भ्रम सुरु हुन सक्छ मुक्तिदायक प्रेम कतै हुन त सक्छ तर यो कज्याउने प्रेमको सुरुवात हुन सक्छ उ...

खै कस्तो जिन्दगी ?

कोशिशहरुसँग संघर्ष गरेर बाँच्दा बाँच्दै रहरको कलीहरु उत्साहको उकालीहरु योजनाको खाकाहरु अनि मीठो सपनाको भाकाहरु आधा रातको आकाशमा आधा भएको जुनलाई साक्षी राखेर देहत्याग गर्न विवश भएको छ । ...

कविता : धन्य तिमी नारी

जन्म हुँदा छोरी थियौ पछि भयौ नारी, जन्म रूप हेरे सबले मन अमिलो पारी । जन्म दिने आमालाई कति कष्ट भयो, बाउ भनाउँदो नाक खुम्चाउँदै, केही नबोली गयो । ...

दुरा संस्कृतिको गहन र आधिकारिक कृति

यमबहादुर दुराको अनुसन्धानात्मक कृति ‘दुरा : इतिहास र संस्कृति’ बजारमा आएको छ । दुरा समुदायको प्रामाणिक इतिहास अहिलेसम्म नभेटिएको परिप्रेक्ष्यमा यो कृति कोसे ढुङ्गा साबित हुने देखिन्छ । यमबहादुर दुरा...

कविता : मुख्य पृष्ठ

आपा ! हामी किन अन्तिम पृष्ठको अन्तिम हरफहरूमा मात्र छौँ ? हामी किन एकै पृष्ठमा छैनौँ ? हामी मुख्य पृष्ठमा आएमा के हुँदो हो ? हामी मुख्य पृष्ठमा कस्ता देखिँदा...

वातावरण पनि रोएको छ

उफ, स्वास रोकिएको छ वाफ फेरिएको छ रापिलो यो मौसमको चिनारी हराएको छ । बारीका पाटाहरुमा खेतीहरु ओइलाएका छन् आमाका निधारका डामहरुबाट पसिना तर तर झरेका छन् । ...

मृत्युको मीठो सुवास हौ तिमी

जीवन तिमी मृत्यु तिमी मुटु तिमी धड्कन पनि तिमी मेरो हर स्वासको द्रष्टा तिमी दृष्य पनि तिमी सधैँ गुन्जिरहने सुमधुर नाद हौ तिमी । दुःख तिमी सुख तिमी रागभित्र ...

युगकवि सिद्धिचरण

नयाँ बिहानीको अग्रदूत थिए सिद्धिचरण युगौँ युगलाई कवि भएर उनी बने युगकवि चम्किरहेछ उनको विरासत साहित्यमा उसै गरी जसरी सप्तरंगी इन्द्रेणी चम्किरहन्छ आकाशमा उनका कविता नदीझैँ बग्थे अथक र...

बुबाको सम्झना

“लोकबहादुरले कुखुरा पाल्न थालेछ । अब बिहान बिहान अण्डा ल्याएर खुवाउनु पर्यो । यो त सधैँ दुब्लो भयो । अरु कति मोटाघाटा छन् ।” बुबाले भन्नुहुन्थ्यो । अनि, झोला...

परिचय बिनाको मान्छे ऊ

वडा कार्यालयको ढोका ढक्ढकाउँदै उसले माग्यो आफ्ना बा को नाम नगरपालिकाको टेबुलमा उसले निवेदन तेर्सायो– ‘महोदय, एक हातले ताली बज्दैन भने बिना बाबुको छोरा म कसरी भएँ ? छानबिन गरी...

पसिनाको मोल

हुँदैन कुनै मेहनत र पसिनाको मोल अमूल्य हुन्छ, यसको मोल न त तुलना गर्न सकिन्छ, यसलाई कसैसँग न त तुलना गर्न सकिन्छ, यसलाई कुनै बस्तुसँग न त साट्न...

आश्रममा पहिरो

आजकल एकाएक भत्कँदै गएको छ मनको पहिरो। खै किन–किन मन उजाडिएर फुङ्ग उडेको छ दिन प्रतिदिन हरियाली जङ्गलहरू फाँडिदै गएकाले सायद जताततै बलियो गरी उभिन खोज्दा पनि भत्किरहन्छ ...

श्रेष्ठ, लोहनी र भट्टराईलाई मधुपर्क सम्मान

काठमाडौँ । साहित्यिक मासिक पत्रिका मधुपर्कले वर्षिकोत्सवका अवसरमा कवि कृष्णभक्त श्रेष्ठ, आख्यानकार पुष्कर लोहनी र छन्द कवि प्रभा भट्टराई सम्मानित गरेको छ । जेठ ३० गते बानेश्वर बेङ्क्वेटमा आयोजित कार्यक्रममा...

राष्ट्रिय कविता महोत्सवका लागि आठ सय ९२ कविता

काठमाडौँ । नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठानले २०२२ सालदेखि प्रत्येक वर्ष असार ९ गते आफ्नो स्थापना दिवसका अवसरमा आयोजना गर्ने राष्ट्रिय कविता महोत्सवका लागि यसपटक आठ सय ९२ कविता प्राप्त भएको छ । ...

लोकेन्द्र बञ्जाराको गजल सङ्ग्रह ‘पलक’ सार्वजनिक

काठमाडौँ । लोकेन्द्र बञ्जाराको गजल सङ्ग्रह ‘पलक’ २०८० जेठ २७ गते शनिबार लोकार्पण भएको छ । सिटिम्याक्स हलमा भएको उक्त कार्यक्रममा प्रा.डा. कृष्णहरि बराल, गजलकार ललिजन रावल, गजलकारहरू क्रमशः बाबु...

सुखी जीवन जिउने कला सिकाउने कृति ‘धर्मदर्शन’

कमल रिजाल आध्यात्मिक विषयमा कलम चलाउने लेखक हुन् । लामो समय पत्रकारिता क्षेत्रमा समर्पित रिजालको धर्मदर्शन नामक कृति बजारमा आएको छ । यसअघि पनि उनले थुप्रै कृति प्रकाशित गरिसकेका छन्...

हो म तिमीले सोचेजस्तै छु

तिमीले सोचेको भन्दा म एक इन्च पनि तल–माथि छैन एक कदम पनि दायाँ–बायाँ छैन तिमीले जस्तो सोचेका छौ म त्यस्तै हो गलत सोचे कि भनेर तिमी भ्रमित नहुनु दिमाग नतताउनु,...

गौचनको ‘प्रतिवहन’ माथि कथा–विमर्श

काठमाडौँ । आख्यानकार मनीषा गौचनको कथासङ्ग्रह ‘प्रतिवहन’ माथि शनिवार राजधानीमा कथा–विमर्श भएको छ । प्रायः अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूको कथा समेटिएका छन् सङ्ग्रहमा । सो अवसरमा समीक्षक राजकुमार बानियाँले गौचनका कथामा...

लेफ्ट–राइट : सत्ता र शक्तिको ‘अ’राजनीतिको विमोचन

काठमाडौँ । पत्रकार नेत्र पन्थीको लेफ्ट–राइट : सत्ता र शक्तिको ‘अ’राजनीति पुस्तकको आइतबार डिजिटल विमोचन भएको छ । पुस्तक सोमबारदेखि बजारमा उपलब्ध हुने प्रकाशक साङ्ग्रिला मिडिया ग्रुप प्रालिले जनाएको छ...

‘शब्दविम्बमा सत्यमोहन’ लोकार्पण

काठमाडौँ । वाङ्मय शताब्दी पुरुष स्व सत्यमोहन जोशीको व्यक्तित्व, कृतित्व र योगदानको सङ्गालो ‘शब्द विम्बमा सत्यमोहन’ नामक कृति सार्वजनिक गरिएको छ । भूँडीपुराण प्रकाशनद्वारा आज यहाँ आयोजित कार्यक्रममा वरिष्ठ पत्रकार...

राजनीतिक चेत भरिएको कृति

काठमाडौँ । पुरुषोत्तम दाहाल नेपाली राजनीति, पत्रकारिता र साहित्यमा समान रूपमा कलम चलाउने सुपरिचत लेखक हुन् । उनका साँध, प्रक्षेपण, शान्ता, अन्धकारको यात्री, शिरवृत्त, मेरो पत्रकारिता, शान्ता, मानव अधिकार, केही...

कथा : ओखती

विष्णु सरको आँखाको सम्बन्धमा हिजोआज विद्यालयका अधिकांश विद्यार्थीमाझ खासखुस चलिरहेको छ । अधिकांश समय एउटा आँखा चिम्रा पारी हेर्ने हुँदा आँखामा ठूलै समस्या भएको आँकलन विद्यार्थीहरू गरिरहेका थिए । कोही...

लघुकथा : वातावरण