साहित्य

फेरि त्यो बालापन जिउन चाहन्छु

कुनै बेला चन्द्रमा मेरो लुकामारी खेल्ने साथी थियो चम्किला ताराहरूको स्थान हृदयमा धेरै माथि थियो आकाशमा स्वछन्द उड्ने चराहरू सकेजति म गन्दथें यो सकल सृष्टि आफ्नै लागि बनेको हो भनी...

अब त फिर्ता गर लालपुर्जा

साँवाको दसौँ गुणा ब्याज तिर्दा पनि कहिले नच्यातिने, गरिबका ती तमसुकहरू कहिले फिर्ता नदिने, गरिबले राखेका धितोहरू तिमी हौ मिटरब्याजी, तिमी हौ ब्याजखोरी जुका हौ तिमी, गरिब जनताको रगत चुस्ने ...

परिस्थिति

फुस्काई दिऊ कि जस्तो लाग्छ, कहिले काहीँ त अति दुख्छ न तोड्नलाई साइनो हाम्रो , मनमा गाँठो कसेको छु परिधिको सीमाभित्र बाध्यताले बसेको छु उसको दुःख आफ्नै लाग्थ्यो, टुलु...

अशोक थापाको 'सन्तापको धुन' सम्मानित

काभ्रे । नमोबुद्ध नगरपालिका, काभ्रेले कथाकार डा. अशोक थापाको कथासङ्ग्रह 'सन्तापको धुन'लाई उत्कृष्ट वर्ष आख्यानद्वारा सम्मान गरेको छ । प्रथम नेपाली कवि भानुभक्तको २१० औँ जन्म जयन्तीको उपलक्ष्यमा भकुण्डेबेँसी नगरपालिकाको...

चिनियाँ विकासको कथा ‘नयाँ युगमा चीन’

कथा साहित्य, लेखन र कथा कृतिसमेत प्रकाशित गरेका पत्रकार चेतनाथ आचार्य २५ वर्षदेखि छापा र रेडियो पत्रकारिता क्षेत्रमा सक्रिय व्यक्तित्व हुन् । कविता लेखनबाट सुरु भएको उनको साहित्यक लेखनयात्रा त्रिभुवन...

नीलो पेटिकोट

केदारनाथ यो सहरको मध्यमस्तर भन्दा तल्लो स्तरको एक पात्र । बेरोजगार होइन, रोजगारी छ । तर उसको पसिनाको ज्यालाले सहरको महँगीलाई जेनतेन टार्न मात्र पुग्थ्यो । डेराको बहाल, सरकारी...

धर्मशास्त्रमा छैन नारी–पुरुषबीच विभेद

वैदिक सनातन धर्ममा नारी र पुरुष बीचको विभेद प्रायः सुनिन्छ । भाइबहिनीहरूको जानकारीका लागि यसैको वास्तविकतासम्बन्धी यहाँ एउटा कथा प्रस्तुत गरिएको छ । नेपालका भूमि पुत्र महर्षि याज्ञवल्क्य प्रकाण्ड...

अमेरिकी नागरिकता

बिहान नित्यकर्मपछि खेमराज गुरु बैठक कोठामा पसे । चिया आयो । “आज कलेज जाने होइन ?” गुरुले चियाको कप समातेर आफ्नो छेउमा बसेको नातिलाई सोधे । “म त...

किसान, स्याल र भेडाहरू

यो असार १५ मनसुन हराए पनि किसानहरू शरीर निचोरेर पसिनाले माटो सिँचाइ गरिरहेछन् र, भरोसाको बीज रोपेर आशाको सपना बुनिरहेछन् । यता स्याल–हुइयाँहरू भने सिमसिम पानीमा जन्ती लिएर बरियात...

गजल

कसले भन्यो पागल भएर मान्छे गजलकार बन्छ खुकुरी भुत्तिन्छ हिर्काए पत्थरमा, घोटे धार बन्छ फगत प्रेम रहेछ सम्बन्ध अरू केही हैन रहेछ बा भोग्ने मौका पाए कसरी धर्म पुत्र...

कर्णाली तिमी

रारा तालको कलकल पानीसँगै कर्णाली तिमी हराभरा भई हाँसिरहेछौ फोक्सुन्डो, कुपिन्डे दह अनि रारा तालको साथमा तिमी पवित्र भई बाँचिरहेछौ । नाम मात्रै होइन कर्णाली तिमी, तिम्रो प्राकृतिक छवि...

युवराज मैनालीको ‘दृष्टि: दृष्टिकोण’माथि एक दृष्टि

समालोचक युवराज मैनालीको निरन्तर लेखन यात्राले करिब पाँच दशक लामो अविच्छिन्न यात्रा पार गरिरहेको छ । २०३५ सालमा तन्नेरी पत्रिकामा ‘एउटा लास लम्किँदैछ सुनसानको रातमा’ कथाको माध्यमबाट नेपाली साहित्यमा प्रवेश...

डा.धीरेन्द्र झा जन्मजयन्ती : मैथिली साहित्यमा योगदान धेरै चर्चा कम

जनकपुरधाम । नेपालमा आधुनिक मैथिली साहित्यको प्रचार र प्रसार गर्ने कार्यमा संलग्न साहित्यकार डा धीरेन्द्र झा धेरैका लागि परिचित नाम हो । नेपालमा रहेका एक सय २३ भन्दा बढी भाषामध्ये...

'आगोका फूलहरू'का कवि अर्थात् अमर प्राज्ञ ईश्वर बल्लभ

ईश्वर बल्लभ नेपाली भाषासाहित्यका अमत्र्य साधक, ओजस्वी स्रष्टा र अमर प्राज्ञको नाउँ हो । नेपाली साहित्याकाशमा उनको आफ्नो बेग्लै इतिहासले शिखर छोएको पाइन्छ । उनी नेपाली भाषासाहित्यका विकासका लागि उत्सर्गी...

मेरा कन्ढापरि जति उम्लन्छस् : छोरा रामनाथलाई भानुभक्तको त्यो चिठी

स्वस्तिश्री चिरञ्जीवी श्रीनानी रमानाथ शर्मणि, भानुभक्त शर्मणः शुभाशीर्वादाः सन्तु । उप्रान्त, पढ्दैनस् भन्ने सुन्दछु, मेरा कन्ढापरि जति उम्लन्छस्, यहाँबाट म के गरूँ । म त्यहाँ आएपछि, तैँले नपढेको ठहर्‍यायाँ...

सीताबारे अर्जुन पराजुलीको कविता : कसैलाई नचलाईकन, तिमी आफैँ चल्यौ

काठमाडौँ । कवि अर्जुन पराजुलीले दिवङ्गत सीता दाहालप्रति समर्पित गर्दै कविता लेखेका छन् । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ की पत्नी तथा नेकपा (माओवादी केन्द्र)की नेतृसमेत रहेकी दाहालको बुधबार बिहान...

बीपीका पाला (२०१६) मा गठन भएको थियो, राष्ट्रिय खेलकुद परिषद्

२०१३ सालमा स्विडेनको स्टकहोममा भएको १६औँ ग्रीष्मकालीन ओलम्पिकमा नेपालले खासै चासो दिएन । यति बेलासम्म नेपालमा खेलकुद विकासका लागि छुट्टै निकाय गठन भइसकेको थिएन । यसको तीन वर्षपछि शिक्षामन्त्री परशुनारायण...

धनगढी कविता महोत्सव सम्पन्न

धनगढी । नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान काठमाडौँ र सिर्जनशील मञ्च सुदूरपश्चिमको सहकार्यमा आयोजित धनगढी कविता महोत्सव शनिबार सम्पन्न भएको छ । उद्घाटन सत्रको अवसरमा प्रदेश सरकारका सामाजिक विकास मन्त्री झपटबहादुर साउदले...

लघुकथा : माफ गर्नुस् बुवा !

- वीरेन्द्र कटुवाल ‘ऊ दगुर्दै दगुर्दै आई र घरभित्र पसी,’ सकिनसकी दाहिने हात उचाले र चोरी औँलाले देखाउँदै कामरेड जनकले भने, ‘ऊ त्यही डोरीमा झुन्ड्यिाइएको सेतो पटुका झिकेर...

डा. भोला रिजालको ‘सेतो कोट’ सार्वजनिक

काठमाडौँ । वरिष्ठ स्त्री तथा प्रसूति रोग विशेषज्ञ डा. भोला रिजालको पुस्तक ‘सेतो कोट’ सार्वजनिक भएको छ । शनिवार काठमाडौँमा आयोजित एक कार्यक्रमकाबीच स्वास्थ्य तथा जनसंख्यामन्त्री मोहनबहादुर बस्नेत, अभिनेता निखिल...

साहित्यकार अनल गौतमका दुई पुस्तक ‘बार्दली’ तथा ‘दाहिने हाते सिक्का र साईकल’ लोकार्पण

काठमाडौं । युवा साहित्यकार अनल गौतमले एकै पटक दुई वटा पुस्तक सार्वजनिक गरेका छन् । शनिबार काठमाडौंमा आयोजित एक साहित्यिक कार्यक्रमका बीच साहित्यकार गौतमको उपन्यास ‘बार्दली’ तथा कथा संग्रह ‘दाहिने...

कविता : स्वप्निल प्रेमका तरंगहरू

म तिमी हिँड्ने गोरेटो छुनलाई मात्र मीठो निदलाई त्यागेर मीठो सपनाको बलिदान दिएर सूर्यको आगमनभन्दा पहिले पुग्न सक्छु तिमी हिँडेको गोरेटोलाई छुन । म तिमीले पाइला टेकेको धरातल छुनकै...

तिमी त क्या मान्छे रहेछौ यार !

अहो, तिमीले मेरो घर जलायौ अहो, तिमीले मेरो हात भाँच्यौ, खुट्टा भाँच्यौ मेरा करङ शरीरका अङ्ग, तन्तु, कोषहरू धुलोपिठो पा¥यौ मेरा अण्डकोष फुटाइफुटाइ जिउँदै खोलामा हाल्यौ । तिमी बाँचिरहेछौ...

कविता : व्यापार पृथ्वीको

पृथ्वीलाई दाहिने हातले अँठ्याएर देब्रे गोजीमा राखी आफ्नो जमिनको कित्ता मंगल ग्रहमा खोजी हिँड्ने मान्छे जातले घाँटीमा रातो हरियो वादको टाई झुन्ड्याइ बाहिर हरियो भए पनि भित्रभित्रै निक्खुर रातो खर्बुजाजस्तो...

‘अन्यथा नमान्नु होला’ कवितामाथिको प्रतिक्रिया

प्रिय कवि रमण घिमिरे, साधुवाद । करिब दुई हप्ताअघि तपाईंको नामबाट प्रकाशित ‘अन्यथा नमान्नु होला’ शीर्षक कविता पढेर भावविह्वल भएँ । सुरुमा त लाग्यो, यो तपाईंले लेखेको होइन, तर...

आदिकवि भानुभक्तको जन्मजयन्ती तीन दिन मनाइने

डुम्रे । राष्ट्रिय विभूति आदिकवि भानुभक्त आचार्यको २१० औँ जन्मजयन्ती तीन दिनसम्म विविध कार्यक्रम आयोजना गरी मनाइने भएको छ । आदिकवि भानुभक्त आचार्यको जन्मजयन्तीका अवसरमा दीपावली, खुला कविता प्रतियोगिता र रामायण...

स्रष्टाहरूको लेखन शिविर सम्पन्न

उदयपुर । डा. रणशेर राई स्मृति प्रतिष्ठान र वाङ्मय साहित्य प्रतिष्ठानको आयोजनामा कोशी प्रदेश स्तरीय ‘स्रष्टाहरूको लेखन शिविर’ सम्पन्न भएको छ । १४ जिल्लाका साहित्यकार सम्मिलित तीन दिने सो कार्यक्रम...

भानु जयन्तीको अवसरमा उपत्यकाव्यापी कविता महोत्सव गर्दै प्याब्सन

काठमाडौँ । निजी तथा आवासीय विद्यालय सङ्गठन (प्याब्सन) काठमाडौँले भानु जयन्तीको अवसरमा उपत्यकाव्यापी प्रथम कविता महोत्सव तथा साहित्य स्रष्टा सम्मान कार्यक्रम गर्ने भएको छ । आज (बुधबार) प्याब्सन काठमाडौँले रिपोर्टर्स...

बालकथा ‘गौरिकाको साहसिक यात्रा’ प्रकाशित

काठमाडौं । प्रविधि वा उपकरणको अति प्रयोगले निम्त्याउने असरबारे लेखिएको बालकथा ‘गौरिकाको साहसिक यात्रा’ कथालयले नेपाली र अंग्रेजी दुवै भाषामा प्रकाशनमा ल्याएको छ । जसको अंग्रेजी शीर्षक ‘Heroic Adventures of...

अक्षरयात्राको द्विशतक शृङ्खला शताब्दी घरमा

पर्वत । ‘जीवन र जगतको यथार्थवोधको लागि अक्षरयात्रा’ मूलमन्त्र बनाई गजलसन्ध्या र नवनीत साहित्य सागरद्वारा २०६२ साल असार १८ गतेदेखि निरन्तर रूपमा सञ्चालित भइरहेको यात्रा साहित्यसँग सम्बन्धित कार्यक्रम ‘अक्षरयात्रा’को द्विशतक शृङ्खला फरक...

एकोहोरो माया

म त तिम्रो एकोहोरो मायाको जालमा परिसकेको छु केवल एक चोटि माया गर्छु भनेर त हेर तिमीले कल्पना गर्न नसक्ने अथाहा प्यार दिन्छु मलाई केवल एक चोटि माया गर्छु भन ...

पन्ध्रवर्षे बालकको वैदेशिक रोजगारी यात्रा

नेपाली समाजमा कैयौँ मानिस आधारभूत आवश्यकता परिपूर्ति गर्न नसक्दा बिचल्लीमा छन् । नेपालको संविधान २०७२ का विभिन्न धारामा उल्लेख भएका अधिकार पहुँच नपुग्नेका लागि पानामै सीमित भएका छन् । ठ्याक्कै...

नारी

प्रकृतिको सुन्दर गाथामा शोभाएमान म नारी इशको कलमले कुदिएकी म अनुपम चैतन्य सुन्दरी आकाश गँगा भन्दा फराक भई विश्व मण्डल नै रचना गर्न सक्ने म नारी, सृष्टिको सुन्दर जिम्मेवारी बाट...

आँखा र आँसुको विलाप !

एकलास आफ्नाहरू धेरै टाढा अनकन्टारमा अपरिचित ठाउँमा बाँच्दै गरेको जिन्दगी जिन्दगी चल्ने र चलाउने आधारभूत कुराहरू दुरुस्तै उस्तै छन् आफू जन्मेर हुर्केको गाउँको जस्तै अनि असहज महसुस हुन्छ । ...

मै भएर बाँच्न देऊ

तिमी मलाई मै भएर बाँच्न देऊ मलाई पनि स्वतन्त्र पक्षीसरि आफ्ना सपनाको उडान भर्न देऊ । बनावटी अट्टहास होइन साँचो हाँसो हाँस्न देऊ भो चाहिएन तिम्रा सहयोगी हात त्यो...

नाटक : गुरु महिमा

स्थान :– कुनै सार्वजनिक चौर समय :– जुनसुकै पात्रहरूः हजुर बा :– अन्दाजी ७० वर्षका वयोवृद्ध बौद्धिक व्यक्तित्व विपिन/सुमन :– कक्षा १० का १५ वर्षीय छात्र ...

तिमी कायर कि म ?

मान्छेहरू भन्छन्, उ कस्तो कायर जीवन जिउनै सकेन, जाबो हाकिम साबले जिस्क्याउँदैमा आत्महत्या नै गर्‍यो तिनलाई के थाहा उसको त्यो मजाक, मेरो सात पुस्ताले पिउँदै गरेको विष थियो हेपिँदै...

थारू समुदायमा रोपाइँ गीत : सजना

मान्छेले गीत कि सुखमा गाउँछ कि दुःखमा । कृषिप्रधान देश नेपालका विभिन्न आदिवासी जनजातिले किसानी दिनचर्याको दुःख सुखमा गीतको राग सुसेल्छन् । थारूहरुको पुख्र्यौली पेशा पनि कृषि हो ।...

कथा : पतन

काठमाडौँ सहरमा अलिशान घर भएका ब्रिटिस सेनाका अवकाशप्राप्त लाहुरे गुरुङलाई चिने जानेकाले कर्नेल साहेबको उपनामले चिन्दछन् । सेवानिवृत्त जीवनमा आफ्नो घरजग्गा बैंकमा धितो राखी करोडौँको ऋण लिएर आयात–निर्यातको व्यवसाय गर्दै...

नाद ब्रह्मस्वरुप हो

ब्रह्माण्ड गुन्जिरहने म मिठो धुन हुँ तिमी सुन या नसुन म तिम्रो नाद हुँ । प्रतिबन्धित छैन म अनुबन्धित भइन म सुमधुर गुन्जन हुँ म सबैबाट स्वतन्त्र छु म । ...

यमराजसँग दुईपल्ट जम्काभेट: मृत्यु जितेर म जीवन जिइरहेछु